DOQ

Longarts dr. In ’t Veen: ‘De zorg vraagt van de overheid minder zieken door luchtvervuiling’

Artsen kunnen luchtvervuiling niet oplossen, maar zij kunnen wél druk uitoefenen op samenleving en overheid om luchtvervuiling aan te pakken. Want anders blijft het dweilen met de kraan open. Longarts dr. Hans In ’t Veen was initiatiefnemer van een door 169 longartsen ondertekend politiek manifest over de schadelijkheid van luchtvervuiling. “Iedere Nederlander heeft recht op gezonde lucht. Daarin zit het verwijt dat de overheid te weinig doet.”

Maatregelen tegen luchtvervuiling vallen buiten de invloedsfeer van artsen. Toch zijn zij bij uitstek geschikt om de urgentie van dit probleem bij de samenleving onder de aandacht te brengen en adviezen te geven over de aanpak ervan. Hans in ’t Veen, longarts in het Franciscus Gasthuis & Vlietland te Rotterdam, was initiatiefnemer van een door 169 longartsen ondertekend politiek manifest over de schadelijkheid van luchtvervuiling. Hij vertelt graag over zijn visie en over de impact en aanpak ervan. Zijn credo: “De overheid vraagt aan de zorg om te bezuinigen. De zorg vraagt de overheid minder zieken.”

Vuil van een ander

(Long)artsen willen mensen gezond maken en houden, maar onder andere door de luchtvervuiling is het als het ware ‘dweilen met de kraan open’. Net als bij meeroken krijgt men in geval van luchtvervuiling voornamelijk de uitlaatgassen van anderen binnen. “Anderen dringen bij wijze van spreken hun vervuiling aan jou op”, benoemt In ‘t Veen. “Dus andermans gedrag wordt op jou afgerekend.”

Vooral kinderen kwetsbaar

Vooral kinderen en ouderen zijn vatbaar voor de schadelijke effecten van fijnstof en NO2. Jonge kinderen ademen sneller en met name door de mond, waardoor de neus niet filtert. Bovendien is de afweer nog niet helemaal goed ontwikkeld. Zij hebben nog een lang leven te gaan, dus kunnen door die blootstelling te maken krijgen met effecten op de lange termijn.

Gunstige tendens

De laatste jaren is er steeds aandacht voor preventie. Zo zijn er enkele voorzichtige stappen voorwaarts genomen in de daadwerkelijke aanpak van de luchtvervuiling. “Die tendens is er wel”, zegt In ‘t Veen. “De uitstoot neemt af, maar we zitten nog niet op de Europese norm en zeker nog niet op de WHO-norm. De WHO-norm is lager dan de Europese norm. Maar iedere verlaging van de uitstoot geeft gezondheidswinst.”

Duurzame initiatieven

De Rotterdamse longarts vindt het belangrijk dat, om de uitstoot te verminderen, er meerdere duurzame maatregelen komen. “Duurzaam betekent ook een verankering in de loop der tijd”, voegt hij toe. “Het moet niet zomaar een initiatief zijn, maar geborgd worden in de processen. Daarnaast moet het niet alleen maar een pilot van een maand, maar een jarenlang project zijn. Ten slotte moet niet één factor aangepakt worden, maar meerdere zaken omvatten. Meerdere maatregelen tegelijkertijd is beter dan één verandering incidenteel.”

Voorbeelden van goede initiatieven in Rotterdam zijn dat daar de schepen aan walstroom moeten liggen en zo geen dieselgeneratoren gebruiken. Het plan is om no go areas voor sterk vervuilende auto’s te maken. Daarnaast stelt In ’t Veen voor dat bussen elektrisch gaan rijden en de uitstoot van openhaarden wordt gereguleerd.

Luchtvervuiling en tabaksindustrie aangepakt

Er lijkt een nieuwe trend te ontstaan dat artsen, ziekenhuizen en medisch specialisten tegenwoordig druk en invloed gaan uitoefenen buiten de medische zorg. Zo hebben zij zich recentelijk aangesloten bij de aangifte van advocaat Bénédicte Ficq tegen de tabaksindustrie. Het is vrij uniek dat artsen zich zo duidelijk uitspreken tegen een grote veroorzaker van longkanker.

In december hebben In ‘t Veen en 169 andere longartsen de staatssecretaris een petitie aangeboden, waarin de politiek wordt oproepen om de luchtvervuilers aan te pakken. “Los daarvan heeft Milieudefensie een aanklacht tegen de overheid ingediend, waarin wordt gesteld dat iedere Nederlander recht heeft op gezonde lucht. Daarin zit het verwijt dat de overheid te weinig doet.”

Bijdrage van artsen

Artsen en wetenschappers kunnen door het vergaren en verspreiden van kennis bijdragen aan de aanpak van luchtvervuiling. “Het gaat om allerlei schadelijke stoffen, waaronder fijnstof en NO2. Zeker van ultrafijnstof weten we nog heel weinig”, zegt In ’t Veen. “Er is onderzoek nodig naar de effecten en preventie. Ook moeten artsen en wetenschappers ervoor zorgen dat deze kennis hierover publiekelijk toegankelijk wordt.” Daarnaast vindt hij dat artsen de overheid moeten adviseren. “Het lastige is dat je deze problemen moet aanpakken aan het begin van de keten. Artsen kunnen de problemen benoemen, maar de maatregelen moeten ergens anders vandaan komen.”

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Casus: patiënte met dyspnoe en oedeem in het gelaat

Een 66-jarige vrouw presenteert zich met sinds drie weken progressief verminderde inspanningstolerantie en met name ’s ochtends een zwelling van het gelaat. Overdag verbeteren de klachten deels. Wat is uw diagnose?

Wat je verwacht, voel je: wat zorgverleners kunnen leren van placebo-effecten

Wat patiënten verwachten, beïnvloedt direct hoe zij pijn of bijwerkingen ervaren. Henriët van Middendorp legt uit hoe placebo- en nocebo-effecten werken, en hoe zorgverleners deze bewust en ethisch kunnen inzetten in de praktijk.

Trots op goed werkend meld­systeem voor bijwerk­ingen

Agnes Kant wijst op het belang van meer onderzoek naar bijwerkingen en roept zorgverleners op te blijven melden bij het Bijwerkingenmeldsysteem. “Van 70% van de geneesmiddelen is nog onduidelijk of deze veilig tijdens de zwangerschap gebruikt kunnen worden.”

Wandelend naar een betere gezondheid

Matthijs van der Poel combineert als huisarts en sportliefhebber zorg en beweging. Met stichting Looprecept wandelt hij wekelijks met patiënten – goed voor lijf, hoofd én verbinding. “Het is heel laagdrempelig en dat verklaart denk ik ook het succes.”

De patiënt doet lastig, en dan?

Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis kunnen soms veel losmaken, zowel in het behandeltraject als bij de arts. Thom van den Heuvel geeft handvatten voor het omgaan met deze patiëntengroep. “Het contact vraagt meer tijd en legt tegelijk emotionele druk op de arts."

Vind meertalige zorgverleners via ikspreekmeerdan.nl

Als anios in een huisartsenpraktijk in Amsterdam merkte Daan Frehe dat taal voor veel patiënten een barrière vormt voor het krijgen van goede zorg. “Via ikspreekmeerdan.nl kan nu een zorgverlener met een gedeelde taal en cultuur gevonden worden. Dat is enorm waardevol.”

Casus: man met een veranderde vlek op het been

Een 72-jarige man presenteert zich op uw spreekuur met een veranderde plek op het bovenbeen rechts. De vlek is gegroeid en van kleur veranderd. De patiënt heeft een licht huidtype en een voorgeschiedenis van basaalcelcarcinoom. Wat is uw diagnose?

Maak van wachttijd in de ggz hersteltijd: vijf praktische adviezen

Sanne Booij en Christien Slofstra willen af van de stille wachttijd in de ggz. Met hulp van de huisarts kan het herstel al beginnen, nog vóór de intake. “Deze periode hoeft geen verloren tijd te zijn.”

Beteugelen geneesmiddel­prijzen noodzakelijk voor betaalbare zorg

Wilbert Bannenberg strijdt met Stichting Farma ter Verantwoording tegen excessieve geneesmiddelprijzen. Zijn missie: winsten beteugelen om zorg toegankelijk te houden. “Geneesmiddelprijzen moeten beteugeld gaan worden, anders wordt de zorg onbetaalbaar.”

Casus: vrouw met veranderd defecatiepatroon

Een vrouw wordt naar de polikliniek gestuurd in verband met een veranderd defecatiepatroon. Ze heeft wat frequenter dan gebruikelijk ontlasting. Er zijn wat vage buikklachten in de zin van rommelingen en krampen. Ze gebruikt geen medicatie. Wat is uw diagnose?