DOQ

‘Hideaway’ vergroot veerkracht van kinderen tijdens opname

Spelen met andere kinderen is allesbehalve vanzelfsprekend voor kinderen die in het ziekenhuis zijn opgenomen. Terwijl dat erg belangrijk is voor hun emotionele welbevinden. Industrieel ontwerper Kim Boltjes bedacht een innovatieve e-healthoplossing. Ze ontwierp een online-‘verstoppertje’-spel¹ dat kinderen met elkaar en met vriendjes thuis kunnen spelen. Ze deed dat in opdracht van Stichting Hospital Hero en in co-creatie met kinderen. Het spel helpt kinderen om veerkrachtig om te gaan met uitdagingen in het ziekenhuis.

Tijdens haar studie Industrieel Ontwerpen aan de TU Delft maakte Kim Boltjes kennis met Hospital Hero. De stichting heeft als missie stress en angst te verminderen bij kinderen van vier tot tien jaar die een medische handeling ondergaan. Dat gebeurt via een (gratis) app die de kinderen uitlegt wat ze allemaal kunnen verwachten. Zo wordt een bezoek aan het ziekenhuis minder spannend. Boltjes: “Ik wilde graag bijdragen aan een zo comfortabel mogelijke ziekenhuiservaring voor kinderen. Daarom was ik blij dat ik als afstudeeropdracht een online-spel voor Hospital Hero kon ontwerpen.”

 “Het werd me al snel duidelijk dat een ziekenhuiservaring emotioneel zwaar is voor kinderen”

Industrieel ontwerper Kim Boltjes

Grote stressfactor

In de onderzoeksfase observeerde Boltjes kinderen in het Willem-Alexander Kinderziekenhuis van het LUMC en het Juliana Kinderziekenhuis in Den Haag. Ze sprak ook met de kinderen, hun ouders, zorgverleners en experts. “Het werd me al snel duidelijk dat een ziekenhuiservaring emotioneel zwaar is voor kinderen. Dat heeft te maken met de medische handelingen die ze moeten ondergaan, maar ook met het feit dat ze weg zijn van thuis. Ze komen ineens in een medische omgeving met snoertjes, monitoren en andere dingen die ze niet kennen. Vaak liggen kinderen ook nog in hun eentje op een kamer, en door hun conditie kunnen ze niet altijd gebruikmaken van de speelgebieden. Dat is een groot verschil met het normale leven, waarin kinderen doorgaans juist veel contact hebben met leeftijdgenootjes. Als het spelen met andere kinderen wegvalt, is dat een grote stressfactor voor kinderen in het ziekenhuis. Dat terwijl een positieve gemoedstoestand een belangrijke factor is voor hun veerkracht.”

 “De kinderen dachten enthousiast mee en waren enorm creatief”

Samen met kinderen

Hoe kun je kinderen in het ziekenhuis een positieve mindset geven? Om die vraag te beantwoorden, haalde Boltjes input bij de kinderen in de ziekenhuizen. Wat vinden ze leuk en wat niet? Hoe ziet een veilige plek er voor hen uit? De antwoorden leidden tot haar eerste ontwerpen: een spel met dieren, dat kinderen met anderen kunnen spelen. “Met de ontwerpen ben ik naar een basisschool gegaan”, vertelt Boltjes. “Daar heb ik elementen getest en samen met de leerlingen gebrainstormd. Bijvoorbeeld over de vraag hoe je kinderen kunt helpen om zich veilig te voelen als ze weg zijn uit hun bekende omgeving. De kinderen dachten enthousiast mee en waren enorm creatief. Ze bleken het belangrijk te vinden dat de zieke kinderen iets bekends mee konden brengen naar het ziekenhuis. Ook vonden ze dat het spel een verhaallijn en een competitie-element moest hebben.”

“Met het spel ontsnappen de kinderen digitaal even uit hun ziekenhuiskamer”

Coping-tips

Met die informatie ontwierp Boltjes het spel ‘Hideaway’. In het spel maken kinderen een foto van hun ziekenhuiskamer, waar ze jungle-elementen aan toevoegen. Ook verstoppen ze een ‘superdier’. Daarna gaan ze op zoek naar de superdieren van andere kinderen die in het ziekenhuis liggen. Maar ook naar de superdieren van hun familie en vriendjes thuis. “Zo ontsnappen ze digitaal even uit hun ziekenhuiskamer”, legt Boltjes uit. “Elk superdier dat de kinderen vinden, geeft op een grappige manier een tip die helpt om te gaan met een lastige situatie in het ziekenhuis. De coping-tip van de toekan is bijvoorbeeld: ‘Als je niet naar je vriendjes toe kan, doe dan je ogen dicht. Want in gedachten kun je overal naartoe.’”

Aandacht voor impact

De kinderen verzamelen zo superdieren voor hun persoonlijke poster. “Die kunnen ze erbij pakken als ze de tips weer even willen bekijken”, zegt Boltjes. “Maar ook als ze later, thuis of op school, over het ziekenhuis willen vertellen.”

Hideaway is op dit moment nog een prototype, maar Hospital Hero wil het spel in de toekomst in zijn pakket gaan aanbieden. “Ziekenhuizen hebben steeds meer aandacht voor de emotionele impact van een opname op kinderen”, besluit Boltjes. “Ik hoop dat ze samenwerken met kinderen voor het bedenken van oplossingen. Want innoveren doe je samen met kinderen!”

Kim Boltjes’ afstudeeropdracht werd afgelopen januari bekroond met de YOUNG Medical Delta Master Thesis award. Deze prijs, uitgereikt door Young Medical Delta, stimuleert technische innovatie in de gezondheidszorg.

Referentie:
1. Boltjes K. Power to the Patient: A Co-Created Design Towards Emotionally-Safe Pediatric Hospitalization. TU Delft Industrial Design Engineering; TU Delft Human-Centered Design. 2023.

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: patiënt met progressieve inspanningsdyspneu

Een patiënt presenteert zich met progressieve inspanningsdyspneu. Voorheen was hij in staat om zonder klachten te tennissen, nu ervaart hij kortademigheid bij stevig doorwandelen. Er is geen sprake van hoesten, sputumproductie of koorts. Wat is uw diagnose?

Uitgebreid bloedonderzoek met één simpele vingerprik

Capillaire bloedafname via een vingerprik blijkt bij meer dan 30 standaardbepalingen een goed alternatief voor venapunctie, concludeerde Martijn Doeleman. “Patiënten kunnen zelf de vingerprik doen. Gewoon thuis, wanneer het hen uitkomt.”

Cultuur­sensitieve zorg in de praktijk: lessen van Mammarosa

Taal- en cultuurverschillen kunnen de communicatie met zorgverleners flink bemoeilijken. Stichting Mammarosa biedt hierin uitkomst. Samia Kasmi vertelt hoe belangrijk cultuursensitieve communicatie is, en hoe artsen hierin het verschil kunnen maken.

‘Er is een trend naar meer visuele informatie’

“Voor patiënten blijkt de juiste toedieningsroute van een geneesmiddel niet altijd vanzelfsprekend te zijn”, vertellen Yara Mangindaan en Nike Everaarts-de Gruyter. Zij hielpen medicijnpictogrammen te ontwikkelen die ondersteunen bij goed gebruik van geneesmiddelen.

Werkbereidheid bij een crisis niet vanzelf­sprekend

Ziekenhuizen kunnen tijdens een crisis niet blind vertrouwen op hun personeel, concluderen Dennis Barten en Lindsy Engels. Werkbereidheid hangt sterk af van verschillende factoren. “Het is belangrijk om te ontdekken wat nodig is om voor te bereiden op crisissituaties.”

Casus: man met dysfonie­klachten

Een 42-jarige man komt op uw spreekuur met dysfonieklachten, twee maanden geleden ontstaan in een periode van veel hoesten. Aan het einde van de dag worden de klachten erger en het is lastig om een lang gesprek te voeren. Wat is uw diagnose?

Integrale geneeskunde in Nederland: tijd voor de volgende stap

Het spreekuur Integrative Medicine van Ines von Rosenstiel is erg populair en ook in andere ziekenhuizen groeit de belangstelling voor een dergelijk spreekuur. Hoe zorgen we ervoor dat IM een structureel onderdeel wordt van de reguliere zorg in Nederland?

Mindfulness in de zorg: allesbehalve zweverig

“Zorg goed voor jezelf. Er is er maar één van.” Dat zei een patiënt ooit tegen longarts Miep van der Drift. Ze weet als geen ander: mindfulness is niet alleen voor patiënten, maar ook voor zorgverleners. Ze geeft tips voor kleine veranderingen met een grote impact.

Medicatie vaak te lang voortgezet na ontslag uit ziekenhuis

Veel patiënten gebruiken in ziekenhuizen voorgeschreven opiaten, benzodiazepines en antipsychotica nog langdurig na ontslag, aldus Judith de Ruijter. “We geven artsen de tip om, als ze bij ontslag nieuwe medicatie voorschrijven, al meteen na te denken over stoppen.”

‘Impliciete sturing kan samen beslissen verstoren’

Het proces van samen beslissen kan worden verstoord door onbewuste aansturing op een bepaalde behandeling, aldus Anneleen Timmer en Suzanne Festen. “Misschien gaan veel behandelaars er onbewust vanuit dat de patiënt alles op alles wil zetten om de ziekte te bestrijden.”