Log in om uw persoonlijke bookmarks op te kunnen slaan.
‘We komen pas in actie als er al verzuim is’
Investeer in werkgeluk van het personeel om ongewenst verloop te voorkomen. Die boodschap heeft arbeids- en organisatiepsycholoog en werkgelukexpert Erwin Klappe voor ziekenhuisbestuurders. “Bestuurders en managers moeten daarbij ook naar zichzelf kijken: hoe is het gesteld met mijn eigen werkgeluk?”
Twaalf jaar geleden was Klappe beginnend arbeids- en organisatiepsycholoog in het Amphia ziekenhuis in Breda. Hij zag toen al de problemen met verzuim en verloop in de zorg. Zijn kamer was naast die van de bedrijfsarts, die het steeds drukker kreeg met dreigende burn-out bij verpleegkundigen. “Ik realiseerde me: we zijn iedere keer te laat. We komen als ziekenhuis pas in actie als er al verzuim is of als medewerkers gaan vertrekken. Kunnen we dat voorkomen door eerder iets te doen?”

“Sturen naar gelukkig(er) werken hoeft geen extra tijd te kosten”
Arbeids- en organisatiepsycholoog Erwin Klappe
Besparing
Klappe ontwikkelde samen met zijn mentor Onno Hamburger een aanpak die is gericht op het werkgeluk van medewerkers. Tussen 2010 en 2016 leidde Klappe bij Amphia het eerste werkgelukprogramma in de ziekenhuiswereld. Het was een trainingsprogramma met meer dan 1000 deelnemers, met een interventie- en een controlegroep. Metingen van medewerkersbeleving lieten significant positieve resultaten zien: toename van bevlogenheid en algemeen geluk, en daling van verzuim. Ook metingen op patiëntbeleving en kwaliteit en veiligheid gaven positieve resultaten. De aanpak bleek te werken: in Amphia daalde het verzuim bij verpleegkundigen binnen 6 maanden met 2,5%. Dat is niet alleen gunstig voor het personeel, maar levert het ziekenhuis ook een besparing op van miljoenen euro’s. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid benoemde het programma tot best practice in de strijd tegen werkstress en ter bevordering van duurzame inzetbaarheid en werkplezier.
Meten en in gesprek gaan
Aandacht voor werkgeluk van de medewerkers, en het vergroten daarvan, is volgens Klappe de enige manier om problemen met verzuim en verloop op te lossen. “Dat idee is aangeslagen in de zorg. Ik ben daarna steeds meer ziekenhuizen en zorginstellingen hiermee gaan begeleiden. Daarnaast werd ik in 2020 initiatiefnemer en co-auteur van het Handboek Werkgeluk. Samen met 25 andere experts bundelde ik de belangrijkste inzichten uit 20 jaar onderzoek in de wetenschap en praktijk van gelukkig werken.”
De aanpak begint met het meten van het werkgeluk onder medewerkers in de teams. Daarna gaan leidinggevenden individueel met medewerkers in gesprek over hoe zij in hun werk staan en hoe zij zichzelf kunnen sturen naar gelukkig(er) werken. “Dat hoeft geen extra tijd te kosten, want het kan onderdeel zijn van het 1-op-1 gesprek. De leidinggevende kan gericht vragen stellen en de medewerker coachen wat betreft werkgeluk.”
“Pas als je zelf werkgeluk uitstraalt, kun je afdelingen en mensen op de werkvloer helpen”
Ook bestuurders en managers
Cruciaal in de aanpak is dat bestuurders en managers inzien dat zij daarbij een grote rol spelen, zegt Klappe. “Pas als je zelf werkgeluk uitstraalt, kun je afdelingen en mensen op de werkvloer helpen. Daarom moeten zij nagaan hoe zij meer werkplezier en voldoening kunnen krijgen in hun werk. Vergelijk het met het zuurstofkapje in een vliegtuig: dat moet je eerst bij jezelf opzetten en dan pas bij je kinderen.”
Klappe ziet in de praktijk dat dat bewustzijn er niet altijd is bij bestuurders en managers. Zij zoeken vaak oplossingen buiten zichzelf, zoals het anders aankleden van de werkomgeving, hippe kerstpakketten, teambuildingsactiviteiten of gratis fruit en gezonde snacks. Maar dat soort maatregelen lossen de problemen niet op. “Bovendien moet je niet te veel tegelijk doen. Je kunt je beter richten op een beperkt aantal interventies en doorgaan met de veranderingen die het meest effect hebben.”
“Gelukkige medewerkers zijn ambassadeur voor je organisatie”
Ambassadeur
In zijn e-book, dat al meer dan 2.000 keer is aangevraagd, beschrijft Klappe enkele tips over het minimaliseren van ongewenst verloop. Een ervan is dat werkgeluk niet kan worden opgelegd of verplicht. “Werkgeluk hangt samen met de intrinsieke motivatie van de medewerker en hoe die in het werk staat. Als mensen geluk ervaren, heeft dat positieve effecten voor zowel henzelf als de organisatie. Het is bekend dat van de gelukkige medewerkers slechts 1% actief op zoek is naar een nieuwe baan. Van ongelukkige medewerkers is dat 84%. Dus voor behoud van zorgpersoneel is het cruciaal om met werkgeluk aan de slag te gaan.”
Volgens Klappe zijn de vele zzp’ers en interim-medewerkers in de zorg een gevolg van het grote verloop: “Als je geen goede werkgever bent, trek je ook geen nieuw personeel aan. Gelukkige medewerkers zijn juist ambassadeur voor je organisatie. Mijn e-boek bevat tips voor ziekenhuizen om te investeren in het werkgeluk van het personeel. Ik hoor in veel reacties: dit is precies wat nodig is om verloop tegen te gaan.”
Meer weten? www.klappetraining.nl