Levensloop­geneeskunde: Reinier de Graaf kijkt met brede blik naar mensen

Een kansrijke start, zo gezond mogelijk ouder worden, een brede blik op de levens van patiënten. Het zijn trefwoorden bij het concept levensloopgeneeskunde waarop het Reinier de Graaf Gasthuis zich de komende jaren focust. Het nieuwe Behandelcentrum Voorburg, geopend sinds 1 februari, speelt daarbij een belangrijke rol. “Onze zorgprofessionals hier zetten zich ervoor in mensen in de regio Leidschendam-Voorburg langer gezond te houden”, zegt directievoorzitter prof. dr. Carina Hilders van het Reinier de Graaf Gasthuis.

Ziektes voorkomen en de gezondheid bevorderen van mensen in elke levensfase. Nee, levensloopgeneeskunde is geen medisch specialisme, stelt Hilders, het is eerder een visie op hoe we er als samenleving voor zorgen dat iedereen zo lang mogelijk gezond blijft. “Er is zeven jaar verschil in overlijden tussen mensen met een hoge en een lagere sociaaleconomische status. Dat verschil is zelfs zeventien jaar als het gaat om chronisch ziek zijn. De gezondheidszorg blijkt minder toegankelijk als je in het verkeerde postcodegebied bent geboren.”

Eerste levensjaren

Een van de doelstellingen van levensloopgeneeskunde is om dat te voorkomen. “We willen dat iedereen een kansrijke start heeft, en dat ieder kind zich zo gezond mogelijk kan ontwikkelen in de eerste levensjaren. Zodat je ook gegarandeerd bent van gezondheid op latere leeftijd.”

“Als je weet wat je kunt verwachten in het leven van mensen op basis van events uit hun verleden, kun je daarop anticiperen”

Zwangerschapsvergiftiging

Want dát is de crux van levensloopgeneeskunde, dat meer dan in de reguliere gezondheidszorg een verbinding wordt gelegd tussen de voorgeschiedenis van de patiënt en hoe die een voorspeller kan zijn voor diens gezondheid op latere leeftijd. “Als je weet wat je kunt verwachten in het leven van mensen op basis van events uit hun verleden, kun je daarop anticiperen. We weten bijvoorbeeld dat vrouwen die tijdens hun zwangerschap een zwangerschapsvergiftiging hebben doorgemaakt, tijdens hun overgang een verhoogd risico lopen op hart- en vaatziekten. We doen daar alleen niks mee. Het zou daarom goed zijn als we hen adviseren om hier tijdens hun overgang alert op te zijn en bij klachten naar de huisarts te gaan.”

Laag geboortegewicht

Nog een voorbeeld. “We vragen bij de eerste anamnese van een nieuwe patiënt nooit wat diens geboortegewicht was. Terwijl we weten dat een kind met een te laag geboortegewicht meer risico’s loopt op ziekten en complicaties op latere leeftijd. Als we dat tijdig uitvragen, kunnen we hierop anticiperen, in de vorm van preventie en begeleiding. We doen dat te weinig.”

Consult bij de cardioloog

Levensloopgeneeskunde is de rode draad binnen alle locaties van het Reinier de Graaf Gasthuis, maar in het nieuwe behandelcentrum staat het concept centraal. “De juiste zorg op de juiste plek én op het juiste moment, dat is het uitgangspunt van het centrum. We bereiden vrouwen met een zwangerschapswens voor op een optimale zwangerschap. Bijvoorbeeld door hen te informeren over het belang van gezond eten, niet roken, afvallen. Vrouwen met een verleden van zwangerschapsvergiftiging nodigen we rond hun 50^e uit voor een consult bij de cardioloog. Zo willen we er zijn op alle momenten in het leven die ertoe doen voor mensen. En ja, alle zorg wordt vergoed door de zorgverzekeraar.”

“De huisarts, de gemeente, zij weten veelal beter hoe ze patiënten kunnen helpen dan wij”

Bescheiden rol

Om levensloopgeneeskunde van de grond te krijgen, is samenwerking met alle regiopartners cruciaal. “De huisarts, de gemeente, zij weten veelal beter hoe ze patiënten kunnen helpen dan wij. Denk aan huisvesting vinden, mantelzorg organiseren of hulp bij financiële problemen. Dat vraagt om goede afstemming én een bescheiden rol van het ziekenhuis. Wij kunnen niet alles.”

Onderzoek

Vanuit het behandelcentrum wordt ook onderzoek gedaan naar levensloopgeneeskunde, samen met het Erasmus MC, de Erasmus Universiteit Rotterdam en TU Delft. “Denk aan onderzoeksvragen als: hoe kunnen we mensen uit de lagere sociaaleconomische klasse beter bereiken? Maar ook: kan levensloopgeneeskunde bijdragen aan een meer doelmatige én toekomstbestendige gezondheidszorg?”

Loopbaanontwikkeling

Levensloopgeneeskunde, dat gaat óók over een goede gezondheid van alle zorgmedewerkers, benadrukt Hilders. “We willen dat levensloopgeneeskunde bijdraagt aan gezonde, tevreden werknemers. Dat betekent dat we hen begeleiden bij loopbaanontwikkeling, dat medewerkers deelnemen aan leefstijlprogramma’s, maar dat we ook de basis goed op orde hebben. Dat de werkdruk niet te hoog is, dat er voor alle werknemers voldoende parkeerplekken zijn.”

“Hoe beter je als zorgverlener in je vel zit, hoe beter je kunt zorgen voor de patiënt”

Holistische blik

De gezondheidszorg is nooit goed geweest in de zorg voor haar werknemers, constateert Hilders. “Het wordt tijd dat we dat veranderen. Want hoe beter je als zorgverlener in je vel zit, hoe beter je kunt zorgen voor de patiënt. Die holistische blik, niet alleen gericht op de patiënt, maar ook op het welzijn van onze werknemers, dát is voor mij levensloopgeneeskunde.”

Lees meer over: