DOQ

Koen Scheerders

Na mijn studie Biomedische Wetenschappen in Nijmegen heb ik gewerkt bij een medische uitgeverij, en heb ik mijn schrijfwerk aangescherpt met de cursus wetenschapsjournalistiek bij SCW. Inmiddels werk ik sinds 2016 voor mezelf als wetenschapsjournalist en medisch (eind)redacteur. Ik schrijf voor DOQ vooral over neurologie, cardiologie en huisartsgeneeskunde, maar voel me ook thuis bij stukken over drugs, nieuwe geneesmiddelen, MS, reuma, kanker of medische technologie. Het meest trots ben ik op mijn journalistieke werk voor Quest en NRC. In mijn vrije tijd houd ik van lezen, een computerspelletje of een rondje hardlopen, of sta ik zingend op het podium met mijn barbershopkwartet.

Artikelen van Koen Scheerders

Nieuw zorgpad hoofdpijn slaat brug tussen eerste en tweede lijn

Suzanne Geerts en Mieke Heitkamp hielpen een zorgpad ontwikkelen voor patiënten met chronische hoofdpijnklachten waarmee huisartsen en neurologen worden ontlast.
“VS’en kunnen dezelfde specialistische zorg bieden voor patiënten met chronische hoofdpijn.”

Leefstijl­advies bij coronair­lijden: vaak blinde vlek voor behande­laar

Zorgverleners houden te weinig rekening met de voorkeuren van patiënten rond de behandeling van hart- en vaatziekten, aldus Marjolein Snaterse en Tinka van Trier. Dit terwijl patiënten zelf aangeven dat ze hulp nodig hebben bij het aanpassen van hun leefstijl.

Snelle analyse bepaalt type hersen­tumor binnen enkele uren

Een nieuwe techniek kan tumorweefsel analyseren om de soort tumor te bepalen binnen anderhalf uur. Daardoor kan tijdens de operatie behandelbeleid worden bepaald, aldus Evert-Jan Kooi. “Deze ontwikkeling kan voor alle tumorgroepen een enorme impact hebben.”

Stress beïnvloedt effectivi­teit immuun­therapie

Stress kan de effectiviteit beïnvloeden van een immuuntherapiebehandeling bij melanoom, blijkt uit onderzoek van Itske Fraterman. “Stress is wel degelijk een factor van belang, waar we ook passende zorg op moeten leveren.”

Is epilepsiechirurgie bij MS het overwegen waard?

Nicole van Klink pleit, aan de hand van casussen, dat epilepsiechirurgie bij MS-patiënten wellicht een extra behandelmogelijkheid zou kunnen zijn. “Een hersenoperatie is een zwaar traject, maar kan de kwaliteit van leven verbeteren.”

Progressie atriumfibrilleren kent geslachtsverschillen

Atriumfibrilleren bij vrouwen en mannen vertoont verschillen in symptomen en progressie, volgens onderzoekers van het UMCG. Zo ervaren vrouwen meer symptomen, maar hebben een lagere incidentie van progressie.

HPV-geasso­cieerde hoofd-halskanker: bewust­wording is cruciaal

Femke Verhees ondervond dat de kennis van hoofd-halskanker, veroorzaakt door HPV, laag is onder de Nederlandse bevolking. Ze legt de nadruk op de taak van de behandelaar hierin, en vertelt over haar onderzoek naar nieuwe behandelmethoden.

‘Een zaak van kennis, ervaring, een scherpe klinische blik en een gezonde dosis argwaan’

Hoewel pulmonale sarcoïdose geldt als de meest prevalente manifestatie van sarcoïdose, is het lastig om de diagnose te stellen. Jan Grutters stelt een algoritme voor dat bij de diagnose kan helpen. “Een diagnose is vaak voor een deel op waarschijnlijkheid gebaseerd.”

Herken, erken en behandel chronische vermoeid­heid na kanker

De behandeling van chronische vermoeidheid na kanker kan worden gepersonaliseerd met behulp van een netwerkbenadering, stelt Tom Bootsma. “Het blijft vaak een onzichtbaar probleem waar behandelaars aan voorbij gaan. Veel van hen vinden dat vermoeidheid erbij hoort.”

HIPEC levert lang­durige winst bij ovarium­carcinoom

Een combinatie van verwarmde chemotherapie met chirurgisch verwijderen van ovariumcarcinoom zorgt ook op de lange termijn voor een overlevingsvoordeel. Willemien van Driel: “Bij chirurgische studies ontbreekt vaak follow-up op de lange termijn.”

Naadlekkages bij colorectale chirurgie: schiet conven­tionele behan­deling tekort?

Conventionele behandelingen van naadlekkages na colorectale chirurgie schieten vaak tekort, stelt Kevin Talboom in zijn proefschrift. Hij pleit voor een multimodale, multidisciplinaire aanpak zodat een naadlekkage vroeger kan worden gediagnosticeerd.

Voorspellend model voor tinnitus laat rol zien van comorbi­di­teiten

Maaike Rademaker hielp een voorspellingsmodel te ontwikkelen voor de aanwezigheid van tinnitus en klachten die daarbij horen. “Je zou dankzij het model als behandelaar kunnen voorsorteren, door bijvoorbeeld voorlichting te geven over het vermijden van lawaaischade.”

Gepants: een ommekeer in de migraine­zorg?

De medicamenteuze behandeling van migraine is aan het veranderen dankzij de komst van de CGRP-remmers, sinds kort aangevuld met de gepants. Hans Carpay vertelt wat deze middelen voor de migrainezorg kunnen betekenen en weerlegt zorgen over de vergoeding hiervan.

Laat een belletje rinkelen bij nieuw gediag­nosti­ceerde RA-patiën­ten

Mannen met RA hebben een hoog risico op cardiovasculaire ziekte, vertelt Reinder Raadsen. Betere samenwerking tussen reumatologen en huisartsen is nodig. “Bedenk als behandelaar: is deze patiënt al gescreend? En als ik het te druk heb, wie kan ik het dan laten doen?”

‘Wees niet terug­houdend bij behan­delen migraine’

Neurologen en huisartsen mogen minder terughoudend zijn bij de behandeling van migraine bij kinderen, vindt Elke Jacobs. “Erken het probleem, en wees niet terughoudend om adequaat te behandelen. Als je een middel geeft, doe het dan goed.”

Migraine­patiën­ten krijgen nog te vaak opio­ïden

Artsen schrijven vaak opioïden voor aan migrainepatiënten met acute klachten. Echter krijgen bij langdurig gebruik de nadelen de overhand, vertelt Gisela Terwindt. “In de hoofdpijnrichtlijnen staat niet voor niets dat het gebruik van opioïden vermeden moet worden.”

Nieuwe dialyse­methode verlaagt sterfte­risico bij nierfalen

Een nieuwe dialysemethode zorgt voor flinke afname van het sterfterisico bij patiënten met nierfalen en is redelijk makkelijk toe te passen in de praktijk, zegt Peter Blankestijn. “Wellicht zal hemodiafiltratie reguliere hemodialyse vervangen als standaardbehandeling.”

‘Prostaat­consult’ vermindert over­diagnos­tiek prostaat­kanker

Een laagdrempelig prostaatconsult en een risico-inschatting kan het aantal verwijzingen naar de tweede lijn sterk verlagen, aldus Renée Hogenhout. “De uroloog kan zich focussen op hoogrisicopatiënten waarvoor meer expertise nodig is.”

Wegen de voordelen van JAK-remmers op tegen de nadelen?

Het CBG adviseert geen JAK-remmers voor te schrijven aan reumapatiënten met verhoogd risico op hart- en vaatziektes. Jaap van Laar onderschrijft dit, maar roept wel op reëel te blijven. “Laten we bepalen voor welke patiënten deze middelen nog wél zinvol kunnen zijn.”

Verlaagt kou het risico op diabetes en hart- en vaatziektes?

De activatie van bruin vet kan het risico op hart- en vaatziektes en diabetes verlagen, volgens Patrick Rensen. Het bruine vet kan op verschillende manieren worden geactiveerd. “De rol van bruin vet kan complementair zijn bij geneesmiddelen.”

Is de zorg klaar voor behandeling op maat alzheimer?

Het ABOARD-project maakt onder leiding van Wiesje van der Flier de zorg klaar voor persoonlijke behandeling op maat van Alzheimer. “Als we klaar willen zijn voor de toekomst, moeten we de zorg op een andere manier gaan inrichten.”

App helpt bij diagnose en monitoring van hoofdpijn

Een digitaal hoofdpijndagboek helpt behandelaren bij de behandeling van patiënten met hoofdpijn. “De patiënt die al twintig jaar lijdt aan hoofdpijn hopen we op termijn niet meer tegen te komen.”

Parkinson­patiënt niet meer wakker tijdens DBS-operatie

Een patiënt met de ziekte van Parkinson die deep brain stimulation ondergaat, kan narcose krijgen. Dat is minder belastend en scheelt operatietijd. Neurochirurg Saman Vinke: “Zo kunnen we patiënten sneller en laagdrempeliger opereren.”

Regelmatig checken op nierschade bij kinderen met mononier

Kinderen met een mononier hebben meer kans op het ontwikkelen van nierschade. Zo blijkt uit een groot Nederlands onderzoek. Eerste auteur Sander Groen in ’t Woud: “Onze resultaten benadrukken het belang van regelmatige controles.”

Zorgt diepe slaap voor een grote schoonmaak van de hersenen?

Neuroloog Rolf Fronczek onderzoekt manieren waarop het glymfatische systeem kan helpen bij het afvoeren van schadelijke eiwitten die zich opstapelen in de hersenen. “We moeten eerst aannemelijk maken dat slaap hier een rol bijspeelt.”

TIL-therapie vergoed, maar nog niet breed beschikbaar

Het AVL ontwikkelde de TIL-therapie voor patiënten met uitgezaaid melanoom en mag deze jaarlijks voor 50 patiënten produceren. Onderzoeker en internist-oncoloog John Haanen: “Dit onderzoek laat zien dat academisch farmaceutisch onderzoek zonder winstbejag mogelijk is.”

Persoons­gerichte behandeling waardevol bij PAV-patiënten

Als bij patiënten met perifeer arterieel vaatlijden een plaatjesremmer onvoldoende werkt, is soms een persoonsgerichte behandeling nodig. “Deze kan bestaan uit toevoeging van een DOAC, duale antistolling of combinaties met anticoagulantia”, aldus arts-assistent Bram Kremers.

‘Persoonlijke informatie over preven­tie werkt beter’

Tamara Aipassa, cardioloog in het Zuyderland Medisch Centrum, lanceerde een website met medische informatie over hartklachten en preventie voor haar patiënten als aanvulling op haar polikliniek. “Het geven van informatie werkt beter als er een vertrouwd gezicht boven staat.”

Voordelen van thuis­moni­toring na klein herseninfarct

Isala gebruikt thuismonitoring voor patiënten met een ‘klein’ herseninfarct. Zij gaan vanuit de spoedeisende hulp direct weer naar huis. Dat scheelt in bezette bedden. Neuroloog Den Hertog: “Minder dan 5% van deze patiënten moet alsnog worden opgenomen.”

Myotone dystrofie? Vraag goed door en verwijs tijdig

Achter één patiënt met MD kan een hele familie zitten met klachten. “Het duurt nu soms te lang voordat de diagnose wordt gesteld”, aldus kinderneuroloog Braakman en verpleegkundig specialist Ilse Karnebeek.

Metformine verbetert beloop van beroerte bij diabetes

Het gebruik van metformine kan een beschermend effect hebben bij mensen met diabetes type 2 die een beroerte krijgen. Dat schrijven onderzoekers van Medisch Spectrum Twente in Journal of Stroke and Cerebrovascular Diseases.

Epi­lepsie­chirur­gie: laatste redmiddel of waarde­volle extra optie?

“De kunst wordt het destilleren van een elektrografische handtekening voor epilepsie”, denkt Maeike Zijlmans. Zij is neuroloog en hoogleraar Geavanceerde Neurofysiologie bij Epilepsiechirurgie, UMC Utrecht.

Aspirine en heparine onveilig bij katheter­behande­ling na hersen­infarct

“We weten nu dat de potentiële voordelen van aspirine en heparine niet opwegen tegen het verhoogde risico op een hersenbloeding; dat maakt het extra belangrijk dat we deze studie hebben gedaan”, zegt promovendus en arts-assistent Wouter van der Steen.

Thuis­beade­ming: unieke landelijke samenwerking in de zorg

“Thuisbeademing is een unieke vorm van landelijke samenwerking die navolging verdient. We hebben de afgelopen 30 jaar laten zien wat we voor elkaar kunnen krijgen door samen te werken”, aldus longarts drs. Ries van den Biggelaar van het Centrum voor Thuisbeademing.

‘Betrek eerder klinisch genetici bij zeldzame neuro­logi­sche ontwik­kelings­stoor­nissen’

“Het is belangrijk dat neurologen en onderzoekers samenwerken”, zegt arts en klinisch geneticus i.o. Stefan Barakat. “Ze zitten vaak allebei op hun eigen eiland. De beste dokter kan misschien het best klinisch zorgen voor een kind met een genetische aandoening, maar zonder de kennis van de onderzoeker is het ontdekken van nieuwe ziektebeelden en het stellen van een diagnose niet mogelijk.”

‘Kennelijk kan infectie met coronavirus een klinisch beeld veroorzaken dat lijkt op Parkinson’

“Als we nú stappen zetten, zoals sommige bestrijdingsmiddelen verbieden, luchtvervuiling terugdringen en een gezonde leefstijl promoten, kan dat over twintig jaar leiden tot aantoonbare krimp in het aantal Parkinsongevallen”, bepleit neuroloog prof. dr. Bas Bloem. Hij schreef samen met neuroloog dr. Jorrit Hoff het boek ‘De Parkinsonpandemie: een recept voor actie’.

Wel of geen anti­stolling na hersen­bloeding? Het blijft wikken en wegen

Bij patiënten die een hersenbloeding overleven, is het zaak om een nieuwe beroerte te voorkomen. Maar wat is raadzaam: stoppen of herstarten met bloedverdunners? Dr. Floris Schreuder, neuroloog in het Radboudumc: “Stoppen voelt logisch aan. Toch zie je dat niet alleen het risico op een hersenbloeding belangrijk is, maar ook het risico op een herseninfarct en andere vaatcomplicaties bij deze patiënten.”

Ontwikkeling therapie alzheimer: ‘science fiction’ omzetten naar ‘science’

Het Brainscapes-project onderzoekt polygenetische aandoeningen in termen van overrepresentatie van geassocieerde genen in bepaalde types hersencellen. “De samenwerking tussen neurochirurgen en basale wetenschappers is hard nodig om meer te weten te komen over celtypen in de hersenen”, zegt neurofysioloog prof. dr. Huib Mansvelder.

‘Heb meer aandacht voor het microbioom en probiotica’

“Veel bestaande autoimmuun-aandoeningen op het gebied van de spijsvertering wijzen naar het microbioom en zijn behandelbaar met probiotica”, zegt medisch immunoloog prof. dr. ir. Ger Rijkers. “Helaas zijn probiotica geen geneesmiddelen, maar ook geen voedingsmiddelen. Daardoor zijn veel probiotische bacteriën op de markt niet getest op werkzaamheid.”

Onderzoek naar tau-eiwit hoopgevend voor eerder ingrijpen bij alzheimer

“We falen in de behandeling van de ziekte van Alzheimer, omdat we te laat optreden en ons hebben gericht op andere biomarkers, zoals bèta-amyloïd”, zegt associate professor dr. Heidi Jacobs. Ze heeft samen met collega’s ontdekt hoe ze de locus coeruleus, en eventuele accumulatie van het tau-eiwit, in beeld kunnen brengen met MRI-scans. “Door ons te richten op het tau-eiwit kunnen we mogelijk vroeger succesvol ingrijpen.”

‘Wiskundig model kan bij epilepsiepatiënten succeskans van chirurgie vergroten’

“Je kunt tijdens een operatie een matje met elektroden op de hersenschors leggen, die je stimuleert. Die data kan je in het model stoppen om de computer te laten bepalen wat de meest effectieve manier is om de epilepsie te stoppen. Daarmee kun je gericht tegen de neurochirurg zeggen: je moet ook deze plekken weghalen, of deze juist niet”, vertelt neuroloog dr. Frans Leijten.

Maak soa-zorg goedkoper, eenvoudiger en toegankelijk voor iedereen

“Bij soa-zorg valt juist die grote groep jongeren die weinig andere zorg gebruikt, door het eigen risico buiten de boot. Het merendeel van de kosten voor diagnostiek is namelijk voor eigen rekening”, zegt arts-microbioloog i.o. Bas Mourik. Zinnige Infectie Zorg moet uitkomst bieden.

Toedienen van te veel vocht na ernstig hersenletsel blijkt schadelijk

Het toedienen van te veel vocht bij patiënten die op de intensive care liggen na een traumatisch hersenletsel is schadelijker dan gedacht. Zo blijkt uit onderzoek van Erasmus MC.

‘Start binnen een maand na beroerte met transcraniële magnetische stimulatie’

Ongeveer de helft van alle patiënten met een beroerte heeft last van functievermindering in de arm. Maar er is goed nieuws: “Het gebied van de arm in de hersenen is goed te bereiken met niet-invasieve hersenstimulatie”, zegt promovenda Eline van Lieshout.

Mindfulness- en acceptatietherapie niet effectiever bij behandeling fibromyalgie

Volgens onderzoek is therapie voor fibromyalgie, gebaseerd op mindfulness en ziekteacceptatie, niet effectiever dan de standaardtherapie. Maar aanvullend onderzoek moet aantonen of het vroeger in het ziekteproces mogelijk wél effect heeft.

‘Huisarts en neuroloog moeten chronische clusterhoofdpijn beter leren herkennen’

“Patiënten met clusterhoofdpijn die niet tijdig kunnen worden behandeld, zijn soms zo ten einde raad dat ze zichzelf van het leven willen beroven”, zegt neuroloog prof. dr. Michel Ferrari. Stimulatie van de achterhoofdzenuw kan aanvallen van chronische clusterhoofdpijn voorkomen en in ernst verminderen.

De waarde van humane infectiemodellen bij bestuderen COVID-19

Sta open voor de kennis die studies met CHIM kunnen opleveren op het gebied van COVID-19, bepleit prof. dr. Heiman Wertheim, hoogleraar Klinische Microbiologie bij het Radboudumc. “We zitten nog steeds midden in een pandemie.”

Wees alert op positieduizeligheid bij ouderen en overweeg behandeling

“Een achterliggende benigne paroxysmale positieduizeligheid (BPPD) als oorzaak voor regelmatig vallen wordt vaak onderschat. Daarom is het zaak om ouderen, ondanks het risico op complicaties, wél te diagnosticeren en te behandelen”, zegt onderzoeker en arts-assistent KNO-heelkunde drs. Britta Maas.

Machine learning en fMRI voorspellen optimale diepe hersenstimulatie bij parkinson

fMRI kan, gecombineerd met machine learning, de ideale manier van deep brain stimulation (DBS) voorspellen bij parkinsonpatiënten. Dit blijkt uit onderzoek.

Arts, denk in de spreekkamer ook aan excessief lachgasgebruik

Het aantal jongeren in de spreekkamer met dwarslaesie-achtige verschijnselen door lachgasgebruik neemt toe. Neuroloog dr. Paul Bienfait zet zich in voor meer bewustwording onder artsen. “Er zijn door lachgas echt mensen in een rolstoel terechtgekomen”

Afbouwen IVIg bij niet-actieve CIDP: doe regelmatig stoppoging

Patiënten met niet-actieve CIDP kunnen baat hebben bij afbouwen van hun therapie met IVIg. Dat is de conclusie van onderzoek van onderzoekers van het Amsterdam UMC.

Vitamine D verandert expressie van reparatiegenen bij MS

Vitamine D-suppletie zorgt bij MS-patiënten voor een verlaging van oxidatieve stress door de stimulatie van DNA-reparatie, zo blijkt uit onderzoek.

Dr. Arnoldus: ‘Orale behandeling van MS-terugvallen als eerste keus’

MS-patiënten met een terugval kunnen hun behandeling nu thuis ontvangen. Orale behandeling is prettiger voor de patiënt en het bespaart kosten. Neuroloog dr. Edo Arnoldus zette zich in voor de productie van methylprednisolon-capsules in Nederland.

Kwetsbaarheidskaart voorspelt cognitieve klachten na herseninfarct

Onderzoekers van het UMC Utrecht hebben een kwetsbaarheidskaart van de hersenen opgesteld. Daarmee kunnen neurologen zien in hoeverre een herseninfarct gepaard gaat met een risico op cognitieve klachten.

Dr. Treurniet: ‘Tijdig herkennen en behandelen van een beroerte blijft het belangrijkst’

Succesvolle endovasculaire behandeling van herseninfarcten kan leiden tot goede uitkomsten ongeacht de leeftijd van de patiënt. En: goede samenwerking in de regio kan de zorgketen optimaliseren zodat die sneller gepaste zorg biedt. Dat zijn enkele conclusies uit het proefschrift van dr. Kilian Treurniet.

LUMC-neurologen stellen internationale richtlijn voor diagnose flauwvallen op

Neurologen van het LUMC hebben het voortouw genomen in het opstellen van nieuwe richtlijnen voor kantelproeven. Belangrijke toevoegingen zijn ‘meekijken’ van de partner met de proef en het belang van omgevingsfactoren bij het opwekken van een wegraking.

Aios Algra: ‘Herseninfarcten treden niet vaak op bij coronapatiënten’

Twee aios neurologie startten in hun vrije tijd, tijdens de eerste lockdown, met onderzoek naar berichten over relatief jonge mensen die als gevolg van een COVID-19-infectie relatief vaak zouden sterven aan een herseninfarct. Want was dat wel echt het geval?

Veel patiënten met dementie hebben lang voor de diagnose al pijn

Mensen met dementie kunnen pijnklachten ontwikkelen, lang voordat ze een diagnose krijgen. Volgens recent onderzoek kan pijn een vroegtijdig symptoom zijn.

Onderzoekers publiceren nieuwe classificatie cognitieve MS-fenotypes

Een nieuwe classificatie van cognitieve fenotypes bij Multiple Sclerose kan een beter idee geven van klinische beperkingen van MS-patiënten. Een nauwkeurigere classificatie helpt behandelaars de meest geschikte behandeling te kiezen.

Dr. Goedemans onderzocht decompressieve craniëctomie: ‘Als er eenmaal hersenzwelling is, moet zo snel mogelijk worden gehandeld’

De klinische uitkomsten op lange termijn van decompressieve craniëctomie zijn hoger dan verwacht. En dat terwijl veel neurochirurgen negatief denken over deze operatie.

Meer inzicht in schizofrenie dankzij syndroom als genetisch model

Patiënten met het 22q11.2-deletie-syndroom hebben een verhoogde kans op schizofrenie. Kennis over de vroege fase van schizofrenie is een welkome aanvulling voor dit ziektebeeld.

Postdoc Raoof: ‘M1-macrofagen onderhouden de pijn, terwijl bij M2-macrofagen de pijn weer weggaat’

Macrofagen, een type immuuncel, spelen een rol bij het ontstaan van chronische pijn bij artrose. Deze immuuncellen bieden ingang voor toekomstige behandeling van chronische pijn. Zo blijkt uit recent onderzoek.

Onderzoekers ontdekken genetische markers voor risico aneurysma

Onderzoekers van het UMC Utrecht hebben een set van genetische markers ontdekt, waarmee ze het risico op een aneurysma en subarachnoïdale bloedingen in kaart kunnen brengen.

Prof. dr. Terwindt: ‘Vrouwspecifieke neurologie begint al bij de huisarts’

Prof. dr. Gisela Terwindt gaat zich in haar nieuwe rol als hoogleraar Neurologie specialiseren in paroxysmale hersenaandoeningen, in combinatie met vrouwspecifieke risicofactoren.

Prof. dr. Groeneveld: ‘Cannabis verdient overweging bij chronische neuropatische pijn’

Het LUMC krijgt samen met het CHDR subsidie om de werkzaamheid van medicinale cannabis te onderzoeken bij chronische neuropatische pijn. “Er is behoefte aan meer behandelopties.”

Diagnose slaapepilepsie bij kinderen kan vroeger

Kinderen met het ESES-syndroom worden vaak niet of te laat gediagnosticeerd. Dat heeft gevolgen voor behandeling en het beperken van hersenschade, zo blijkt uit onderzoek.

Metabole status immuuncellen speelt rol bij sclerodermie

Het vetmetabolisme van immuuncellen speelt een rol bij de aanmaak van pro-inflammatoire cytokinen, en daarmee de ontwikkeling van sclerodermie. Dit blijkt uit onderzoek van Andrea Ottria.

Drs. Bartholomeus, Topvrouw van het Jaar 2020, blikt terug op begin coronacrisis: ‘Een team moet complementair zijn’

Neuroloog dr. Mariëlle Bartholomeus, Topvrouw van het Jaar 2020, blikt terug op het begin van de coronacrisis en pleit voor zorgteams met mensen die elkaar in competenties aanvullen.

Geneesmiddelcombinatie mogelijke behandeling bij Sjögren

Een combinatie van twee geneesmiddelen is mogelijk een werkzame behandeling bij patiënten met het syndroom van Sjögren.

Herziene Parkinson-richtlijn beoogt meer sturing aan diagnostisch en therapeutisch proces

Met de herziening van de richtlijn Ziekte van Parkinson wil de NVN meer sturing geven aan het diagnostische en therapeutische proces dat bij parkinson door een breed scala aan zorgverleners wordt geleverd.

Mediterraan dieet beschermt mogelijk tegen reumatoïde artritis

Het risico op reumatoïde artritis was bij vrouwelijke rokers die een mediterraan dieet volgden significant lager dan bij degenen die een normaal dieet tot zich namen. Zo blijkt uit recent onderzoek.

Dr. Van Steenoven: ‘Afwijkende alzheimer-biomarkers bij dementie sluiten diagnose DLB niet uit’

Sluit Lewy-body-dementie (DLB) niet uit bij afwijkende alzheimer-biomarkers en een verdenking van dementie, stelt dr. Inger van Steenoven in haar recent verschenen proefschrift.

Onderzoekers komen dichter bij oorzaak artritis psoriatica

Onderzoekers hebben aanwijzingen gevonden dat de artritis psoriatica een enkele ‘moleculaire trigger’ heeft. Deze bevinding kan leiden tot het vinden van gerichtere behandelmethoden voor de ziekte.

Connectiviteit hersennetwerken is een maat voor ziekteprogressie bij alzheimer

Onderzoek naar hersennetwerken kan achteruitgang in het denkvermogen voorspellen bij de ziekte van Alzheimer, zo blijkt uit recent onderzoek van Ellen Dicks van Alzheimercentrum Amsterdam.

Reumatoïde artritis: twee verschillende ziekten?

Op basis van autoantilichamen in het bloed zijn er twee groepen RA-patiënten te onderscheiden, zo stellen LUMC-onderzoekers. Deze bevinding kan leiden tot gestratificeerd onderzoek naar behandelmethoden.

Onderscheid oorzaak Lewy-body-dementie mogelijk door vroegdiagnostiek EEG

EEG in een vroege fase van dementie kan een vermoeden van Lewy-body-dementie (DLB) bevestigen. EEG-onderzoek zou kunnen bijdragen aan de diagnosestelling en het volgen van patiënten met DLB.

Dr. Silvis: ‘Kans op cerebrale veneuze trombose groter in kraamperiode’

Neurologen zouden bij zwangere vrouwen met (geïsoleerde) hoofdpijn hetzelfde beleid moeten voeren als bij niet-zwangere vrouwen met dezelfde klachten, mits er geen verdenking van CVT is.

Nieuwe cytokine centraal bij mogelijke behandelingen spondyloartritis

Modulatie van IL-17A kan een manier zijn om ontsteking en ziektelast te verminderen bij patiënten met bij spondyloartritis. Zo blijkt uit een recent onderzoek.

Leefstijl van invloed op ontwikkeling effecten parkinson in diermodellen

Onderzoekers bekeken de invloed van leefstijl op het dopaminerge systeem en de ontwikkeling van parkinson bij diermodellen. Dit om de pathogenese van de ziekte beter te begrijpen.

PET-CT betrouwbaar bij stellen diagnose reuscelarteriitis

Een PET-CT-scan is een betrouwbaar middel voor het diagnosticeren van craniale reuscelarteriitis, concluderen onderzoekers van de afdelingen Nucleaire Geneeskunde en Reumatologie in het UMC Groningen.

Inhalatie biedt mogelijk alternatief bij behandeling Parkinson met levodopa

Toediening van levodopa via inhalatie kan bij de behandeling van Parkinsonpatiënten tijdens een ‘off-periode’ een geschikt alternatief zijn voor orale inname, blijkt uit Marianne Luinstra’s proefschrift.

Aios neurologie dr. Herraets: ‘Zenuwecho bij chronisch inflammatoire neuropathieën even betrouwbaar als EMG’

Zenuwechografie is een betrouwbaar instrument voor de diagnose van behandelbare chronisch inflammatoire neuropathieën, concludeert dr. Ingrid Herraets in haar proefschrift.

Neuronale oscillaties brengen bipolaire stoornis in kaart

Bestudering van neuronale oscillaties geeft inzicht in ontstaan en verloop van een bipolaire stoornis. Dat kan leiden tot therapieën voor bipolaire stoornis en schizofrenie.

Hoogleraar Slaapgeneeskunde prof. dr. Lammers: ‘Slaap is onderdeel van een gezonde levensstijl’

Neuroloog, klinisch neurofysioloog en somnoloog prof. dr. Gert Jan Lammers is benoemd als bijzonder hoogleraar Slaapstoornissen. Wat hoopt hij in deze rol te kunnen bewerkstelligen?

Dr. Verheesen: ‘Als je kijkt naar voedingsonderzoeken, zie je dat onze voeding eigenlijk heel belabberd is’

Reumatoloog dr. Richard Verheesen verwondert zich over de discrepantie tussen voeding en gezondheid. Hij pleit ervoor dat artsen meer invloed uitoefenen op een gezonde voedingsstijl

Volgorde afbouwen DMARDs en TNF-inhibitors niet van invloed op ziekteactiviteit

De volgorde van afbouwen van DMARDs en TNF-inhibitors heeft geen invloed op het ziekteproces bij reumapatiënten, zo stellen onderzoekers van het Erasmus MC.

‘Goedaardige’ epilepsie bij kinderen heeft soms wél impact op ontwikkeling

Het vermeende goedaardige karakter van absence-epilepsie (AE) en Panayiotopoulos-syndroom (PS) is geen maatstaf voor de impact van deze aandoeningen. Bij AE en PS is er wel degelijk een impact op de ontwikkeling op neurologisch en neurocognitief gebied, zo blijkt uit recent promotieonderzoek.

EULAR publiceert COVID-aanbevelingen voor reumapatiënten

De EULAR heeft richtlijnen opgesteld voor reumapatiënten die te maken krijgen met COVID-19. De richtlijnen zijn het resultaat van overleg tussen 22 Europese experts in de reumatologie.

Prof. dr. Toes over ontwikkeling RA-vaccin: ‘Je hebt een persoonlijk vaccin nodig op basis van de specifieke mutaties van de B-cellen’

Leidse onderzoekers werken aan een persoonlijk vaccin tegen reumatoïde artritis (RA). Dankzij het vaccin kan het immuunsysteem de autoreactieve immuuncellen te lijf gaan.

Onderzoek naar oorzaken van gedragsverandering door hartinfarct

Er is een verband tussen hart- en vaatziekten en mentale dysfunctie, zoals klachten als depressie en een verslechterd geheugen. Deze klachten zijn bij proefdieren gerelateerd aan veranderingen in spiegels in ontstekingsmarkers.

Wesselman: ‘Als patiënten zich zorgen maken, is het belangrijk dat de neuroloog die klachten serieus kan nemen’

Linda Wesselman en haar collega’s hebben een online leefstijlprogramma ontwikkeld, gericht op het verbeteren van de hersengezondheid.

Dr. Moens: ‘Slimme algoritmes kunnen ons mooie werk nóg interessanter maken’

Reumatoloog dr. Hein Bernelot Moens promoveerde 30 jaar geleden op computergesteunde diagnostiek bij reumatische aandoeningen. Tot zijn afscheid van de kliniek, in april 2020, heeft de toepassing van slimme algoritmes in de reumazorg hem niet losgelaten.

Witte bloedcellen als biomarkers voor chronische reumatische aandoeningen

Witte bloedcellen kunnen een rol spelen als biomarkers bij de behandeling van reuscel-arteritis en polymyalgia reumatica, zo blijkt uit onderzoek.

Mogelijke rol ontstekingsgerelateerde miRNA’s bij epilepsie

Ontstekingsgerelateerde microRNA’s spelen mogelijk een rol bij het ontstaan van epilepsie en aanverwante aandoeningen. Dat blijkt uit onderzoek.

MS-onderzoeker Kamermans: ‘Onderzoek naar astrocyten bij MS kan leiden tot inzicht in ziekteproces’

Astrocyten hebben modulerende rollen bij MS: ze kunnen het ziekteproces remmen maar ook stimuleren. Zo blijkt uit onderzoek.

Kwantificeren immuuncellen kan uitsluitsel geven over risico op reumatoïde artritis

De hoeveelheid immuuncellen kan een maat zijn voor het risico op reumatoïde artritis. Zo blijkt uit onderzoek van Tamara Ramwadhdoebe.

Dr. Van Kempen: ‘Hoeveelheid natalizumab kan bij veel MS-patiënten omlaag’

Door bij MS-patiënten bij een hogere dalspiegel van natalizumab te wachten met het volgende infuus, is het mogelijk om het aantal doses en het aantal bijwerkingen te verlagen.

Neuroloog i.o. Hagens: ‘Hoge veldsterkte MRI-scans niet beter bij stellen diagnose MS’

MRI-scans op hoge veldsterkte zijn net zo goed als standaard MRI-scans voor het stellen van de diagnose MS. Met PET-scans als aanvulling zijn de ontstekingsprocessen bij MS af te beelden.

Prof. dr. Van der Flier over alzheimer-app: ‘Arts, geef patiënt méér informatie, ook als deze niet geruststellend is’

Patiënten met milde cognitieve stoornissen krijgen met de Alzheimer-app een persoonlijke inschatting van hun risico op dementie. Dit bevordert shared decision making.

Huisarts Smeekes: ‘Met een inzichtelijker cardiovasculair risico kun je de patiënt maximaal stimuleren tot gedragsverandering’

De Hartleeftijd-tool is een online tool die het cardiovasculaire risico inzichtelijker presenteert. Ook voor patiënten met weinig gezondheidsvaardigheden of die laag opgeleid zijn.

Prof. dr. Van den Berg-Vos: ‘Neurologen kunnen veel leren van hoe huisartsen naar onze strokepatiënten kijken’

Prof. dr. Van den Berg-Vos pleit er vanuit haar bijzonder hoogleraarschap Vasculaire Neurologie voor dat neurologen in de strokezorg verder kijken dan de deur van de (poli)kliniek en meer samenwerken met bijvoorbeeld huisartsen.

Neurowetenschapper drs. Huiskamp: ‘Hardlooptraining verbetert geheugen bij MS-patiënten’

Fysieke training kan de cognitieve functie van MS-patiënten beïnvloeden, stelt onderzoek. Betekent dit dat neurologen MS-patiënten nu massaal aan het sporten moeten krijgen?

Dr. Václavů: ‘Brein sikkelcelpatiënt leert leven met zuurstofgebrek’

Het brein van een patiënt met sikkelcelziekte past zich aan aan het chronisch zuurstofgebrek dat gepaard gaat met de ziekte, zo blijkt uit recent onderzoek.

Prof. dr. Jeroen Jansen: ‘Het verschil tussen goed- en kwaadaardig is soms arbitrair’

De kersverse hoogleraar KNO gaat zich met onderzoek onder meer inzetten voor verbetering van het oncologische zorgproces in het KNO-gebied, maar zou ook graag een aanzet doen voor een richtlijn bij zwelling in de nek voor huisartsen en andere medisch specialisten.

Dr. Blokland: ‘Speekselklierbiopten kunnen meer vertellen over prognose van patiënten met syndroom van Sjögren’

Het vocht waarin speekselklierbiopten worden bewaard, kan meer vertellen over diagnose en prognose van patiënten met syndroom van Sjögren. Hierin zijn honderden cytokines te meten waarvan sommige karakteristiek zijn voor Sjögren.

Dr. Verrips: ‘Je moet van cerebrotendineuze xanthomatose hebben gehoord om het te herkennen’

Dr. Verrips zet zich al sinds de jaren ’90 actief in om de zeldzame neurologische aandoening CTX beter bekend te krijgen onder collega-artsen.

Dr. Casadonte: ‘Er is altijd een percentage patiënten met coronaire stenose waarbij je niet zeker weet of de resultaten kloppen’

De combinatie van invasieve fysiologische metingen naar bloeddruk en -flow in kransslagaders kan meer inzicht geven in de ernst van coronaire stenose dan alleen bloeddruk meten.

Associate prof. De Man: ‘Hart van PH-patiënten is niet voorbereid op longtransplantatie’

Een verstoorde relaxatie is bij pulmonale hypertensie-patiënten in het einde van hun ziekteproces geassocieerd met toegenomen kans op mortaliteit. ‘Dus een stijf hart is geen goed teken.’

Prof. dr. Bogaard: ‘Sneller behandelen longziekten door vroeger detecteren’

Een van de manieren van vroegdiagnostiek bij PH die prof. dr. Bogaard en zijn collega’s onderzoeken, is het gebruiken van bloedplaatjes. Een concept uit het kankeronderzoek.

Prof. dr. Dekker: ‘Niet bang zijn voor technologische ontwikkelingen’

De zorg kent uitdagingen – zoals bekostiging – maar ook steeds meer technologische ontwikkelingen. Cardioloog prof. dr. Dekker wil hier een brug tussen slaan.

Prof. dr. Wertheim: ‘Tijdelijk niet beschikbare geneesmiddelen bedreigender voor volksgezondheid dan antibioticaresistentie’

Geneesmiddelentekorten stegen van 250 soorten in 2011 naar meer dan 750 vorig jaar. 70 procent van de apothekers in Europa heeft last van de tekorten. Medisch microbioloog prof. dr. Heiman Wertheim pleit ervoor dat de overheid een actievere rol gaat spelen in de productie van generieke geneesmiddelen dichter bij huis.

Vaatchirurg prof. dr. Van Sambeek: ‘Hoe instabieler de plaque, hoe groter het risico op een scheuring en mogelijk een herseninfarct’

Onderzoekers van het Catharina Ziekenhuis ontwikkelen een handscanner waarmee artsen de samenstelling kunnen meten van atherosclerotische plaques in de halsslagader. Dit schat het risico op een herseninfarct in, en of het wel of niet noodzakelijk is om te opereren.