Log in om uw persoonlijke bookmarks op te kunnen slaan.
Verschillen tussen behandelopties onduidelijk voor mannen met prostaatkanker
Veel mannen met niet uitgezaaide prostaatkanker hebben een verkeerd beeld van de verschillen tussen hun behandelopties. Dit kan na de behandeling leiden tot teleurstelling en onverwachte bijwerkingen , zoals erectiestoornissen en urine-incontinentie. Dit blijkt uit onderzoek van het Antoni van Leeuwenhoek en UMC Utrecht onder leiding van onderzoeker Marie-Anne van Stam, dat onlangs verscheen in BJU International.
Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen in West-Europa. In Nederland krijgen jaarlijks 11.000 mannen de diagnose prostaatkanker. 70% van deze mannen heeft lokale, niet uitgezaaide prostaatkanker. Hierbij kunnen de patiënten kiezen tussen verschillende behandelopties. De belangrijkste behandelopties zijn bestraling, het operatief verwijderen van de prostaat en ‘actief volgen’. Bij actief volgen wordt de ziekte goed in de gaten gehouden en wordt er pas ingegrepen als de tumor groeit. De drie opties bieden dezelfde levensverwachting, maar hebben verschillende bijwerkingen. Patiënten die geopereerd worden hebben meer kans op urine-incontinentie en erectiestoornissen, terwijl bestraling vaker samengaat met darm- en blaasproblemen. Samen met de medisch specialist kiest de patiënt welke behandeling het best bij hem past. ‘Als mannen echter geen goed beeld hebben van de verschillen tussen de behandelingen, kunnen ze ook geen weloverwogen keuze maken,’ aldus onderzoekster Marie-Anne van Stam. In het onderzoek zijn de vragenlijsten van 426 patiënten geanalyseerd die recent geïnformeerd waren over de behandelmogelijkheden door hun medisch specialist.
Belangrijkste uitkomsten
De studie toont aan dat slechts een derde van de patiënten met gelokaliseerde prostaatkanker begrijpt dat het operatief verwijderen en bestralen van de prostaat even effectief zijn in het bestrijden van de kanker. En meer dan de helft van de patiënten heeft geen goed beeld van de verschillen in bijwerkingen tussen opereren en bestralen. Daarbij weet slechts een klein deel (20%) van de mannen dat de overlevingskans voor mannen die actief gevolgd worden gelijk is aan mannen die direct overgaan tot bestralen of operatie. En een groot deel van de mannen (45%) denkt dat vrijwel elke man die start met actief volgen uiteindelijk behandeld wordt, terwijl uit onderzoek blijkt dat meer dan de helft nooit een behandeling nodig heeft.
Rol van de behandelaar
Van Stam: ‘Mannen met prostaatkanker hebben verschillende behandelmogelijkheden. Het is belangrijk dat de patiënt mee kan beslissen over welke behandeling het best bij zijn leven past. Uit deze studie blijkt echter dat veel mannen geen goed beeld hebben van de verschillen tussen de opties. Dit zou er toe kunnen leiden dat mannen voor een behandeling kiezen die eigenlijk niet goed aansluit op hun leven. Patiënten hoeven natuurlijk geen experts in prostaatkanker te worden, maar zij moeten wel de belangrijkste verschillen kennen. Het is daarom belangrijk dat medisch specialisten voorafgaand aan de behandelkeuze nagaan of de patiënt een goed beeld heeft van de behandelingen en hun mogelijke bijwerkingen.’
Patiënten die een verpleegkundig specialist of radiotherapeut spraken aanvullend op het gesprek met de uroloog, begrepen de verschillen tussen de behandelingen beter. Van Stam: ‘We zagen dat patiënten vaker de juiste kennis hadden als zij meerdere medisch specialisten spraken over de behandelopties.’
