Handhygiëne en -dermatitis in coronatijden

Redactioneel

Daniël Dresden

1 december 2020

Handhygiëne is een geaccepteerde methode om de overdracht van infectieziekten te voorkomen. Door het vaker wassen van de handen vanwege COVID-19 neemt het risico op handdermatitis toe. De American Contact Dermatitis Society (ACDS) heeft recent adviezen opgesteld over handhygiëne, preventie van huidziekten en huidherstel.

Handhygiëne is een algemeen aanvaard principe om de overdracht van diverse overdraagbare ziekten te voorkomen. Door een goede handhygiëne neemt dit risico met 24-31% af. De COVID-19-pandemie heeft wereldwijd geresulteerd in een bewustwording over handhygiëne en handreiniging.

Overdracht van coronavirus

COVID-19 wordt veroorzaakt door SARS-CoV-2, een omhuld, niet-gesegmenteerd RNA-virus. De Centers for Disease Control and Prevention (CDC) gaan er momenteel vanuit dat dit virus zich verspreidt via direct contact, indirect contact en druppelcontact.

Om de overdracht van dit virus te voorkomen, adviseren de CDC om regelmatig gedurende 20 seconden met water en zeep de handen te wassen. Als alternatief, wanneer geen water en zeep beschikbaar zijn, kan een desinfecterend middel dat minste 60% alcohol bevat, gebruikt worden.
Daarnaast zijn verschillende handhygiëneproducten verkrijgbaar, zoals vloeibare en staafzepen, synthetische detergenten, antiseptische handwasmiddelen en desinfecterende middelen op alcoholbasis. De werkzaamheid en veiligheid hiervan wisselt echter.

Oorzaken van handdermatitis

Hoewel de handhygiëneproducten effectief kunnen zijn tegen COVID-19, kunnen ze de integriteit en het functioneren van de huidbarrière aantasten. Hierdoor neemt het risico op handdermatitis toe. Nat werk en het gebruik van synthetische wasmiddelen kunnen de grootste bijdrage geven aan handdermatitis vanwege de mogelijke opname van oppervlakte-actieve stoffen, conserveermiddelen of geurallergenen. Het gebruik van ontsmettingsmiddelen op basis van alcohol in combinatie met vochtinbrengende crèmes gaan minder vaak gepaard met overgevoeligheid en irritatie dan het gebruik van zeep en synthetische wasmiddelen.

Aangezien zorgverleners en de algemene bevolking tijdens de COVID-19-epidemie gericht zijn op strikte handhygiëne, verwacht de ACDS dat het aantal gevallen van irriterende en allergische contactdermatitis van de handen in deze periode zal toenemen.

Preventie en aanpak handdermatitis

Er zijn diverse strategieën voor de preventie van handdermatitis, zoals het gebruik van producten zonder veelvoorkomende allergenen, producten met toegevoegde moisturizers en het direct smeren van moisturizers, nadat de handen zijn gewassen of voordat handschoenen worden aangedaan.
Gevallen van hardnekkige handdermatitis moeten worden beoordeeld en worden behandeld door een dermatoloog.

Referenties: Rundle CW, Presley CL, Militello M, et al. Hand hygiene during COVID-19: Recommendations from the American Contact Dermatitis Society. J Am Acad Dermatol. 2020;83:1730-1737. https://www.jaad.org/article/S0190-9622(20)32256-8/fulltext, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32707253/