Neuroloog dr. Leijten: ‘Een goede band met patiënten vereist gemeende interesse’

Lennard Bonapart

Redactioneel,

30 november 2016

Op de website ‘Zorgkaart Nederland’ scoort neuroloog dr. Quinten Leijten een 9,1 met 68 waarderingen. In een interview legt Leijten uit wat er komt kijken bij een goed contact met de patiënt en wat de gevolgen zijn van de defensieve geneeskunde die uit Amerika is komen overwaaien. “Een goede band met patiënten vereist gemeende interesse – dat is het verschil tussen geneeskunst en geneeskunde.”

Sinds 1994 is neuroloog dr. Quinten Leijten werkzaam als neuroloog in Rijnstate Ziekenhuis. Leijten: ‘’Ik was altijd al gefascineerd hoe de gedachtegang van de mens tot stand komt. Binnen de medische specialismen zou je voorkeur dan kunnen uitgaan naar de psychiatrie, maar dat specialisme is wetenschappelijk – qua bewijskracht en reproduceerbaarheid- wat zwakker dan de neurologie. Recent gaf de voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie, Prof. Dr. Damiaan Denys in een interview zelf aan dat de ‘’psychiater worstelt met zijn identiteit omdat de wetenschappelijke fundamenten van ons vak zijn weggeslagen.’’ Anderzijds geeft het ook aan hoe ongelooflijk complex de interpretatie binnen de psychiatrie is. Het gaat mij om de hardware. Het is jammer dat in 1974 beide specialismen artificieel zijn gescheiden want ze blijven veel raakvlakken hebben.’’

Neuroloog dr. Quinten Leijten

Interesse

Leijten heeft net als twee ooms gekozen voor het specialisme neurologie, ofschoon beide ooms destijds nog formeel zenuwarts waren en beide specialismen uitoefenden. “De neurologie is voor mij een passie waarin je iets kunt bijdragen voor vele patiënten. Je kunt echter niet met alle patiënten een perfecte golflengte hebben, dan zou je jezelf tekortdoen. Er blijft voor elke dokter een kleine groep van patiënten over waarmee de klik ontbreekt. Ieder mens is naar mijn mening uniek, dat vraagt om maatwerk en ook om grenzen te stellen. Een huisarts kent zijn of haar patiënten vaak wat langer. Wij zien de meeste patiënten vaak korter, behalve de mensen met een chronische aandoening zoals epilepsie en Parkinson. Als je een goede band wilt krijgen met de patiënten, dan vereist dat werkelijke, gemeende interesse in de achtergrond van de persoon. Dat onderscheidt de geneeskunst van de geneeskunde.’’

Registratieterreur

‘’In Nederland vindt momenteel een juridisering plaats van de zorg. De geneeskunde wordt daardoor steeds defensiever. In de korte tijd dat ik mocht werken in de USA zag ik dat al eerder. Alles moet nu worden geregistreerd en iedereen maakt overal scans van, om maar niets te missen. Dat is wel jammer. Door de registratieterreur heb ik soms minder tijd voor patiënten. Uiteraard is juist registreren wel belangrijk. Maar je bent vergeleken met vroeger erg veel bezig met afvinken en typen, dat is volgens mij een vorm van pseudo-veiligheid. En het gaat ten koste van de tijd en de aandacht die je hebt voor de mensen.’’

Luistertechniek

Wat betreft de beoordeling op Zorgkaart Nederland: ‘’ De mentaliteit van de Nederlandse patiënt is veranderd. Mensen zijn mondiger en kritischer en shoppen wat vlugger bij de artsenkeuze. Ze komen dan via internet op sites zoals Zorgkaart Nederland. Ik krijg vanwege de hoge score patiënten uit andere steden die een second of third opinion willen hebben. Een dergelijke waardering op een website zoals Zorgkaart Nederland zegt echter weinig over het medico-technisch niveau van de neuroloog, hooguit wel iets over zijn sociale engagement. Wanneer 80 mensen zeggen dat een dokter autoritair is, dan moet je je wel afvragen of je goed luistert. Het zegt dus vooral iets over hoe je luistertechniek overkomt. Maar je moet natuurlijk wel bij je vak blijven.’’

Humor

In veel recensies staat het woord ‘’humor’ centraal. Leijten: ‘’ Humor is belangrijk in het vak, in het leven. Met humor krijg je de spanning eruit. We hebben een uniek vak, je werkt met mensen, ieder met zijn of haar eigen identiteit. Je moet als neuroloog mensen op hun gemak kunnen stellen. Ze moeten zichzelf kunnen zijn, dat lukt vaak met een opmerking of leuke oneliner. Ik noem bijvoorbeeld de oudere dames vaak jonge godinnen en prijs ze om hun schoenen.’’ Dokters worden tijdens de studie niet geselecteerd op sociale vaardigheden, stelt hij. “Een acht op de middelbare school is geen garantie dat je later bijvoorbeeld een goede neuroloog wordt. Je moet een bepaald karakter hebben. Luisteren is essentieel. Aan mensen met een ernstige ziekte moet je meer tijd besteden. Slecht-nieuws gesprekken doe ik altijd buiten het spreekuur.’’

Psychiatrie omarmen

Leijten tot slot: ‘’Als neuroloog moeten we de psychiatrie meer omarmen. En tijdens de opleiding moeten de jonge dokters meer in alle keukens meekijken ofwel in meerdere ziekenhuizen stagelopen. Dat geeft een bredere kijk op het uitoefenen van ons prachtige vak. En het zal de zorg ten goede komen.”

Auteur: Lennard Bonapart