DOQ

Reumatoloog prof. dr. Van Vollenhoven ‘Ustekinumab welkome aanvulling bij behandeling van zeer ernstige vorm van SLE’

Het medicijn ustekinumab laat goede resultaten zien bij patiënten met de auto-immuunziekte SLE. Dat blijkt uit onderzoek van reumatoloog prof. dr. Ronald van Vollenhoven, hoofd van de afdeling Reumatologie en Klinische Immunologie van Amsterdam UMC. In het Britse medische tijdschrift The Lancet verschenen recent de resultaten van zijn onderzoek naar de werkzaamheid en veiligheid van ustekinumab bij SLE.

De ziekte SLE (Systemische Lupus Erythematosus), ook wel Lupus genoemd, is een chronische ontstekingsziekte en een auto-immuunziekte. Het lichaam produceert antistoffen tegen onderdelen van het eigen lichaam. Zodoende beschermt het afweersysteem het lichaam niet meer zoals bij gezonde mensen. Bij mensen met SLE valt het afweersysteem het eigen lichaam aan. Door de antistoffen die worden aangemaakt, kunnen er ontstekingen ontstaan in alle organen van het lichaam. Er kunnen zelfs ernstige beschadigingen van de inwendige organen optreden.

Pijn en stijfheid

Naar schatting zijn er tussen de vijf- en tienduizend mensen met deze ziekte in Nederland. De ziekte heeft veel verschillende symptomen. Bij deze studie ging het vooral om mensen met gewrichtsontstekingen en of ontstekingsreactie in de huid, en verschillende afwijkingen in het bloedbeeld. De ontstekingen gaan vaak gepaard met flinke pijnklachten. Zo hebben patiënten last van pijn en stijfheid van de spieren, pijn in de borst, en irritatie als gevolg van huiduitslag.

Veel patiënten worden nu behandeld met prednison. Dit helpt tijdelijk, maar veroorzaakt op de langere duur helaas bijwerkingen. “Laboratoriumonderzoek heeft aangetoond dat de eiwitten IL-12 en IL-23 een belangrijke rol spelen bij de ziekte SLE. En van het middel ustekinumab is bekend dat het deze eiwitten blokkeert. Vandaar dat het een logische stap was te onderzoeken of dit middel bij de patiënten een positief effect kon hebben”, aldus Van Vollenhoven.

Meetmethode

Dit onderzoek is gedaan volgens het principe van een dubbelblinde, placebo-gecontroleerde studie. Van de 100 patiënten kregen 60 personen het geneesmiddel ustekinumab, de andere 40 kregen een placebo. De deelnemers wisten zelf niet of ze het medicijn kregen of een placebo. De toediening gebeurde de eerste keer met behulp van een infuus, daarna met injecties. De placebo zag er hetzelfde uit en werd op dezelfde wijze toegediend. Per patiënt werd gekeken of er na zes maanden behandeling verbetering te zien was. Dat gebeurde aan de hand van een exact vastgestelde meetmethode.

Duidelijke verbetering

Na een half jaar was bij 62 procent van de met ustekinumab behandelde patiënten een duidelijke verbetering waar te nemen, terwijl dat bij de controlegroep die een placebo kreeg slechts bij 33 procent het geval was. Bij een aantal mensen waren de gewrichtsontstekingen verdwenen en was de huid weer geheeld. Berekening wijst uit dat het verschil in hoge mate statistisch betrouwbaar is. Ook andere verbeteringen duiden op de effectiviteit van het middel, zoals minder opvlammingen van de ziekte tijdens deze studie en een algeheel verminderd ziektegevoel bij de behandelde patiënten.

Tweede studie gaande

De veiligheid van dit geneesmiddel was ook in deze studie goed. Het middel ustekinumab zou volgens Van Vollenhoven een zeer welkome aanvulling zijn bij de behandeling van SLE. “Dat geldt vooral voor de patiënten met een ernstige vorm van SLE. Dan gaat het in Nederland om zo’n duizend tot tweeduizend patiënten. Het middel is echter nog niet goedgekeurd voor deze indicatie. Daarvoor is een tweede, grotere studie nodig. Die grotere studie is nu gaande. Als de resultaten het beeld van de eerste studie bevestigen, dan dient de maker van het middel een aanvraag in bij de EMA, de European Medicines Authority en die kunnen dan goedkeuren dat ustekinumab ook voor dit doel gebruikt mag worden. Pas na die goedkeuring zullen verzekeraars bereid zijn het middel ook te vergoeden.”

Bron: Amsterdam UMC

 

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Minder administratie, beter contact

AI kan artsen ondersteunen door administratieve lasten te verlichten, ziet Juliën Rezek. Transcriptietools maken automatisch verslagen, waardoor artsen meer tijd hebben voor patiënten. “Hierdoor kunnen artsen dieper ingaan op klachten, wat resulteert in betere zorg.”

‘Laten we allemaal één stapje in elkaars domein zetten’

Zorgverleners hebben nog onvoldoende oog voor het verband tussen mentale klachten, hormonale klachten en hart- en vaatziekten bij vrouwen, aldus Sandra Kooij. Meer samenwerking tussen verschillende disciplines is nodig. “Kijk bij elkaar mee. Geef elkaar advies.”

Casus: oudere patiënte met reukproblemen

Op het spreekuur komt een 70-jarige vrouw in verband met problemen met ruiken. De problemen zijn enkele jaren eerder gestart. Initieel met minder goed ruiken (hyposmie), sinds een half jaar worden geuren steeds vaker als vies ervaren (kakosmie). Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten in de bovenbuik

Een man heeft in toenemende mate klachten van pijn in de bovenbuik. De pijn is zeurend en soms stekend en zit middenin de buik. Wat is uw diagnose?

Van tropenarts naar huisarts op Texel

Josine Blanksma werkte jarenlang als tropenarts voor Artsen zonder Grenzen en is een paar jaar geleden een nieuw avontuur aangegaan: ze werkt nu als huisarts op Texel. “Mijn nieuwe carrièrepad is heus niet minder uitdagend te noemen.”

‘Ik kan niet wachten op de eerste geprinte lasagne’

Ineke Obbema werkt met 3D-geprinte maaltijden voor mensen met slikproblemen bij het Máxima MC. De herkenbare vormen en verbeterde smaak bieden een opvallend alternatief voor traditionele gemalen voeding. “Je kunt meteen proeven dat er een chef-kok achter zit.”

Klimaatimpact onderzoeken voor een heel zorgpad

Lisanne Kouwenberg doet onderzoek naar de milieu-impact van zorgpaden. Dat kan aangrijpingspunten opleveren voor het verlagen van de klimaatimpact. “De meeste studies kijken naar één behandeling. Maar daar zit een heel traject omheen dat er ook aan bijdraagt.”

Help patiënten te stoppen met roken: ‘Minder zenden en meer interacteren’

Marieke Helmus combineert kunst en innovatie om het gesprek over stoppen met roken te starten. Met tools zoals een ‘Chat met je sigaret’-chatbot en humoristische ansichtkaarten helpt ze moeilijk bereikbare groepen om na te denken over hun rookgedrag.

Is er een dokter aan boord?

Wat doe je als er in een vliegtuig om een arts wordt gevraagd? Huisarts en luchtvaartgeneeskundige Peter Nijhof legt uit hoe medische noodgevallen in de lucht worden aangepakt, van de rol van artsen en cabinepersoneel tot het gebruik van medische kits en noodlandingen.

‘Stress verdient centrale plek in het consult’

Chronische stress, vaak gekoppeld aan sociale problemen, kan gezondheidsklachten veroorzaken. Feia Hemke pleit voor meer aandacht hiervoor in de spreekkamer en ontwikkelde tools om dit bespreekbaar te maken. “Hierdoor voorkom je onnodige medicalisering.”