Log in om uw persoonlijke bookmarks op te kunnen slaan.
Implicaties van geneesmiddelinteracties met kinaseremmers
Geneesmiddeleninteracties kunnen de systemische biologische beschikbaarheid en farmacokinetiek van veel goedgekeurde small molecule kinaseremmers veranderen. Dat kan leiden tot therapiefalen of (acute) ernstige toxiciteit. Daarom is kennis hiervan essentieel. Dat wordt geboden in een review in The Lancet Oncology.
Sinds het begin van dit millennium hebben kinaseremmers, een nieuwe oncologische geneesmiddelenklasse, een belangrijke rol gekregen bij de behandeling van solide en hematologische maligniteiten. Kinaseremmers resulteren in een stilstand van de celcyclus, induceren apoptose, remmen de angiogenese en moduleren de afweerrespons tegen de tumor.
Betere werkzaamheid
Sommige kinaseremmers zijn geregistreerd voor specifieke oncogene driver-mutaties, waarvoor moleculaire diagnostiek nodig is. Deze doelgerichte aanpak resulteert vaak in een betere werkzaamheid met een gunstige risico-batenprofiel in vergelijking met chemotherapie.
Voor- en nadelen kinaseremmers
De introductie van kinaseremmers heeft geresulteerd in nieuwe uitdagingen. Terwijl de meeste chemotherapeutische medicijnen intraveneus worden toegediend, hebben kinaseremmers een orale toedieningswijze. De orale inname is prettiger voor de patiënt en vergroot de flexibiliteit van de behandeling (bijv. plaats en timing van de inname).
Daar staat tegenover dat de blootstelling aan kinaseremmers binnen individuele patiënten en tussen patiënten onderling een grote variatie (intra- en inter-patiënt variatie) toont. De blootstelling wordt beïnvloed door vele factoren, zoals interacties met andere geneesmiddelen, gelijktijdig gebruik van voedsel en geneeskrachtige kruiden, genetisch bepaald variatie en leefstijl. Vooral de gastro-intestinale absorptie en het levermetabolisme door cytochroom-P450-isoenzymen liggen ten grondslag aan deze interacties.
Interacties met voedsel en kruiden
Voedsel kan een klinisch relevant effect hebben op de blootstelling aan bepaalde geneesmiddelen. Zo wordt de plasmaconcentraties van lapatinib meer dan drie keer zo hoog bij een gelijktijdige consumptie van een vetrijke maaltijd. Daarnaast kunnen specifieke voedingsmiddelen en dranken interacteren met geneesmiddelen.
Ook enkele kruidenproducten die vaak gebruikt worden door patiënten met kanker, hebben een aanzienlijk potentie om te interacteren met geneesmiddelen. Dergelijke interacties kunnen invloed hebben op de plasmaconcentratie van een geneesmiddel.
Onvoldoende bewust
Interacties tussen voedsel en kruiden en geneesmiddelen kunnen leiden tot onvoldoende effectiviteit en zelfs therapiefalen enerzijds of tot ernstige toxiciteit anderzijds. Daarom is kennis van deze interacties essentieel.
De meeste patiënten en artsen zijn onvoldoende bewust van mogelijke interacties en het potentiële risico hiervan voor de behandeling. Voor een veilige en optimale behandeling van patiënten met kanker is het essentieel dat patiënten en artsen een gedegen kennis van deze interacties hebben.
Adviezen van geneesmiddelenautoriteiten
De Amerikaanse (FDA) en Europese geneesmiddelenautoriteiten (EMA) geven adviezen voor het beoordelen van mogelijke voedsel-geneesmiddeleninteracties. Om te bepalen of het al dan niet consumeren van voedsel een klinisch relevante invloed heeft op de plasmaspiegel van een geneesmiddel, past de FDA het bio-equivalentiebereik van 80-125% toe voor het 90%-betrouwbaarheidsinterval van de totale blootstelling, ook wel bekend als de area under the curve (AUC), of de maximale plasmaconcentratie (Cmax). De inname van kinaseremmers in nuchtere toestand dient als referentie.
Wat betreft het gebruik van kruiden stelt alleen de EMA dat op het moment dat publicaties wijzen op een klinisch relevante interactie, geprobeerd moet worden om een mogelijke geneesmiddeleninteractie te onderzoeken.
Overzichtsartikel
Deze review geeft een uitgebreid overzicht van gepubliceerde studies over geneesmiddeleninteracties voor alle tot 1 oktober 2019 geregistreerde kinaseremmers. Het bespreekt de belangrijkste mechanismen die ten grondslag liggen aan deze interacties en biedt duidelijke aanbevelingen voor de aanpak van klinisch relevante interacties in de dagelijkse praktijk.
Veerman GDM, Hussaarts KGAM, Jansman FGA, et al. Clinical implications of food-drug interactions with small-molecule kinase inhibitors. Lancet Oncol. 2020;21:e265-e279. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=32359502