Artikelen van Kees Vermeer
‘Minder onnodige diagnostiek is goed voor patiënt en maatschappij’
In ziekenhuizen vindt veel onnodige diagnostiek plaats. Eerst goed luisteren en nadenken en dan pas diagnostiek aanvragen, loont voor zowel patiënt als de maatschappij, betoogt Fabienne Ropers. “Enige risicoacceptatie is noodzakelijk voor proportionele diagnostiek.”
Zorgsysteem staat vaak initiatieven voor multimorbiditeit in de weg
Multimorbiditeit leidt tot versplintering van zorg. Toine Remers onderzocht enkele veelbelovende initiatieven voor het stroomlijnen van de zorg bij multimorbiditeit. “Een initiatief begint vaak vanuit overtuiging van een arts, maar ‘het systeem’ werkt vaak tegen.”
Aanpak ondervoeding moet multidisciplinair
Ongeveer een kwart van alle patiënten is bij opname ondervoed. Dit kan leiden tot minder snel herstel en langere opnameduur. De aanpak ervan is een zaak van het hele ziekenhuis, vertellen Emma Koster en Wesley Visser. “Ondervoeding is veel meer dan te weinig eten.”
Diagnose van interstitiële longziekte kan met vriesbiopt
Diagnostiek van een interstitiële longziekte kan in eerste instantie gebeuren met een vriesbiopt in plaats van direct een operatief biopt. Dit kan vier van de vijf operaties voorkomen, ontdekte Kirsten Kalverda. “Deze methode is veel patiëntvriendelijker.”
De toekomst van robots in de chirurgie
Chirurgische robots gaan de zorg waarschijnlijk ingrijpend veranderen. Maar we moeten zorgen dat die ontwikkeling echt meerwaarde heeft voor de zorg, stelt Maroeska Rovers. “Robots maken de zorg pas goedkoper als die iets anders vervangen, bijvoorbeeld OK-personeel.”
Veel kortere wachttijden en 100% tevredenheid bij patiënten: hoe dan?
Door een deel van de planbare behandelingen te organiseren als focuskliniek, zijn wachtlijsten in Gelre ziekenhuizen drastisch verkort, vertellen Harm Willem Palamba en Anneke Oosterwechel. “Voorheen deden we zes operaties per dag, nu kunnen we er negen doen.”
‘Ik vind dit een goed voorbeeld van hoe je netwerkzorg kunt organiseren’
Een landelijk netwerk van shared care ziekenhuizen ondersteunt het Prinses Máxima Centrum in de behandeling van kinderen met kanker. Ook voor de betrokken zorgverleners zijn er pluspunten, vertelt Menco Weismuller. “Ons team ziet meer kinderen met complexe pathologie.”
Videoconsult vs. fysiek consult: waar zitten de verschillen?
Broer en zus Martijn Stommel en Wyke Stommel onderzochten de verschillen tussen video- en fysieke consulten. Dit kan helpen bij goede implementatie van videoconsulten. “Patiënten moeten soms lang reizen. Dat is belastend, het kost tijd en meestal moet iemand mee.”
Wel of niet opereren bij heupfractuur: hoe beslis je dat?
Niet opereren van een heupfractuur bij oudere, kwetsbare patiënten bleek eerder al een reële optie. Bart Spaetgens onderzocht hoe de beslissing hiertoe tot stand komt. “De wens van de patiënt speelde in slechts een derde van de gevallen een doorslaggevende rol.”
Gedeelde besluitvorming bij hartoperatie: patiënten- en naastenperspectieven
Patiënten en familieleden hebben ieder eigen percepties en gedachten over een mogelijke hartoperatie. Het is van belang dat zorgverleners zich daarvan bewust zijn, stelt Milou van Dieën. “Patiënten werden met name beïnvloed door hun eigen dagelijkse functioneren.”
Stichting Eardrop zet zich in voor oorzorg in Afrika
Sinds 2009 is KNO-arts Bas Roukema betrokken bij Eardrop, een stichting die zich inzet voor doven en slechthorenden in Afrika. Via deze stichting onderwijst Roukema Afrikaanse artsen over goede oorzorg. “De zorg daar is interessant en leerzaam voor ons.”
Nieuwe aanpak voor pijn na een buikoperatie
Verklevingen na een buikoperatie kunnen gerichter met een nieuwe methode worden aangepakt volgens arts-onderzoeker Barend van den Beukel. “80% van de behandelde patiënten had na een jaar minder pijn en het risico op darmafsluiting was drie keer lager.”
Geen hoger cardiovasculair risico bij JAK-remmers
JAK-remmers geven reumapatiënten over het algemeen geen verhoogd risico op hart- en vaatziekten, vond Calin Popa. Hij hoopt dat deze resultaten de angst hiervoor zullen verminderen. “Er ontstond de neiging bij sommige reumatologen om ze niet meer voor te schrijven.”
Mogelijkheden voor gerichtere en effectievere borstkankerzorg
Hoe blijft de borstkankerzorg kwalitatief goed, betaalbaar en toegankelijk? Anouk Eijkelboom onderzocht dit en benoemt manieren voor meer efficiëntie en minder druk op de zorg. “De borstkankerzorg is in staat om zich snel aan te passen aan de omstandigheden.”
Effectievere strategie bij darmfalen en risico op S. aureus-infectie
Mensen met chronisch darmfalen die TPV krijgen, hebben verhoogd risico op bacteriële infectie. Wat is hierbij de meest effectieve behandeling? Michelle Gompelman zocht het uit. “In de richtlijn staat nu een advies dat voor TPV-patiënten niet zinvol is.”
Huidtest meet kwetsbaarheid van hart- en vaatchirurgische patiënten
Met nieuwe biomarkers voor kwetsbaarheid kan het chirurgische risico worden ingeschat van oudere patiënten die vaat- of hartchirurgie nodig hebben. Rosa Smoor verteld over de huidtest: “We zochten naar makkelijkere metingen die al in het ziekenhuis beschikbaar zijn.”
‘Hartziekte en sporten kunnen goed samengaan’
Mensen met een hartziekte die willen gaan of blijven sporten, hebben advies op maat nodig. Dat is het werkgebied van sportcardioloog Harald Jørstad, Hij begeleidt zowel recreatieve sporters als topsporters. “In onze benadering kijken we altijd naar wat wél kan.”
Positieve effecten als longkankerpatiënt zelf bijwerkingen registreert
Door patiënten met longkanker tijdens en na een behandeling zelf bijwerkingen te laten registreren, kan veel winst worden geboekt, stelde Corina van den Hurk vast. “Patiënten die de app gebruikten hadden een betere kwaliteit van leven en minder ernstige bijwerkingen.”
Zorgzame buurten: buurt erin, zorg eruit
Zorgzame buurten zijn dé remedie tegen de vergrijzende samenleving en de vraagstukken die daarmee gepaard gaan, stelt Marcel Canoy. “De zorg komt in beweging, met name vanwege het huidige personeelstekort. Zorg op de traditionele manier is niet meer altijd mogelijk.”
‘We komen pas in actie als er al verzuim is’
Investeren in het werkgeluk van medewerkers is dé manier om personeel te behouden, stelt werkgelukexpert Erwin Klappe. “We zijn iedere keer te laat. We komen als ziekenhuis pas in actie als er al verzuim is of als medewerkers gaan vertrekken”
Toegediende geslachtshormonen kunnen slaappatroon beïnvloeden
Toediening van geslachtshormonen aan transgender personen kan effecten hebben op hun slaappatroon, constateerde onderzoeker Margot Morssinkhof. “We konden bij onze deelnemers op een vrij unieke manier de effecten van geslachtshormonen op slaap onderzoeken.”
Vaak hoge ziektelast bij IPF en longsarcoïdose
Mensen met idiopatische longfibrose (IPF) of longsarcoïdose ervaren vaak zowel respiratoire en niet-respiratoire symptomen. Dat zorgt voor hoge ziektelast en sterk verminderde kwaliteit van leven, liet een recent gepubliceerde studie zien.
Mededingingstoezicht biedt veel ruimte voor samenwerking
In ons zorgstelsel is veel ruimte voor samenwerking en netwerkvorming, vertelt Marco Varkevisser. “Veel zorgaanbieders denken dat heel veel niet mag van de ACM, terwijl die de afgelopen jaren heeft laten zien dat er juist veel ruimte is voor samenwerking.”
‘Werken als huisarts is voor mij het meest uitdagend’
Huisarts in opleiding Mohammed Saadulla ervaart, nadat hij in zijn studie een overstap van tweedelijns- naar eerstelijnszorg maakt, hoe mooi het vak van huisarts is. “Ik voelde me in het ziekenhuis te ver weg van de patiënt.”
Neurostimulator tegen centraal slaapapneu
Bij centraal slaapapneu kan een neurostimulator van het middenrif de ademhaling corrigeren. Jerryll Asin vertelt over de recente implantatie bij de eerste Nederlandse patiënt: “Vrijwel alle behandelde patiënten zouden opnieuw kiezen voor de behandeling.”
Stappenplan voor moeilijk te behandelen reumatoïde artritis
Moeilijk te behandelen patiënten met reumatoïde artritis zijn gebaat bij een stapsgewijze benadering in hun behandeling, aldus Nadia Roodenrijs. “Het is belangrijk om patiënten met andere klachten en therapie-ontrouwe patiënten te identificeren.”
Kinderen met gehoorverlies iets beperkt in spraakuitingen
Kinderen met een cochleair implantaat of een gehoorapparaat zijn in hun spraakuitingen iets beperkt vergeleken met kinderen zonder gehoorverlies. “Meer kennis daarover kan leiden tot meer bewustzijn bij zorgprofessionals over beperkingen in sociale communicatie.”
Puffer-app geeft zorg op maat voor kinderen met astma
Thuismonitoring en ondersteuning via de Puffer-app levert kinderen met astma veel voordelen op, vertelt Mattiènne van der Kamp. “Thuismonitoring levert niet alleen veel minder ziekenhuisbezoeken op, maar ook gerichte begeleiding en daardoor meer controle over de astma.”
Goede kwaliteit van leven bij afwachtend beleid bij endeldarmkanker
Patiënten met gevorderde endeldarmkanker hebben met een wait-and-see beleid een goede kwaliteit van leven, met als groot pluspunt dat vaak geen stoma nodig is, vond Petra Custers. “Wait-and-see beleid zal in de toekomst waarschijnlijk steeds vaker worden toegepast.”
Slijmproppen bij COPD-patiënten gerelateerd aan sterfte
Op CT-scans van COPD-patiënten zijn vaak slijmproppen te zien die luchtwegen verstoppen. Maar tot nu toe was niet bekend of dat een relatie heeft met mortaliteit. Uit recent onderzoek blijkt dat de slijmproppen zorgen voor hoger risico om binnen tien jaar te overlijden.
Stamceltransplantatie voor herstel van speekselklieren na bestraling
Bij toeval kwam Rob Coppes, hoogleraar radiotherapie, in aanraking met de afdeling stamcelbiologie. Nu zijn zij samen gestart met stamceltransplantatie van gekweekte speekselkliercellen na bestraling. “Het is altijd goed om buiten je eigen vakgebied te kijken.”
Minder infecties na prostaatbiopsie door antibiotica op maat
Preventieve antibiotica na een prostaatbiopsie worden steeds minder effectief door toenemende bacteriële resistentie. Een antibioticum op maat kan de oplossing bieden. Sofie Tops: “We kunnen het risico op infectie bijna halveren door vooraf te testen op resistentie.”
Transit: de juiste zorg op de juiste plek
Markus Oei is initiator van Transits in de regio Almere: transmurale en integrale samenwerking tussen verschillende zorglijnen. “Het combineert patiënten- en zorgverlenersinformatie. Dat bevordert de samenwerking die we voor ogen hebben.”
Wat heeft fijnstof met autisme en ADHD te maken?
Fijnstof in de lucht, met name de kleinere deeltjes, kan bij adolescenten en jongvolwassenen bijdragen aan symptomen van autisme en ADHD. “Dit soort kennis kan voor de toekomst relevant zijn voor onder andere beleidsmakers”, aldus eerste onderzoeker Yiran Li.
Tongzenuwstimulator kan behandeloptie zijn bij slaapapneu
De tongzenuwstimulator is sinds enige jaren een keus bij de behandeling van slaapapneu. Marcel Copper vertelt hoe de stimulator werkt en over de begeleiding die hij de patiënten geeft. “Mensen moeten er wel aan wennen dat hun tong beweegt zonder dat zij dat zelf doen.”
Minder gebruik antibiotica door inzet van keuzehulp en toolbox
De inzet van een keuzehulp en een educatieve toolbox leidt tot veilige reductie van antibioticagebruik bij kwetsbare ouderen met een vermoedelijke urineweginfectie, blijkt uit een internationaal onderzoek vanuit het Amsterdam UMC.
COPD-studie levert winst op voor zorgverleners en patiënten
Long Alliantie Nederland deed onderzoek naar palliatieve zorg bij COPD. Belangrijkste uitkomsten volgens projectleider Els Verschuur: minder IC-opnamen, meer duidelijkheid voor patiënten en naasten, meer werkplezier bij zorgverleners en betere relatie met patiënten.
Veranderend gedrag hoort bij beginnende dementie
Uit onderzoek van psycholoog Willem Eikelboom blijkt dat gedragsverandering al optreedt in de vroege fase van dementie. “Neuropsychiatrische symptomen moeten worden erkend als een integraal onderdeel van de vroege fase van alzheimer.”
ZBC’s ook voor KNO in opkomst
Er komen steeds meer focusklinieken en zelfstandige behandelcentra (ZBC). Ook bij KNO-artsen is er toenemende interesse. “De toekomst van de zorg is hoog-complexe zorg in ziekenhuizen en goed planbare zorg in ZBC’s en focusklinieken”, denkt KNO-arts Mark Aarts.
Niet-effectieve therapieën bij rugklachten toch nog toegepast
Van diverse behandelingen bij niet-specifieke rugklachten is bewezen dat ze niet het gewenste effect hebben. “Met bepaalde therapieën doen we zelfs meer kwaad dan goed”, constateerde onderzoeker Pieter Coenen van het Amsterdam UMC.
Sarcoïdose: op zoek naar een meer passende behandeling
“Een behandeling die meer is afgestemd op de patiënt. Dat is het doel van de landelijke PREDMETH-studie met patiënten met sarcoïdose”, aldus Longarts i.o. Vivienne Kahlmann en biomedisch onderzoeker Montse Janssen Bonas. Ze geven uitleg over de studie.
‘Maak seksualiteit bij prostaatkanker bespreekbaar’
Recent verscheen een internationale richtlijn van Movember voor seksuele gezondheid bij prostaatkanker. Binnenkort is er de nieuwe Nederlandse richtlijn Prostaatkanker, mét aparte module over seksuele gezondheid. Radiotherapeut Incrocci, betrokken bij beide richtlijnen, vertelt erover.
Lager inkomen, meer kans op plotselinge hartstilstand
Er is een duidelijk verband tussen sociaal-economische status en de kans op een plotselinge hartstilstand. “Het risico voor mensen in de laagste inkomensgroep is bijna 3 keer zo hoog als in de hoogste inkomensgroep”, zegt gezondheidswetenschapper Ben van Nieuwenhuizen.
Groeiend inzicht in cardiale risico’s bij kinderen en adolescenten
Er zijn steeds meer jeugdige risicogroepen voor atherosclerotische hartziekten op latere leeftijd. Dat vraagt om goed risicomanagement bij kinderen en adolescenten. Kindercardiologen dr. Henk Schipper en dr. Sarah de Ferranti schreven daarover twee publicaties in Pediatrics.
Cochleair implantaat? Onderzoeken + uitslag op 1 dag
“Het traject van aanmelden, onderzoeken, beoordeling door het CI-team en het bespreken van de uitslag duurt veelal enkele maanden. We wilden nagaan of dat anders kan”, aldus KNO-arts Robert Jan Pauw. “We hebben daarom een pilot georganiseerd om volwassen patiënten in 1 dag te zien.”
Muziek als medicijn tegen pijn en stress tijdens operatie
De positieve effecten van muziek bij operaties overtreffen de verwachtingen van arts-onderzoeker Victor Fu. “Heel bijzonder dat muziek kan leiden tot minder stress en vooral ook minder gebruik van soms zware pijnmedicatie. De inzet van muziek is eenvoudig, goedkoop en heeft geen bijwerkingen.”
Oplaaddosis IV salbutamol bij ernstig acuut astma niet zinvol
Een oplaaddosis IV salbutamol bij kinderen met ernstig acuut astma op een kinder-IC (PICU) heeft geen klinisch voordeel. Dat blijkt uit een gerandomiseerde multicenter studie vanuit SKIC, het Nederlandse PICU onderzoeksnetwerk.
Leefstijlverandering heeft een existentiële kant
Patiënten met een cardiovasculaire ziekte (CVD) wordt vaak geadviseerd hun leefstijl te veranderen. Zij ervaren daarbij een overgang naar een ander zelfbeeld. Dit blijkt uit een studie van Viaa Christian University of Applied Sciences (Zwolle) en University of Humanistic Studies (Utrecht).
‘Beperkte kennis over Korsakov is knelpunt in de praktijk’
“De herkenning van Korsakov door huisartsen of specialisten op de spoedeisende hulp is niet makkelijk. Het wordt nogal eens aangezien voor dementie, waarvoor de behandeling heel anders is”, zegt Cynthia Vogeler, directeur Korsakov Kenniscentrum.
MijnKliniek: specialistische vaatzorg tussen 1e en 2e lijn
“Van alle vaatpatiënten die wij zien, verwijzen we nog maar 10% door naar het ziekenhuis. We vangen dus 90% van de verwijzingen van de huisarts op”, vertelt initiatiefnemer Paula de Ruiter. “Dat maakt de zorg veel efficiënter.”
‘De hippe e-sigaret is zeker geen onschuldig product’
Uit studies komen steeds meer aanwijzingen dat gebruik van een e-sigaret kan leiden tot irritatie en schade aan de luchtwegen en het hart- en vaatstelsel. Longarts Leon van den Toorn pleit voor een snel verbod op smaakjes en verhoging van de prijs. “Vapen is nu goedkoper dan roken.”
Reuk-/smaakstoornis na COVID-19: ‘Sommige mensen ruiken al 2 jaar niets’
“Het kan zijn dat ter plekke van de reukcellen veel zwelling plaatsvindt, waardoor die cellen als het ware worden verdrongen” aldus KNO-arts Wilbert Boek.
Veel nieuwe data en inzichten over borstkanker tijdens zwangerschap
Zwangere vrouwen hebben vaker HER2-positieve of triple-negatieve borstkanker, met een slechtere prognose. “We dachten dat de toegenomen hormonenstroom tijdens de zwangerschap waarschijnlijk de oorzaak van de borstkanker zou zijn, maar kennelijk is dat niet zo”, zegt medisch oncoloog Britt Suelmann.
‘Rechter hartfalen bij PH is onontgonnen gebied’
Dr. Frances de Man (afdeling Longziekten, Amsterdam UMC) won onlangs de Prix Galien Research Award 2022. Zij doet breed onderzoek naar rechter hartfalen bij patiënten met pulmonale hypertensie (PH). “De onbekendheid van deze ziekte is iets wat mij juist aantrekt.”
Controle van neuromodulatie nu op afstand mogelijk
“De controle van neuromodulatie bij patiënten met chronische pijn kan nu op afstand via iPad of tablet. Dat bespaart hen een soms lange reis naar het ziekenhuis en kosten”, zegt anesthesioloog Harold Nijhuis van het St. Antonius Ziekenhuis.
Meer duidelijkheid over transmurale zorg bij atriumfibrilleren
“Dankzij de transmurale afspraken in onze regio kunnen wij onze aandacht nu meer richten op de complexe patiënt met atriumfibrilleren”, vertelt cardioloog dr. Ronald Walhout van Ziekenhuis Gelderse Vallei.
Beter en sneller op de hoogte van actuele problemen Parkinsonpatiënt
Parkinsonpatiënten kunnen proactieve zorg krijgen wanneer hun ziektebeloop op afstand wordt gemonitord met de SanaCoach Parkinson. Neuroloog Gerrit Tissingh: “De zorg is vaak reactief, maar we willen bij verslechtering snel iets kunnen doen.” De applicatie wordt nu wetenschappelijk onderzocht.