Log in om uw persoonlijke bookmarks op te kunnen slaan.
Bruijnzeels: ‘Apothekers moeten evolueren naar een volwaardige gesprekspartner in de regio’
Hoe kun je als apotheker inhoudelijk een volwaardige gesprekspartner zijn in de regio? Dit en meer kunnen apothekers leren in de nieuwe opleiding tot kaderapotheker die na de zomer start. Apothekers leren er hun positie in het regionale overleg met huisartsen en specialisten in te nemen en te verstevigen.
Net als huisartsen moeten ook apothekers in de eerste lijn zich verder verenigen en aansluiten bij zorggroepen, stelt Marc Bruijnzeels, directeur van het Jan van Es Instituut (JVEI). Bruijnzeels ontwikkelde samen met de KNMP en het SIR Institute for Pharmacy Practice and Policy in Leiden de kaderopleiding voor apothekers. “De tijden veranderen en het model dat iedereen in zijn eigen toko geld verdient, is niet meer van deze tijd. Zorgverzekeraars vergoeden steeds vaker op basis van regionaal georganiseerde zorg. Populatiegerichte zorg is de trend en de zorg verschuift meer en meer van de tweede naar de eerste lijn. Efficiëntere zorg is het uitgangspunt en dat kan bijvoorbeeld ook betekenen dat twee apotheken fuseren, als dat het belang van de zorgorganisatie in de regio dient. Als je wilt ondernemen binnen het publieke bestel, dan moet je bereid zijn je hiernaar te voegen.”
Efficiënte organisatie eerste lijn
Bruijnzeels, van huis uit politicoloog, is gedurende zijn carrière betrokken geraakt in de organisatie van de eerstelijnszorg en leidde op dit gebied een aantal projecten. In 2010 richtte hij het Jan van Es instituut (JVEI) op, een expertisecentrum voor eerstelijnszorg, gevestigd op de LUMC Campus Den Haag. “Wij maken de verbinding tussen wetenschap en praktijk”, aldus Bruijnzeels. “Inzichten die vanuit de wetenschap naar voren komen, gieten we in modellen en aan de hand van concrete stappen worden die modellen in de praktijk toegepast. Wij vergaren en verspreiden kennis om de eerste lijn zo efficiënt mogelijk te organiseren.”
“Regionalisering van de zorg is een trend. Daarom is het belangrijk dat apothekers op regionaal niveau zijn vertegenwoordigd”
Vanuit die kennis wil Bruijnzeels apothekers inspireren om hun rol in de eerstelijnszorg binnen de regio steviger te gaan verankeren. “In sommige regio’s hebben apothekers al een stevige positie veroverd, maar in andere gebieden blijven ze nog achter. Omdat regionalisering van de zorg een trend is, is het belangrijk dat apothekers op regionaal niveau zijn vertegenwoordigd. Ze moeten niet langer alleen aan tafel zitten met de huisarts om de hoek, maar ze moeten evolueren naar een volwaardige regionale gesprekspartner die dient als inhoudelijk deskundige gesprekspartner voor stakeholders en andere zorgverleners in de eerste lijn.”
Tweejarige kaderopleiding
Bruijnzeels vindt daarom dat er zogenoemde ‘kaderapothekers’ moeten komen, openbaar apothekers die gespecialiseerd zijn in een bepaalde aandoening. Zij kunnen als vertegenwoordiger van hun vakgenoten aansluiten bij het regionale zorgoverleg, waarbij onder meer huisartsen en medisch specialisten zijn betrokken. “Bijvoorbeeld rondom longzorg. Laat daar een apotheker bij zitten die gespecialiseerd is in longzorg en die daarbij zijn toontje kan meeblazen. Zo kunnen apothekers farmaceutische kennis de regio indragen. Van andere zorgverleners heb ik gehoord dat ze behoefte hebben aan een aanspreekpunt bij de apothekers. Bijvoorbeeld huisartsen die staan te popelen om regionale afspraken te maken, maar zo’n aanspreekpunt missen.”
Apothekers zijn opgeleid om zelf een apotheek te runnen, maar ze hebben niet geleerd om organisatorisch breder te denken en een eerstelijnsorganisatie op te tuigen, zegt Bruijnzeels. “Huisartsen zijn daarin al veel verder. Om apothekers te helpen hun positie in de eerste lijn te verstevigen, hebben we een kaderopleiding ontwikkeld. Dit is een tweejarige opleiding die in september van start gaat.”
“Als je vanuit de inhoud meedenkt, word je als apotheker zeker gehoord”
Bruijnzeels vervolgt: “We hebben een doorwrocht curriculum met duidelijke leerdoelen opgesteld. De opleiding vraagt best wat van apothekers. Ze werken aan verdieping van de vakkennis op hun interessegebied, bijvoorbeeld diabetes, en aan hun persoonlijke ontwikkeling. Verder krijgen ze praktijkopdrachten mee, waarbij de uitdaging is dat ze een functie op regionaal niveau weten te krijgen en projecten gaan opzetten. De ideeën daarvoor liggen werkelijk voor het oprapen. Bijvoorbeeld het maken van regionale afspraken over uitwisseling van nierfunctiegegevens. Of denk aan regionale samenwerking met de zorgverzekeraars rondom de levering van incontinentiemateriaal. Hoe kan dat zo efficiënt mogelijk worden ingericht? Denk mee met het belang van de zorgverzekeraars. Ook zij staan open voor efficiëntere zorg. Als je vanuit de inhoud meedenkt, word je als apotheker zeker gehoord.”
Interesse bij apothekers
Om de behoefte aan een kaderopleiding te peilen en de mogelijke rol van kaderapothekers uit te leggen, hield Marc Bruijnzeels vijf workshops, georganiseerd door de KNMP en het JVEI, voor apothekers in de periode voor de coronacrisis. “Het is natuurlijk een positieve selectie, maar ik heb wel meer dan honderd apothekers langs gehad die dit interessant vonden. Niet iedere apotheker vindt die rol bij zichzelf passen, maar het besef dat regionale vertegenwoordiging belangrijk is, leeft breed. Het is ook niet nodig dat alle openbaar apothekers zich laten omvormen tot kaderapothekers. Ze zijn hier niet allemaal geschikt voor en het hangt er ook vanaf waar je interesse als apotheker ligt. Sommige apothekers houden het liever bij hun eigen toko en dat is natuurlijk prima.”
“Kaderapothekers zijn geen beleidsapothekers. Ze moeten zelf met hun poten in de modder staan en wekelijks een of een halve dag voor de regio werkzaam kunnen zijn”
Het zou mooi zijn als ongeveer 20 procent van de apothekers kaderapotheker zou worden, om zo voldoende regionale vertegenwoordiging te kunnen bereiken, stelt Bruijnzeels. “Belangrijk is dat kaderapothekers geen beleidsapothekers zijn. Ze moeten zelf met hun poten in de modder staan en naast hun werk in de apotheek bijvoorbeeld een of een halve dag in de week de gelegenheid hebben om voor de regio werkzaam te zijn. De concrete vraag is: wil je als apotheker jezelf specialiseren en de positie van de apotheker in de regio verstevigen? Dan is de opleiding tot kaderapotheker zeker interessant. Let wel: de kaderopleiding is niet bedoeld om apothekers te leren besturen maar om op regionaal niveau mee te praten vanuit hun vakinhoudelijke expertise.”
Zie voor meer informatie: https://jvei.nl/opleidingen-voor-apothekers/