‘Wij willen over twintig jaar ook nog huisarts zijn’

Binnen een half jaar na publicatie van het manifest ‘De huisarts van morgen’ zit de Lovah bij het Ministerie van VWS aan tafel om mee te praten over de toekomst van de huisartsenzorg binnen het Integraal Zorg Akkoord. “Dat is het maximale dat we op deze termijn eruit konden halen”, zegt de kersverse Lovah-voorzitter Ties Janssen. “Het gaat wel om 2400 toekomstige artsen. In het verleden zaten de LHV, NHG en Ineen wel bij het ministerie aan tafel, maar naar de mening van jonge toekomstige huisartsen werd nog te weinig gevraagd. Wij zijn heel blij dat wij nu met ze aan tafel zitten. Wij hebben toch een net wat andere kijk op de situatie, komen met andere denkrichtingen en oplossingen.”

“Wij hebben het manifest stellig geformuleerd”, vervolgt Janssen, waarbij hij de credits graag geeft aan Astrid Drijkoningen, secretaris van het landelijk bestuur van de Lovah. “Wij vinden namelijk dat er besluiten genomen moeten worden. Je kunt problemen wel voor je uit blijven duwen, maar wij willen actief handelen voordat problemen te groot zijn. Al jaren wordt er nagedacht over vergrijzing en personeelstekorten in de zorg, en nog steeds kabbelt het maar voort. Het zijn ook geen gemakkelijke kwesties en wij hebben niet dé oplossing. Wij geven onze visie en oplossingsrichtingen en gaan hier graag met beleidsmakers over in gesprek om te zien wat daarvan reëel is. Gelukkig is er met het IZA nu wel een momentum ontstaan dat dingen kunnen veranderen.”

Preventie en voorlichting

Janssen licht de belangrijkste punten uit het manifest toe. Op nummer één staat de vermindering van gezondheidsverschillen. Veel gezondheidsproblemen komen voort uit armoede, milieuvervuiling, en wonen in een ongezonde omgeving, wat leidt tot veel huisartsbezoeken. “We moeten problemen bij de wortel aanpakken, vóór mensen bij de huisarts komen. Zorg dat roken en vapen helemaal verboden wordt, maakt ongezonde en suikerhoudende producten duurder en subsidieer daarmee gezonde voeding, stimuleer bewegen.” En verder: “Informeer mensen beter over wat gezondheid is, wat ze zelf kunnen doen bij klachten en wanneer doktersbezoek nodig is. We zouden, bijvoorbeeld, in samenwerking met de NHG op basis van de informatie van Thuisarts.nl gezondheidsgerichte spotjes kunnen maken zoals de Postbus 51-spotjes over normen en waarden.” Dat alles met als doel om de druk op de huisartsenzorg te verminderen.  

“We moeten ervoor zorgen dat mensen zich minder onnodig zorgen maken”

Maakbaarheid

Als tweede stelt de Lovah de maakbaarheid in de zorg aan de kaak. Dat zorgt eveneens voor overbelasting van de huisartspraktijk. “Mensen zijn steeds sneller geneigd om naar de huisarts te gaan en vinden dat ze dan ook per direct zorg nodig hebben. Patiënten komen ook met problemen op de huisartsenpost waarvoor ze prima overdag terecht kunnen bij hun eigen arts. Ze hebben dan overdag geen tijd of moeten werken. Mensen zien de huisartsenpost als verlengstuk van de huisartspraktijk en niet meer als spoedpost.” De druk op de praktijk en de spoedpost lijkt een vicieuze cirkel te worden. “Door het overbelaste zorgsysteem is het soms niet mogelijk om op dezelfde dag of zelfs de dag erna een afspraak te maken. Mensen zien zich dan genoodzaakt om naar de huisartsenpost te gaan.”

De situatie is langzaam zo gegroeid, meent Janssen en ‘onterecht’ huisartsbezoek is een heel lastig begrip omdat mensen zich wel zorgen maken. “Maar misschien moeten we zorgen dat mensen zich minder onnodig zorgen maken en duidelijker uitleggen wanneer huisartsbezoek niet nodig is of tot de volgende dag kan wachten.”

“Moeten we niet zeggen: tot hier en niet verder?”

Ethisch ingewikkelde kwesties

De Lovah vindt bovendien dat niet alle ziektes altijd behandeld moeten worden. “Patiënten met hele zeldzame aandoeningen krijgen het allerbeste onderzoek en de duurste medicijnen. Mensen met kanker die eigenlijk uitbehandeld zijn, krijgen een medicijn dat het leven 1 tot 2 maanden verlengt, maar enorm veel geld kost. Dit zijn ethisch uiteraard zeer ingewikkelde kwesties, maar de situatie is nu wel zo dat we het erover moeten hebben. Moeten we niet zeggen: tot hier en niet verder? Daar moeten we wel over praten, want het gáát niet altijd meer. Het is krom om te zien hoeveel geld van het zorgbudget naar tweedelijnszorg gaat terwijl de eerste lijn veel meer zorg verleent met een veel kleiner budget.”

Negativisme in de media

Onder meer door het veranderde zorglandschap en de administratieve last komen veel huisartsen om in het werk en zitten in bepaalde gebieden steeds meer mensen zonder huisarts. Janssen hekelt ook het negativisme in de media, waardoor minder geneeskundestudenten kiezen voor een medische vervolgopleiding tot medisch specialist. Vanwege de uitdagingen waar de huisartsen voor staat, wil de Lovah met het manifest de continuïteit van de huisartsenzorg veiligstellen. “De jonge huisarts moet de huisartsenzorg draaiende houden. Wij zijn de opleiding gaan doen omdat we het fantastisch vinden om huisarts te zijn. Dan willen we niet over tien jaar zeggen: ‘Sorry, er zijn te veel problemen, voor ons hoeft het niet meer.’ Wij willen de huisartsenzorg zo sturen dat wij over 20 jaar nog steeds huisarts willen zijn.”

Lees meer over: