DOQ

Zet ook een STIP op de horizon

Met de innovatieve STIP-methode weet specialist ouderengeneeskunde Vincent von Meijenfeldt probleemgedrag bij mensen met dementie in het verpleeghuis met maar liefst 55% te voorkomen en bij 30% te verminderen. Bovendien neemt het werk- en leefplezier van medewerkers en bewoners navenant toe. En de methode is goed te implementeren in allerlei zorgsettings.

Agressie bij het wassen en aankleden. Bewoners die ernstig verward gingen dwalen of angstig werden. Of probleemgedrag vertoonden, zoals roepen, tikken en tegen muren bonken. “We zagen dit soort ernstige incidenten steeds vaker en merkten: we lopen achter de feiten aan”, vertelt Vincent von Meijenfeldt, die werkt bij het verpleeghuis in Vlissingen. “Dat was voor ons reden om met de raad van bestuur van WVO Zorg om de tafel te gaan. Het moest anders.”

“De basis is: wat maakt iemand gelukkig? Als die basis goed is, voorkom je al 55% van het probleemgedrag.

Specialist ouderengeneeskunde Vincent von Meijenfeldt

Gecombineerde aanpak

De raad van bestuur raakte overtuigd en besloot alles uit de kast te trekken. “Dat is een voorwaarde voor succes”, ziet Von Meijenfeldt. “Je hebt een integrale visie nodig op menswaardige zorg, zodat er ook budget en praktische ondersteuning voor is.” Al snel werd psychogeriater Ton Bakker, lector Functiebehoud bij ouderen, erbij betrokken. “Ik kende Ton al van een eerdere effectieve methodiek, de Integratieve reactivering en rehabilitatie (IRR). Samen zijn we gaan kijken naar een nieuwe, complete aanpak van probleemgedrag op basis van wat er al is. Denk aan de richtlijn Probleemgedrag van Verenso, maar ook andere effectieve methodieken als Sta op! en GRIP. Die hebben we samengebracht in STIP: de STapsgewijze Integrale preventie en behandeling van Probleemgedrag.”

Geluk voorop

Het geheim van de methodiek? “De nadruk ligt op preventie en begeleiding. Pas als dat onvoldoende effect heeft, gaan we behandelen”, vertelt Von Meijenfeldt. “De basis is: wat maakt iemand gelukkig? Daarvoor moet je iemands levensverhaal kennen. Dan hoef je ook niet meer taakgericht te werken, maar werk je relatiegericht. Je houdt bijvoorbeeld rekening met gevoeligheden en trauma’s uit het verleden als oorzaak voor probleemgedrag, maar ook met wat voor iemand een plezierige of zinvolle dagbesteding is. Als die basis goed is, voorkom je al 55% van het probleemgedrag door neuropsychiatrische symptomen zoals agressie, angst en wanen.”

“We zien dat het investeren in deskundigheid en steun niet alleen de bewoners veel oplevert: medewerkers kiezen bewust voor ons vanwege de STIP-methode”

Deskundigheid en steun

Een ander ingrediënt voor succes is de deskundigheid in het team. “Zo hebben we gedragscoaches die op basis van het profiel een begeleidingsplan opstellen voor de begeleiding in stap 3. Validatie is daarin een belangrijk element: wil iemand ‘naar zijn ouders’, dan gaan we wandelen en verschuiven we de aandacht langzaam naar iets anders. Zo voorkomen we dat iemand steeds de emotie van rouw, verdriet of woede ondergaat. Verder hebben we wekelijks overleg in het consultatieteam, zodat we meteen actie kunnen ondernemen als dat nodig is bij complexe gedragsproblematiek. Daarnaast krijgen medewerkers bijscholing met bijvoorbeeld video’s waarin zij hun interactie met de bewoner terugzien. Zo zie je de invloed van je eigen gedrag.”

Minder medicijnen

In de laatste stap kan het team terugvallen op psychotherapeutische interventies en medicatie. “Maar die interventies hebben we veel minder nodig”, schetst Von Meijenfeldt. “Het gebruik van psychofarmaca is afgenomen van 20 naar 5%. Ook wel logisch: net als iedereen hebben mensen met dementie gewoon de behoefte om lekker in hun vel te zitten. Daar beantwoorden we met deze aanpak aan. Verder zien we dat het investeren in deskundigheid en steun niet alleen de bewoners veel oplevert: medewerkers kiezen bewust voor ons vanwege de STIP-methode.”

“We werken aan een STIP-app, waarmee hulpverleners eenvoudig en regelmatig testen kunnen afnemen”

Niet meer anders

Voor wie denkt ‘dat wil ik ook’ heeft Vincent von Meijenfeldt goed nieuws: de STIP-methode is gratis te gebruiken, er zijn trainingen voor en iedere organisatie kan de methode naar eigen wensen implementeren. “Wel kost dat een paar jaar tijd. Maar wat het oplevert is onbetaalbaar. Want de STIP-methode is uitgegroeid tot een kwaliteitskader waarmee je de effecten van je interventies meetbaar kunt maken. Bovendien werken we aan een STIP-app, waarmee hulpverleners eenvoudig en regelmatig testen kunnen afnemen. Zelf gebruiken we STIP niet alleen meer voor mensen met dementie, maar ook voor patiënten met somatische klachten.”

Referentie: http://www.stipmethode.nl/

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

‘Bevolkings­onderzoek sluit onvoldoende aan bij mensen met verstande­lijke beperking’

Mensen met een verstandelijke beperking nemen veel minder vaak deel aan bevolkingsonderzoeken naar kanker dan de algemene bevolking, vertelt Amina Banda. Ook krijgen zij minder vaak vervolgonderzoek. “Deze groep kan allerlei barrières voor deelname ervaren.”

Vertragen, verdragen en verbinden in moeilijke gesprekken

In de palliatieve zorg spelen niet alleen emoties bij de patiënt een rol, maar ook bij de zorgverlener. Machteld Muller legt uit hoe zelfinzicht helpt bij verbinding met je patiënt. “Herkennen van je eigen ‘rode knoppen’ helpt om uit vervelende dynamieken te blijven.”

Hoe je medische misinformatie als zorgverlener kunt aanpakken

Waarom geloven mensen dat zonnebrandcrème gevaarlijk is, of wantrouwen ze bewezen interventies zoals vaccins? Tom van Bommel vertelt over de mechanismen achter zulke overtuigingen. “Technieken waarmee misinformatie zich verspreidt, kunnen óók ten goede worden ingezet.”

Casus: patiënte met dyspnoe naar de EHH

Een oudere obese vrouw presenteert zich op de Eerste Hart Hulp vanwege dyspnoe. Die begon twee weken geleden en was aanvankelijk inspanningsgebonden, nu ook bij platliggen. Ze plast nog maar kleine beetjes sinds drie dagen. Wat is uw diagnose?

Casus: patiënt met progressieve inspanningsdyspneu

Een patiënt presenteert zich met progressieve inspanningsdyspneu. Voorheen was hij in staat om zonder klachten te tennissen, nu ervaart hij kortademigheid bij stevig doorwandelen. Er is geen sprake van hoesten, sputumproductie of koorts. Wat is uw diagnose?

Uitgebreid bloedonderzoek met één simpele vingerprik

Capillaire bloedafname via een vingerprik blijkt bij meer dan 30 standaardbepalingen een goed alternatief voor venapunctie, concludeerde Martijn Doeleman. “Patiënten kunnen zelf de vingerprik doen. Gewoon thuis, wanneer het hen uitkomt.”

Cultuur­sensitieve zorg in de praktijk: lessen van Mammarosa

Taal- en cultuurverschillen kunnen de communicatie met zorgverleners flink bemoeilijken. Stichting Mammarosa biedt hierin uitkomst. Samia Kasmi vertelt hoe belangrijk cultuursensitieve communicatie is, en hoe artsen hierin het verschil kunnen maken.

‘Er is een trend naar meer visuele informatie’

“Voor patiënten blijkt de juiste toedieningsroute van een geneesmiddel niet altijd vanzelfsprekend te zijn”, vertellen Yara Mangindaan en Nike Everaarts-de Gruyter. Zij hielpen medicijnpictogrammen te ontwikkelen die ondersteunen bij goed gebruik van geneesmiddelen.

Werkbereidheid bij een crisis niet vanzelf­sprekend

Ziekenhuizen kunnen tijdens een crisis niet blind vertrouwen op hun personeel, concluderen Dennis Barten en Lindsy Engels. Werkbereidheid hangt sterk af van verschillende factoren. “Het is belangrijk om te ontdekken wat nodig is om voor te bereiden op crisissituaties.”

Casus: man met dysfonie­klachten

Een 42-jarige man komt op uw spreekuur met dysfonieklachten, twee maanden geleden ontstaan in een periode van veel hoesten. Aan het einde van de dag worden de klachten erger en het is lastig om een lang gesprek te voeren. Wat is uw diagnose?