DOQ

Psychiatrie

Psychiatrische klachten vaak te herleiden tot verstoorde afweer

Een verstoord immuunsysteem kan leiden tot psychiatrische aandoeningen, ontdekte Hemmo Drexhage. Onderzoek naar praktische toepassing van deze kennis is gaande. “Er zal echter nog aardig wat gediscussieerd worden voordat immunopsychiatrie in de praktijk is ingebed.”

Verplichte zelfzorg voor artsen? Antoinet Oostindiër vindt van wel

Steeds meer artsen zoeken hulp bij psychische klachten. Psychiater Antoinet Oostindiër leert hen de beschermende witte jas uit te doen. “Maak het normaal dat je een paar gesprekken voert nadat je iets naars hebt meegemaakt. Dat voorkomt veel ellende.”

Hoe beïnvloeden glucocorticoïden het brein?

“Er zijn veel mensen die glucocorticoïden gebruiken voor allerlei aandoeningen, zoals astma en reumatoïde artritis. Maar wat doet dit met het brein?” Coassistent en onderzoeker Merel van der Meulen ontdekte dat glucocorticoïden de werking van de ‘witte stof’ in de hersenen kunnen veranderen.

‘Stress gaat dwars door alle diagnoses heen’

Van hart- en vaatziekten tot diabetes, van depressie tot reuma; stress speelt over de gehele linie van de geneeskunde een grote rol, stelt prof. dr. Christiaan Vinkers. “Stress trekt zich niets van diagnostische grenzen aan. Om stress beter te begrijpen moeten wetenschappelijke disciplines samenwerken.”

Meer oog voor kwetsbaarheid in de psychiatrie nodig

Net als in in het ziekenhuis zouden ouderen in de psychiatrie structureel moeten worden onderzocht op typisch geriatrische problemen. Dat betoogt betoogt klinisch geriater Carolien Benraad in haar proefschrift.

Prof. dr. Speckens onderzoekt mindfulness voor artsen: ‘Het kan mentale veerkracht en de werk-thuisbalans verbeteren’

Mindfulness kan psychische klachten verminderen of helpen voorkomen bij zorgverleners die coronazorg verlenen. Het Radboudumc onderzoekt wat de meest effectieve online cursus is.


Casus: Onverklaarbare agressie en achterdocht

Een 66-jarige man, die wordt behandeld voor een bronchuscarcinoom, is agressief geworden naar zijn vrouw. Wat is uw diagnose?

Psychiater Scheepers: ‘Eindelijk ging het niet over ADHD, maar over hém’

Een patiënt die je altijd bijblijft. Medisch afdelingshoofd psychiatrie UMCU Floortje Scheepers vertelt over een puber met ADHD die ze niet snel zal vergeten.

Angstig karakter zichtbaar bij EEG-meting en in MRI-beelden

Een angstig karakter kun je nu ook indirect vaststellen met EEG-meting. Ook zijn de vaak afdwalende gedachten van angstige mensen herkenbaar met MRI-beelden, blijkt uit onderzoek.

Psychiater prof. dr. Cahn: ‘Het zorgprogramma is geslaagd als psychiaters zich meer bekwaam voelen in somatische handelingen’

Lichamelijke én psychische aandoeningen vormen vaak één geheel en kunnen van invloed zijn op elkaar. Psychiater prof. dr. Wiepke Cahn van het UMC Utrecht vertelt in EenVandaag over het zorgprogramma Lijf & Leven voor patiënten die zowel psychiatrische als somatische (chronische lichamelijke) klachten hebben.

Casus: Pijnlijke kaak

Uw patiënt, een 38-jarige man, meldt zich op de praktijk vanwege pijn in zijn kaken. Hij is bekend met de diagnose schizofrenie waarvoor hij sinds 6 jaar risperidon als antipsychoticum gebruikt. Wat is uw diagnose?

Psychiater dr. Vos: ‘Aandacht voor aanpassingsstoornissen na oncologische behandeling is essentieel’

Voor steeds meer mensen is kanker een chronische ziekte geworden. Goede psycho-oncologische zorg is daarom ook een noodzaak. Na ziekenhuisbehandeling belanden namelijk veel (ex-)kankerpatiënten bij de huisarts vanwege emotionele instabiliteit, angstgevoelens en schuldgevoel.

Neuroloog prof. dr. Weinstein over die ene patiënt: ‘Had de tumor haar echte persoonlijkheid weggedrukt?’

Een patiënt die je altijd bijblijft. Neuroloog prof. dr. Weinstein vraagt zich af -door een patiënte die is geopereerd aan een frontaal gelokaliseerd meningioom- wat onze vrije wil voorstelt.

Neuroloog dr. Leijten: ‘Een goede band met patiënten vereist gemeende interesse’

In een interview legt Leijten uit wat er komt kijken bij een goed contact met de patiënt en wat de gevolgen zijn van de defensieve geneeskunde die uit Amerika is komen overwaaien. “Een goede band met patiënten vereist gemeende interesse – dat is het verschil tussen geneeskunst en geneeskunde.”





Thuistest longfunctie levert betere zorg op

Wekelijkse thuismetingen van de longfunctie helpen om bij systemische sclerose sneller achteruitgang te signaleren, aldus Madelon Vonk. “Dit is een prachtige mogelijkheid om te zorgen dat we de zorg meer kunnen personaliseren en patiënten meer regie kunnen laten nemen.”

Meer ongezond voedselaanbod zorgt voor meer hart- en vaatziekten

Mensen in een gezondere woonomgeving hebben 10% minder kans op hart- en vaatziekten, ontdekte Joline Beulens. “Als artsen weten in wat voor omgeving iemand woont, kunnen ze er rekening mee houden hoe gemakkelijk hun leefstijladvies op te volgen zal zijn.”

‘Je hebt multidisciplinaire expertise nodig om de juiste ILD-diagnose te kunnen stellen’

Interstitiële longziekten zijn zeldzaam en complex, met vaak vertraagde diagnostiek. Jelle Miedema en Yasmin Gür vertellen over de kracht van het landelijke ILD-netwerk. “Het gaat om zeldzame aandoeningen, dan is het goed om de krachten te bundelen en kennis te delen.”

Hemodiafiltratie overtreft standaard hemo­dialyse op alle punten

Hemodiafiltratie (HDF) verwijdert meer afvalstoffen dan standaard hemodialyse en leidt tot minder (cardiovasculaire) sterfte. Daarnaast vertraagt het de afname van kwaliteit van leven. Peter Blankestijn, Michiel Bots en Robin Vernooij vertellen over het klinisch voordeel van HDF.

Wat te doen bij maag- of slokdarm­kanker met slechts enkele uitzaai­ingen?

Het OMEC-project geeft een strakke definitie van het begrip oligometastasen bij maag- en slokdarmkanker, aldus Peter van Rossum. Dit maakt het mogelijk de meerwaarde te onderzoeken van de lokale behandeling van deze oligometastasen.

‘Hopelijk is deze richtlijn aanleiding voor meer onderzoek’

De nieuwe richtlijn van de NVA biedt artsen handvatten voor operaties bij zwangeren buiten de zwangerschap om. Floris Klerk noemt het een belangrijk begin: “Het stimuleert onderzoek en helpt zorgverleners betere beslissingen te nemen voor moeder en kind.”

Minder complicaties door aangepaste TAVI

Bij TAVI-operaties via de pols treden minder ernstige bloedingen op dan via de lies, blijkt uit onderzoek van Geert Versteeg. Dit vergroot de patiëntveiligheid en comfort. “Overweeg deze methode in samenspraak met de patiënt,” adviseert Versteeg.

Nieuwe techniek om chromoso­male af­wijkingen op te sporen bij leukemie

Het Radboudumc introduceert als eerste ziekenhuis in Nederland een nieuwe cytogenetische test in de klinische praktijk: ‘optical genome mapping’. Laboratoriumspecialisten Marian Stevens-Kroef en Janneke Weiss zijn laaiend enthousiast en leggen uit waarom.

Terugplaatsing dag 3 of 5 geen invloed op succes­percen­tage IVF-zwanger­schap

"Elke patiënt moet weten welke factoren meespelen bij de keuze voor terugplaatsing op dag drie of vijf”, zegt Simone Cornelisse van Radboudumc. Shared decision making is volgens haar essentieel voor een gedegen beslissing over het IVF-traject.