Log in om uw persoonlijke bookmarks op te kunnen slaan.
Incidentie huidkanker blijft stijgen
De incidentie van het plaveiselcelcarcinoom stijgt gestaag bij zowel mannen als vrouwen, zo blijkt uit een Europese studie, en die stijging zet voorlopig door. Hoewel de mortaliteit in Nederland stabiel blijft, stelt deze stijging de Nederlandse zorg voor een enorme uitdaging, vertelt dermatoloog in het Erasmus MC Marlies Wakkee.
“Nederland heeft van oudsher een goede registratie van kanker via het Integraal Kankercentrum Nederland”, zegt Marlies Wakkee. Ze is een van de onderzoekers die de Europese incidentie onder de loep namen. De wetenschappers onderzochten het optreden van de ziekte de afgelopen drie decennia en vonden nog drie andere regio’s die hun registratie over deze periode op orde hebben: Schotland en de Duitse bondsstaten Saarland en Schleswig-Holstein.
“Hoewel de mannen over alle periodes heen vaker huidkanker krijgen, stijgt de incidentie bij vrouwen het hardst, zelfs met een factor 9”
Dermatoloog Marlies Wakkee
Mannen en vrouwen
In de periode van 1989 tot en met 2021 steeg de voor leeftijd gecorrigeerde incidentie van het plaveiselcelcarcinoom in alle populaties met gemiddeld 2,4-5,7% per jaar. Hoewel al tijden bekend is dat de incidentie van alle vormen van huidkanker stijgt, deden de onderzoekers toch enkele opmerkelijke bevindingen. De incidentie stijgt sneller bij hogere leeftijden. Zo nam de incidentie bij mannen ouder dan 80 met een factor 3-5 toe. “Mannen hebben traditioneel de meeste buitenberoepen en mannen op leeftijd hebben vaker een onbehaard hoofd”, zo verklaart Wakkee deze bevinding.
Hoewel de mannen over alle periodes heen vaker huidkanker krijgen, stijgt de incidentie bij vrouwen het hardst, zelfs met een factor 9. “We zien dit in alle regio’s, maar het meest bij Nederlandse vrouwen. Waarom dit gebeurt is niet duidelijk. Een hypothese gaat ervan uit dat vrouwen de afgelopen dertig jaar anders om zijn gegaan met blootstelling aan de zon in bijvoorbeeld hun vrije tijd.”
“In Nederland blijft de mortaliteit verhoudingsgewijs stabiel”
Mortaliteit
Naarmate de incidentie van het plaveiselcelcarcinoom groeit en de bevolking ouder wordt, stijgt ook de mortaliteit als gevolg van deze vorm van kanker, behalve in Nederland waar de mortaliteit verhoudingsgewijs stabiel blijft. Behandelen we de patiënten dan zo goed in vergelijking met Duitsland en Schotland? “Waarschijnlijk niet”, zegt Wakkee. “We denken dat Nederlandse dermatologen en pathologen laagdrempeliger de diagnose plaveiselcelcarcinoom stellen. Daar zitten dan ook mensen bij die wellicht toch geen plaveiselcelcarcinoom hebben en dus nooit aan de gevolgen ervan zullen overlijden.”
“In ons land stijgt die incidentie tot 2044 met 20% naar 130 van elke 100 duizend mannen en 85 van elke 100 duizend vrouwen”
Sombere toekomst
De onderzoekers extrapoleerden uit hun data de incidentie tot 2044. De cijfers zijn niet rooskleurig aangezien de incidentie gestaag door blijft groeien, in Schotland zelfs met 75%. In ons land stijgt die incidentie met 20% naar 130 van elke 100 duizend mannen en 85 van elke 100 duizend vrouwen. “Dat stelt onze zorg voor een enorme uitdaging”, meent Wakkee. “Hoewel de mortaliteit van het plaveiselcelcarcinoom maar een paar procent bedraagt, lukt het niet de hoog-risicogroep al bij diagnose te identificeren. Daarom vervolgen we alle patiënten op de poli. We zullen moeten uitzoeken hoe we hoog-risicopatiënten kunnen identificeren. Daarnaast zal de patiënt met een plaveiselcelcarcinoom meer zelfredzaam moeten worden zodat deze met goede instructies zijn huid zelf in de gaten kan houden.”
Die patiënt zoekt natuurlijk niet meteen contact met een dermatoloog maar ziet eerst de huisarts. Ook deze groep artsen staat volgens Wakkee een hele uitdaging te wachten als het gaat om het tijdig herkennen van een plaveiselcelcarcinoom. De gestage opmars van huidkanker is al te zien in de IKNL kankeratlas waar de provincie Zeeland rood kleurt. “Die hoge expositie aan zonlicht in onze meest zonnige provincie, zie je er letterlijk gereflecteerd in de incidentiecijfers van huidkanker”, zegt Wakkee. “Ik verwacht dat het rode gebied zich de komende jaren over heel Nederland zal uitbreiden.”
Referentie:
- Keim U, Katalinic A, Holleczek B, et al. Incidence, mortality and trends of cutaneous squamous cell carcinoma in Germany, the Netherlands, and Scotland. European Journal of Cancer 183;2023:60e68
- Kankeratlas