Gunstige CV-uitkomsten na bariatrische operatie bij ouderen

Daniël Dresden

Redactioneel,

29 april 2022

Tot nu toe was er weinig onderzoek gedaan naar de langetermijneffecten van een bariatrische operatie op de cardiovasculaire (CV-) uitkomsten bij ouderen. Uit onderzoek onder Medicare-begunstigden met obesitas blijkt een bariatrische operatie gepaard te gaan met een lager risico op overlijden, nieuw ontstaan hartfalen of een myocardinfarct. Deze resultaten verschenen in JACC.

In de afgelopen vijftig jaar is de wereldwijde last van obesitas exponentieel toegenomen. Van de talrijke effecten van obesitas op de wereldwijde gezondheid is de toenemende incidentie van hart- en vaatziekten (HVZ) een van de gevaarlijkste. Het onafhankelijke causale verband tussen obesitas en HVZ is goed vastgesteld. Naast dit directe effect resulteert obesitas ook in metabole veranderingen, waaronder hyperlipidemie, insulineresistentie en hypertensie, die op een onafhankelijke wijze het risico op HVZ verhogen.

Gewichtsreductie staat centraal

De huidige primaire en secundaire preventiemaatregelen voor aan obesitas gerelateerde aandoeningen zijn gebaseerd op het centrale paradigma van gewichtsreductie. Dit principe wordt ook gebruikt voor de primaire preventie van HVZ.
Het bewijs over de werkzaamheid van leefstijlinterventies en medicatie voor gewichtsreductie op de langetermijnverbetering van de cardiovasculaire (CV-) uitkomsten is echter tegenstrijdig. Tot nu toe is geen duidelijk en betrouwbaar klinisch voordeel aangetoond.
Daarentegen is er solide bewijs dat bariatrische chirurgie een betrouwbaardere methode voor gewichtsreductie is dan leefstijlinterventies en medicatie. Daarom wordt in de afgelopen jaren steeds vaker geopereerd, hoewel nog steeds heel weinig patiënten in aanmerking komen voor deze procedure. In aansluiting hierop wordt er ook meer onderzoek gedaan naar de effectiviteit hiervan. Niet alleen voor de gewichtsreductie, maar ook voor de vermindering of verbetering van aan obesitas gerelateerde morbiditeiten, zoals hypertensie, diabetes en sterfte. Gezien de bekende gunstige effecten van bariatrische chirurgie op een aantal risicofactoren voor HVZ, waaronder hypertensie en diabetes, is het redelijk om te veronderstellen dat deze interventie een effectief middel kan zijn om de CV-uitkomsten op lange termijn van patiënten met obesitas te verbeteren.

Amerikaanse studie

In deze studie is het verband geëvalueerd tussen een bariatrische operatie en de CV-uitkomsten op de lange termijn bij bijna 190.000 personen. Medicare-begunstigden die in de periode 2013-2019 een bariatrische operatie ondergingen, werden gekoppeld aan een controlegroep van patiënten met obesitas die gematcht waren op basis van leeftijd (gemiddeld 62 jaar), geslacht (70% vrouw) en mate van obesitas (gemiddelde body mass index van 44,7 kg/m²).  
Na een mediane follow-up van 4 jaar ging een bariatrische operatie gepaard met een lager overlijdensrisico (9,2 vs. 14,7 per 1.000 persoonsjaren; hazardratio 0,63), nieuw ontstaan hartfalen (HR 0,46), myocardinfarcten (HR 0,63) en beroerten (HR 0,71; p < 0,001). Het voordeel van een bariatrische operatie was duidelijk bij patiënten van 65 jaar en ouder.

Conclusies

Onder Medicare-begunstigden met obesitas gaat een bariatrische operatie gepaard met een lager risico op overlijden, nieuw ontstaan hartfalen of een myocardinfarct.

Referenties: Mentias A, Aminian A, Youssef D, et al. Long-Term Cardiovascular Outcomes After Bariatric Surgery in the Medicare Population. J Am Coll Cardiol. 2022;79:1429-1437.