DOQ

Computermodel simuleert rol hersenen bij Tourette

Figuur 1: De belangrijkste hersengebieden die bij Tourette een motorisch tic kunnen genereren/beïnvloeden. Bron: PLOS Comput. Biol. (2017)

Een nieuw computermodel van de hersenen laat zien dat de motorische tics bij het Syndroom van Gilles de la Tourette mogelijk ontstaan uit interacties tussen verschillende delen in de hersenen. En dus niet vanuit een lokale storing, zoals altijd gedacht werd. Het gaat omeen studie van Daniele Calgiore (National Research Council, Italië). De resultaten werden 30 maart gepubliceerd in PLOS Computational Biology.

Motorische tics bij Tourette houden verband met een te veel aan striatale dopamine in de basale ganglia. Uit recente onderzoeken met dierlijke en menselijke hersenen blijkt dat het cerebellum, de thalamus en de cortex mogelijk ook betrokken zijn bij de tics die ontstaan bij Tourette. Met deze onderzoeksgegevens ontwikkelde Caligiore samen met zijn collega’s een computersimulatie van de hersenactiviteit betrokken bij de tic-stoornis. Het gaat daarbij om het ‘basale ganglia-cerebellair-thalamo-corticale’ systeem. Het computermodel reproduceert de neurale activiteit dat verband hield bij de tics bij een aap. Het model liet daarbij zien dat de tic-stoornis mogelijk ook signalen tussen de cortex, basale ganglia en cerebellum betreft.

Model
Door het model aan te passen, werden de resultaten uit de studie zorgvuldig nagebootst en snappen de wetenschappers nu beter hoe de hersenen mogelijk tics genereren. Het model laat zien dat abnormale dopamineactiviteit in de basale ganglia een soort kettingreactie geeft waardoor het thalamo-corticale systeem wordt getriggerd om een tic te geven. Het model laat ook zien dat de verbinding tussen de basala gangla en het cerebellum (In de aap-studie) mogelijk het cerebellum de mogelijkheid geeft om de productie van de motorische tic te beïnvloeden.

Dysfuncties
Daniele: ‘Het betreft de eerste poging om via een computermodel de rol van de basale ganglia en cerebellaire anatomische verbanden te bestuderen.’ De wetenschappers zagen ook dat het model is te gebruiken om het aantal tics dat wordt gegenereerd bij dysfuncties te bepalen in het circuit dat de basala ganglia, thalamus, cortex en cerebellum verbindt. De voorspellingen faciliteren tevens de mogelijkheid om nieuwe hersengebieden te identificeren die mogelijk als doel kunnen dienen voor behandelingen om motorische tics bij deze patiënten met Tourette te reduceren.

Simulaties
Volgens Caligiore kun je met computermodellen virtuele patiënten bouwen, waarbij je ook via simulaties potentiele nieuwe therapieën kunt testen. Caligiore: ‘De simulaties kosten minder dan echte testen, en er zijn geen ethische implicaties. Na de simulatie kunnen dergelijke veelbelovende therapeutische interventies in gericht onderzoek met echte patiënten. Het zou daarbij fijn zijn om mensen met Tourette van hun tics af te helpen.‘

 

Bron: journals.plos.org/ploscompbiol

Caligiore D, Mannella F, Arbib MA, Baldassarre G (2017) Dysfunctions of the basal ganglia-cerebellar-thalamo-cortical system produce motor tics in Tourette syndrome. PLoS Comput. Biol. 13(3): e1005395. doi:10.1371/journal.pcbi.1005395

Afbeedling 1: PLOS Comput. Biol. (2017)

AUTEUR: LENNARD BONAPART

 

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Boek over veilige sedatie toepassen op de SEH moet angst wegnemen

Vier SEH-artsen schreven een boek over veilige sedatie op de SEH. Het is bedoeld als naslagwerk en cursusmateriaal, vertellen Mischa Veen en Daniëlle van Winden. “Uniek is dat de informatie ook gericht is op het voorkomen van traumatische ervaringen voor patiënten.”

‘Wij willen over twintig jaar ook nog huisarts zijn’

Ties Janssen vertelt over het manifest ‘De huisarts van morgen’, waarmee de Lovah de continuïteit van de huisartsenzorg wil veiligstellen. “Al jaren wordt er nagedacht over vergrijzing en personeelstekorten in de zorg, en nog steeds kabbelt het maar voort.”

Casus: 13-jarig meisje met een bloedende moedervlek

Een 13-jarig meisje komt op het spreekuur omdat ze sinds enkele dagen een bloedende moedervlek heeft. De moedervlek zit er al sinds enkele maanden en is snel gegroeid en ook wat boller geworden. Verder geen klachten zoals pijn of jeuk. Wat is uw diagnose?

‘Ik heb medewerkers meegenomen naar waar ze het best op hun plek zijn’

Op de afdeling waar Jacqueline Loonen leiding geeft staat ‘persoonsgericht’ centraal, zowel in de patiëntenzorg als in de organisatie. “De patiënt en zorgverlener zijn samen verantwoordelijk. Iedereen komt vanuit zijn of haar expertise met voorstellen tot verbetering.”

Casus: vrouw met verkoudheid en oorpijn

Patiënte zit verkouden tegenover u met oorpijn links. De verkoudheid bestaat sinds gisteren maar de oorpijn is vannacht begonnen. De otalgie is pijnlijker dan de pijn die zij heeft ervaren bij de bevalling van haar kinderen. Het gehoor is links mogelijk iets minder dan rechts. Zij heeft geen koorts. Wat is uw diagnose?

Mededingings­toezicht biedt veel ruimte voor samen­werking

In ons zorgstelsel is veel ruimte voor samenwerking en netwerkvorming, vertelt Marco Varkevisser. “Veel zorgaanbieders denken dat heel veel niet mag van de ACM, terwijl die de afgelopen jaren heeft laten zien dat er juist veel ruimte is voor samenwerking.”

‘Vergroot herken­baarheid anti­biotica’

Een betere herkenbaarheid van antibiotica kan leiden tot verstandiger gebruik en zo helpen in de strijd tegen de wereldwijd groeiende antibioticaresistentie. Annelie Monnier en Heiman Wertheim vertellen over het ABACUS-project. “Resistentie kent geen grenzen.”

Medische hypnose: meer controle over je lijf en emoties

Kinderarts en hypnotherapeut Arine Vlieger vertelt over het gebruik van medische hypnose: “Als je de verwachtingen van de patiënt positief kan beïnvloeden dan heeft dat tevens effect op de behandeling. Taal is dan ook de basis van hypnose.”

Casus: vrouw met melaena, een steeds dikker wordende buik en een uitpuilende navel

Een vrouw wordt gepresenteerd op de Spoedeisende Hulp in verband met sinds 1 dag bestaande melaena. Daarnaast klaagt patiënte over een steeds dikker wordende buik, pijn in de rechter bovenbuik en een uitpuilende navel sinds 6 weken. Tevens zijn haar benen iets dikker geworden. Wat is uw diagnose?

In zes stappen afval op de OK reduceren

Roos Bleckman, Lukas Radema en hun collega’s van het OK Green Team bedachten een stappenplan om het afval op de OK de komende jaren met de helft te reduceren. “Het afdekmateriaal op de OK kon met maar liefst 20% gereduceerd kon worden.”