DOQ

Onderzoek: Eiwitten remmen celdeling kwaadaardige hoofd-halskankercellen

Anna van Harten deed onderzoek naar aangrijpingspunten voor de behandeling van hoofd-halskanker. Zij keek hierbij naar de remming van eiwitten bij de celcyclus van hoofd-halskankercellen. De celcyclus, het proces waarbij een moedercel deelt in twee dochtercellen, is in hoofd-halskankercellen aangedaan door functieverlies van belangrijke kankergenen zoals TP53 en CDKN2A.

Hoofd-halskanker kent een slechte prognose ondanks intensieve behandeling met chirurgie, radiotherapie en chemotherapie. Door remming van verschillende eiwitten (Chk1, Wee1, RRM1 en RRM2) die betrokken zijn bij de celcyclusfase waarin het DNA gekopieerd wordt, treedt DNA-schade op. Dit leidt uiteindelijk tot celdood in hoofd-halskankercellen, maar niet in gezonde slijmvliescellen.

Promovenda Anna van Harten

DNA-schade

In het geval van Chk1-remming bleken niet alle cellen even gevoelig voor de behandeling, wat te herleiden was naar het celdoodmechanisme. Gevoelige cellen ondergingen geprogrammeerde celdood tijdens of net na het kopiëren van het DNA. Minder gevoelige cellen bereikten de laatste fase van de celcyclus, maar konden vervolgens niet delen in twee dochtercellen door de opgelopen DNA-schade.

“Wee1-remming kan ook voorlopercellen van hoofd-halskanker doden, waardoor deze niet verder ontwikkelen tot nieuwe tumoren”

Wee1-remming

Voor Wee1-remming, een behandeling die momenteel klinisch wordt getest in patiënten, liet Van Harten zien dat deze behandeling ook voorlopercellen van hoofd-halskanker kan doden, waardoor deze niet verder ontwikkelen tot nieuwe tumoren. Daarmee kan Wee1-remming werken als chemopreventie en mogelijk hoofd-halskanker voorkomen. Naast deze direct toepasbare bevindingen, geeft de studie inzicht in de veranderingen van hoofd-halskankercellen en hoe die in de toekomst beter te gebruiken zijn voor de behandeling van hoofd-halskankerpatiënten.

Bron: Amsterdam UMC

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Hoe dramaseries artsen kunnen helpen bij morele keuzes

Drie afleveringen van House M.D. of Dexter op een avond kijken, puur voor de ontspanning? Voor zorgprofessionals kan het ook leerzaam zijn. Mediawetenschapper Merel van Ommen onderzocht hoe dramaseries artsen kunnen helpen om beter om te gaan met moreel ingewikkelde situaties.

Onderliggend denkpatroon stuurt voorschrijver bij keuze voor geneesmiddel

Het voorschrijven van geneesmiddelen is een afweging tussen richtlijnen, ervaring en patiëntkenmerken. Indeling in vier voorschrijversprofielen geeft inzicht in de eigen afwegingen. “En het helpt te begrijpen waarom een collega een andere beslissing neemt.”

‘Medicatiebeleid in de laatste levensfase kan beter’

6 op de 10 patiënten in de palliatieve fase krijgt door de huisarts medicatie voorgeschreven die niet langer passend is. Dat blijkt uit een onlangs verschenen factsheet van Nivel en PZNL. “We moeten voorschrijfgewoonten kritisch onder de loep nemen”, zegt Yvonne de Man, senior onderzoeker bij Nivel.

Casus: vrouw met pijnlijke oorschelp

Een 55-jarige vrouw heeft een hoed in haar hand als ze uw spreekkamer binnenkomt. Sinds een maand heeft zij ’s nachts last van pijn aan het linkeroor. Op de oorrand ziet u een nodulus die bij druk zeer pijnlijk is. Wat is uw diagnose?

‘Live well, die well’: rol van vrijwilligers in de laatste levensfase

Vrijwilligers aan het sterfbed in het ziekenhuis maken een groot verschil, stelt Anne Goossensen. Ze luisteren, troosten en verlichten de werkdruk van zorgverleners. “Ze bieden een luisterend oor en zijn aanwezig, zonder haast of medische agenda.”

Waarom melden vrouwen vaker bijwerkingen van medicijnen?

Vrouwen blijken vaker bijwerkingen van medicijnen te melden dan mannen. Onderzoeker Sieta de Vries van het UMC Groningen probeert te achterhalen hoe dit komt. En dat blijkt complexer dan het lijkt.

Gezondheid van mens, dier en natuur horen bij elkaar

Voorheen circuleerden het westnijl- en het usutuvirus alleen in Zuid-Europa. Maar inmiddels komen ze ook voor in Nederlandse vogels en muggen. Viroloog Marion Koopmans ziet daarin een duidelijke les: “De gezondheid van mensen kun je niet los zien van die van dieren en ecosystemen.”

Casus: hoestende man met koorts en dyspneu

Een 31-jarige Poolse man die vanwege de ziekte van Crohn wordt behandeld met infliximab bezoekt de SEH, omdat hij al twee weken hoest en benauwd is. Ook heeft hij koorts. Een antibioticumkuur van de huisarts heeft geen effect gehad. Wat is uw diagnose?

Casus: man met huidafwijking op de rug

Een 69-jarige man komt op uw spreekuur om een verruca seborrhoica in het gelaat te laten controleren. Bij algehele inspectie ziet u ook een huidafwijking op de rug. Wat is uw diagnose?

´Voorkom medicijn­resten, begin bij je eigen voorschrijven´

Minder diclofenac, lagere hormoondoses, terughoudend met azitromycine - zo kunnen zorgverleners volgens een recent rapport van het IVM bijdragen aan schoner water. “Aan de overwegingen die artsen maken bij voorschrijven zou ook duurzaamheid moeten worden toegevoegd.”