DOQ

Internist-nefroloog dr. Mui: ‘Tweerichtingsverkeer arts en patiënt met FosFaatSpel’

Voor veel dokters is de grootste uitdaging misschien wel patiënten aan te zetten tot gedragsverandering en een gezonde en bewuste leefstijl. Internist-nefroloog dr. Kwok Wai Mui prijst zich dan ook gelukkig met het online FosFaatSpel dat zijn ziekenhuis – St Jansdal – onlangs introduceerde. Zijn advies: “Als je van een innovatie een succes wilt maken, moet het niet op zichzelf staan, maar ingebakerd zijn in de workflow van de arts. Daarom hebben wij het spel gekoppeld aan het elektronisch patiëntendossier van het ziekenhuis.” 

Fosfaat? De meeste nierpatiënten keken internist-nefroloog dr. Kwok Wai Mui altijd niet-begrijpend aan wanneer hij deze term liet vallen tijdens het consult. Die onwetendheid was ongunstig, want fosfaat is nu juist de factor die bij deze categorie vaak bepalend is voor de kwaliteit van leven en zelfs de levensverwachting. 

internist-nefroloog Kwok Wai Mui

Stapeling van afvalstoffen 

De internist-nefroloog vertelt: “Fosfaat is een mineraal dat wij via voeding binnenkrijgen en dat een nuttige taak heeft bij allerlei processen in het lichaam. Maar we mogen niet te veel fosfaat binnenhouden, want dat vergroot de kans op zwakkere botten en snellere verkalking van de bloedvaten. Gezonde mensen plassen het teveel aan fosfaat dan ook uit. Voor patiënten met een verslechterende nierfunctie is dit geen vanzelfsprekendheid. De afvalstoffen in het lichaam, waaronder fosfaat, stapelen zich op.” 

Ouderwetse geneeskunde 

Kortom, het is essentieel dat nierpatiënten, onder wie dialysepatiënten, niet te veel fosfaat binnenkrijgen. Mui: “Want wat er niet ingaat, hoef je ook niet uit te plassen. Daarom is een dieet belangrijk. Maar hierin schuilt vaak de moeilijkheid. De uitleg door een diëtist of nefroloog beklijft niet altijd. Het is uiteindelijk ouderwetse geneeskunde: het zenden van informatie door de zorgverlener, oftewel eenrichtingsverkeer.” 

Dieetspel 

De internist-nefroloog zon al een tijd op andere manieren van kennisoverdracht toen hij een paar jaar geleden via sociale media kennismaakte met diëtist Louise Witteman. Zij had een serious game over voeding ontwikkeld, een dieetspel met de naam ‘King of Foodland’. Mui: “Dit is een algemeen spel, waarin bijvoorbeeld ook aandacht is voor cholesterol, kalium en natrium. Voor mijn patiëntencategorie wilde ik graag een spel dat zich toelegde op fosfaat. Daarop heb ik een subsidieaanvraag geschreven voor de Nierstichting. Met de ontvangen 10.000 euro konden we een app laten ontwikkelen die sinds oktober is te downloaden via de Google Play Store en sinds kort ook de App Store.” 

Brood en beleg 

Hoe werkt het FosFaatSpel? Mui: “De patiënt leert spelenderwijs in welke voeding fosfaat zit en ook hoeveel. Daarbij is het belangrijk dat er verschillende levels zijn, zodat iedereen kan spelen op zijn eigen kennisniveau. Neem bijvoorbeeld het level over brood en broodbeleg. De patiënt krijgt bijvoorbeeld de vraag: zit er meer fosfaat in wit brood of in bruin brood? En hoe zit het met hagelslag, kaas en vleeswaren? Dit kan de patiënt helpen bewuster te gaan eten.” 

Betrokkenheid tonen 

Het tweede grote voordeel van het spel is dat Mui en zijn twee collega-nefrologen in St. Jansdal de uitslagen zien verschijnen in het EPD van het ziekenhuis. Mui: “Voorafgaand aan een vervolgconsult weet ik bijvoorbeeld wat iemands kennishiaten zijn, zodat we ons daarop kunnen concentreren tijdens het gesprek. Of ik zie dat iemand het spel nog niet heeft gespeeld. Dan stuur ik een bericht via MijnStJansdal ter herinnering. Daarmee toon je ook aan de patiënt dat je betrokken bent. De patiënt zal dan ook eerder genegen zijn een stapje harder te lopen.” 

Belangrijke koppeling 

Mui benadrukt het belang van de koppeling tussen spel en EPD. “Anders zou ik er bijvoorbeeld pas tijdens het consult achter komen dat een patiënt de app niet had gedownload.” Hij plaatst deze opmerking in een bredere context. “Vernieuwingen zie je overal, of het nu gaat om apps of andere vormen van zelfmanagement. Maar als een vernieuwing niet wordt ingebakerd in de bestaande workflow van de zorgverlener, kan het snel verloren gaan. Dan komt het al gauw neer op app-uitslagen die je elders moet raadplegen of een papiertje dat je moet uitdraaien.” 

Voorschrijven fosfaatbinders 

Inmiddels hebben ongeveer 130 nierpatiënten van St. Jansdal de app gedownload. Wat zijn de resultaten? Kan Mui zeggen dat hij en zijn collega’s minder fosfaatbinders voorschrijven? Deze middelen binden het fosfaat uit het voedsel en zorgen ervoor dat het via de ontlasting het lichaam verlaat. Het nadeel is dat ze vaak tot maag-darmklachten leiden en daarmee sommige patiënten aanzetten tot therapie-ontrouw. 

Mui: “Het is nog te vroeg om met cijfers te onderbouwen dat wij minder fosfaatbinders voorschrijven. Maar gevoelsmatig zeg ik dat we dit inmiddels hebben bereikt. Ik merk dat ik regelmatig zeg: ik schrijf u het FosFaatSpel voor in plaats van fosfaatbinders. En in het bloed van de meeste patiënten vinden we minder fosfaat of in elk geval niet méér fosfaat in vergelijking met de periode voordat zij het FosFaatSpel speelden. Patiënten weten nu beter wat zij eten.” 

Andere ziekenhuizen 

Diëtist Louise Witteman en internist-nefroloog dr. Kwok Wai Mui willen andere ziekenhuizen stimuleren ook het FosFaatSpel aan te bieden aan patiënten. Mui: “Maar zoals gezegd: incorporeer het in je workflow.” 

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Een medifoor gebruiken in medische gesprekken: zeven tips

Een medifoor is een getekende metafoor die helpt bij het eenvoudig uitleggen van medische begrippen. Charlie Obihara is initiatiefnemer van het Medifoor platform en legt uit hoe ze te gebruiken. “Ook voor volwassenen is het goed om de informatie juist te verpakken.”

Casus: man met koorts, malaise en huiduitslag

Een 36-jarige man heeft klachten van koorts, malaise en huiduitslag. Hij is 3 weken geleden teruggekeerd van een vakantie naar Bangkok. Wat is uw diagnose?

Spraakherkenning zorgt voor minder administratielast

Spraakherkenning leidt tot snelle, efficiënte dossiervoering voor de arts. Harm Wesseling legt uit hoe dit in de praktijk wordt gebruikt en welke winst er behaald kan worden. “Artsen kunnen eerder hun rapportage afronden. Dat hoeven ze dan niet ’s avonds nog te doen.”

Verlies­sensitief werken in de zorg

Artsen: herken en erken verlies bij de patiënten, stelt Herman de Mönnink. Hiermee kunnen leed en complicaties worden voorkomen. “Op het moment dat je ruimte neemt voor je eigen emotionele werkstress, kun je ook ruimte nemen voor de kant van de patiënt.”

Casus: patiënt met pijnlijke oorschelp en gewrichtsklachten

Dit is de tweede keer dat u deze 32-jarige patiënt ziet met dezelfde klacht. Vandaag gaat de pijnlijke rechter oorschelp ook gepaard met gewrichtsklachten. Het gehoor is goed en patiënt heeft geen neusobstructie of een inspiratoire stridor. Er is geen trauma in de anamnese. Wat is uw diagnose?

Casus: man met buikklachten en veranderd defecatiepatroon

Een man wordt gestuurd naar de polikliniek in verband met geleidelijk toenemende buikklachten met een verandering van het defecatiepatroon. Wat is uw diagnose?

AI-gestuurd model verbetert doorstroom

Esther Janssen ontwikkelde een AI-gestuurd model dat voor de operatie al voorspellingen doet over het ontslagmoment van een patiënt en de benodigde nazorg, en zo de doorstroom te verbeteren. “Hiermee kun je eerder schakelen, door nazorgpartners te benaderen.”

SPAT voor allergietesten

Senne Gorris bedacht de SPAT: een automatische machine die alle allergiekrasjes in een keer zet. Dit maakt de testen betrouwbaarder en sneller. “De resultaten zijn na een kwartier bekend en overal waar de SPAT wordt gebruikt zijn de testen en dus de uitslagen gelijk.”

Machte­loosheid drijft artsen tot ‘medische gas­lighting’

De uitdrukking ‘medische gaslighting’ popt steeds vaker op in discussies onder ontevreden patiënten en in de medische wereld zelf. Marlies van Hemert legt uit wat dit betekent en hoe om te gaan met de patiënt als een diagnose uitblijft. “Bescheidenheid helpt.”

Casus: patiënt met probleem bij uitsteken tong

Uw 24-jarige ietwat schuchtere patiënt 'steekt' zijn tong direct naar u uit als u vraagt wat u voor hem kan doen. Daarna vervolgt hij dat hij maar één probleem heeft... Wat is uw diagnose?


0
Laat een reactie achterx