DOQ

Onderzoek: Eiwitten remmen celdeling kwaadaardige hoofd-halskankercellen

Anna van Harten deed onderzoek naar aangrijpingspunten voor de behandeling van hoofd-halskanker. Zij keek hierbij naar de remming van eiwitten bij de celcyclus van hoofd-halskankercellen. De celcyclus, het proces waarbij een moedercel deelt in twee dochtercellen, is in hoofd-halskankercellen aangedaan door functieverlies van belangrijke kankergenen zoals TP53 en CDKN2A.

Hoofd-halskanker kent een slechte prognose ondanks intensieve behandeling met chirurgie, radiotherapie en chemotherapie. Door remming van verschillende eiwitten (Chk1, Wee1, RRM1 en RRM2) die betrokken zijn bij de celcyclusfase waarin het DNA gekopieerd wordt, treedt DNA-schade op. Dit leidt uiteindelijk tot celdood in hoofd-halskankercellen, maar niet in gezonde slijmvliescellen.

Promovenda Anna van Harten

DNA-schade

In het geval van Chk1-remming bleken niet alle cellen even gevoelig voor de behandeling, wat te herleiden was naar het celdoodmechanisme. Gevoelige cellen ondergingen geprogrammeerde celdood tijdens of net na het kopiëren van het DNA. Minder gevoelige cellen bereikten de laatste fase van de celcyclus, maar konden vervolgens niet delen in twee dochtercellen door de opgelopen DNA-schade.

“Wee1-remming kan ook voorlopercellen van hoofd-halskanker doden, waardoor deze niet verder ontwikkelen tot nieuwe tumoren”

Wee1-remming

Voor Wee1-remming, een behandeling die momenteel klinisch wordt getest in patiënten, liet Van Harten zien dat deze behandeling ook voorlopercellen van hoofd-halskanker kan doden, waardoor deze niet verder ontwikkelen tot nieuwe tumoren. Daarmee kan Wee1-remming werken als chemopreventie en mogelijk hoofd-halskanker voorkomen. Naast deze direct toepasbare bevindingen, geeft de studie inzicht in de veranderingen van hoofd-halskankercellen en hoe die in de toekomst beter te gebruiken zijn voor de behandeling van hoofd-halskankerpatiënten.

Bron: Amsterdam UMC

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: patiënte met dyspnoe en oedeem in het gelaat

Een 66-jarige vrouw presenteert zich met sinds drie weken progressief verminderde inspanningstolerantie en met name ’s ochtends een zwelling van het gelaat. Overdag verbeteren de klachten deels. Wat is uw diagnose?

Wat je verwacht, voel je: wat zorgverleners kunnen leren van placebo-effecten

Wat patiënten verwachten, beïnvloedt direct hoe zij pijn of bijwerkingen ervaren. Henriët van Middendorp legt uit hoe placebo- en nocebo-effecten werken, en hoe zorgverleners deze bewust en ethisch kunnen inzetten in de praktijk.

Trots op goed werkend meld­systeem voor bijwerk­ingen

Agnes Kant wijst op het belang van meer onderzoek naar bijwerkingen en roept zorgverleners op te blijven melden bij het Bijwerkingenmeldsysteem. “Van 70% van de geneesmiddelen is nog onduidelijk of deze veilig tijdens de zwangerschap gebruikt kunnen worden.”

Wandelend naar een betere gezondheid

Matthijs van der Poel combineert als huisarts en sportliefhebber zorg en beweging. Met stichting Looprecept wandelt hij wekelijks met patiënten – goed voor lijf, hoofd én verbinding. “Het is heel laagdrempelig en dat verklaart denk ik ook het succes.”

De patiënt doet lastig, en dan?

Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis kunnen soms veel losmaken, zowel in het behandeltraject als bij de arts. Thom van den Heuvel geeft handvatten voor het omgaan met deze patiëntengroep. “Het contact vraagt meer tijd en legt tegelijk emotionele druk op de arts."

Vind meertalige zorgverleners via ikspreekmeerdan.nl

Als anios in een huisartsenpraktijk in Amsterdam merkte Daan Frehe dat taal voor veel patiënten een barrière vormt voor het krijgen van goede zorg. “Via ikspreekmeerdan.nl kan nu een zorgverlener met een gedeelde taal en cultuur gevonden worden. Dat is enorm waardevol.”

Casus: man met een veranderde vlek op het been

Een 72-jarige man presenteert zich op uw spreekuur met een veranderde plek op het bovenbeen rechts. De vlek is gegroeid en van kleur veranderd. De patiënt heeft een licht huidtype en een voorgeschiedenis van basaalcelcarcinoom. Wat is uw diagnose?

Maak van wachttijd in de ggz hersteltijd: vijf praktische adviezen

Sanne Booij en Christien Slofstra willen af van de stille wachttijd in de ggz. Met hulp van de huisarts kan het herstel al beginnen, nog vóór de intake. “Deze periode hoeft geen verloren tijd te zijn.”

Beteugelen geneesmiddel­prijzen noodzakelijk voor betaalbare zorg

Wilbert Bannenberg strijdt met Stichting Farma ter Verantwoording tegen excessieve geneesmiddelprijzen. Zijn missie: winsten beteugelen om zorg toegankelijk te houden. “Geneesmiddelprijzen moeten beteugeld gaan worden, anders wordt de zorg onbetaalbaar.”

Casus: vrouw met veranderd defecatiepatroon

Een vrouw wordt naar de polikliniek gestuurd in verband met een veranderd defecatiepatroon. Ze heeft wat frequenter dan gebruikelijk ontlasting. Er zijn wat vage buikklachten in de zin van rommelingen en krampen. Ze gebruikt geen medicatie. Wat is uw diagnose?