Log in om uw persoonlijke bookmarks op te kunnen slaan.
Maak soa-zorg goedkoper, eenvoudiger en toegankelijk voor iedereen
Jongeren betalen veel geld uit eigen zak voor soa-zorg via de huisarts. Dat kan efficiënter en goedkoper, vindt Bas Mourik, arts-microbioloog in opleiding in het LUMC. Hij startte het project Zinnige Infectie Zorg, waarmee hij soa-zorg goedkoper, beter en eenvoudiger wil maken. “De kosten van een soa-consult zijn voor veel mensen een drempel.”
Jaarlijks hebben ruim een half miljoen Nederlanders soa-zorg nodig. Mensen uit hoogrisicogroepen zijn daarvoor welkom bij de GGD, maar de capaciteit is daar beperkt. De meeste mensen zijn daarom voor een soa-consult aangewezen op hun huisarts. Zo’n consult valt onder de basisverzekering, maar de diagnostiek niet: die moet de patiënt betalen vanuit het eigen risico. Daarmee zijn jongeren, die weinig zorg gebruiken, het kind van de rekening.

Eigen risico
“Mensen die op zoek zijn naar soa-zorg zijn meestal jonge, gezonde mensen met een intact eigen risico”, zegt Bas Mourik, arts-microbioloog in opleiding en projectleider Zinnige Infectie Zorg. “Het systeem van het eigen risico is nodig om de zorg voor de populatie in zijn geheel betaalbaar te houden. Maar juist die grote groep jongeren die weinig andere zorg gebruikt, valt hiermee buiten de boot. Het merendeel van de kosten voor diagnostiek is voor hun rekening.”
“Even 150 euro ophoesten voor een soa-test en extra tests is voor veel jongeren met een lage SES niet mogelijk.”
Anoniem is extra duur
Niet alleen de kosten vormen een drempel om naar de huisarts te gaan: veel mensen worden liever anoniem geholpen. Maar de commerciële partijen die dat aanbieden, zijn net zo duur. Het huidige systeem benadeelt dus ook nog eens jongeren met een lagere sociaaleconomische status, zegt Mourik. “Een laagcomplexe patiënt betaalt voor soa-diagnostiek bij de huisarts rond de 60 euro. Met extra tests voor hiv of syfilis kan dat bedrag oplopen tot meer dan het dubbele. Even 150 euro ophoesten voor een test is voor veel mensen niet mogelijk.”
Laagdrempelig en schaalbaar
Mourik werkt daarom samen met zorgverzekeraar CZ aan een manier om soa-zorg te bekostigen buiten het eigen risico om. Het concept ZIZ (Zinnige Infectie Zorg) is gebaseerd op laagdrempelige zorg voor de meest voorkomende soa’s. Laagcomplexe patiënten betalen een eigen bijdrage van 23 euro; de rest is voor rekening van de zorgverzekeraar. Met een digitaal consult en informatiefilmpjes ontwijkt ZIZ de sociale barrière van de huisarts. Bovendien zijn er one-stop shop-locaties, waarbij de patiënt één keer langskomt voor diagnostiek, de uitslag, en eventueel een behandeling en counseling. De zorgverzekeraar heeft er ook baat bij: ZIZ kan per patiënt een daling van de totale zorgkosten realiseren van 40 tot 60 procent.
“Door concentratie van soa-consulten en zorguitkomsten inzichtelijk te maken, kunnen we betere soa-zorg voor een lagere prijs bieden”
Aan boord krijgen
De verwachting is dat de eerste ZIZ-locatie in Den Haag in de zomer van 2022 haar deuren opent. “We hebben het project doorgerekend, en het zou zelfvoorzienend moeten zijn. Bovendien is de infrastructuur schaalbaar, dus als het goed loopt breiden we het project uit naar een tweede locatie in bijvoorbeeld Rotterdam.” Tot 2022 is Mourik nog druk bezig met de wet- en regelgeving rond bekostiging en implementatie van eHealth. Daarnaast is het belangrijk om zoveel mogelijk draagkracht te krijgen onder zorgverzekeraars. “Als alles meezit, zou het moeten lukken om voor de zomer van volgend jaar genoeg partijen aan boord te krijgen.”
Doeltreffend en waardegedreven
Vanuit de beroepsgroep van huisartsen is HADOKS (de huisartsenkoepel in de regio Haaglanden) in een vroeg stadium betrokken. “Een belangrijk punt voor huisartsen is goede informatievoorziening”, zegt Mourik. “Dit hebben we meegenomen in het ontwerp.” ZIZ biedt bovendien een goede mogelijkheid om de kwaliteit van de soa-zorg te doen toenemen. “De gemiddelde huisarts doet jaarlijks ongeveer vijftien soa-consulten”, zegt Mourik. “Als je dat concentreert en zorguitkomsten inzichtelijk maakt, kan je aantoonbaar betere zorg bieden voor een lagere prijs per patiënt. Soa-zorg via ZIZ is niet complex, maar maakt de zorg wel doeltreffender voor een heel grote groep. Voor patiënten die wel complexere zorg nodig hebben, werken we samen met de GGD.”
“Om goede zorg te leveren en de zorgkosten te drukken moeten we ergens die omslag maken”
Opmaat voor e-health
Er is nog een kloof tussen de groep die waardegedreven zorg propageert en de groep die routinezorg levert, denkt Mourik. “De gemiddelde arts is veel te druk met patiënten om dit soort vernieuwingen aan te jagen. Bij veel zorggroepen, met name ouderen, blijkt e-health moeilijk te implementeren, omdat het vaak te complex is.” Mourik denkt dat ZIZ een opmaat kan zijn voor het implementeren van meer waardegedreven innovaties in de zorg. “Om goede zorg te leveren en de zorgkosten te drukken moeten we ergens die omslag maken. Waarom beginnen we niet bij een populatie die beter bekend is met eHealth?”