DOQ

Peter Verhaak: ‘Meer polyfarmacie bij ouderen met een depressie’

Ouderen met een depressie vereisen specifieke aandacht van huisartsen, stelt psycholoog Peter Verhaak, bijzonder hoogleraar GGZ in de huisartsenvoorziening. Door polyfarmacie lopen deze ouderen verhoogd risico op bijwerkingen. Daarnaast vermindert hun therapietrouw bij langdurig gebruik. “Maak van elk herhalingsrecept van antidepressiva een bespreekmoment met de oudere.”

Psycholoog Peter Verhaak, bijzonder hoogleraar GGZ in de huisartsenvoorziening, is verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen waar hij een promotieonderzoek* leidt naar polyfarmacie en multimorbiditeit bij depressieve ouderen. Voor het onderzoek zijn duizenden geanonimiseerde dossiers van 60-plussers uit 400 huisartsenpraktijken en apotheken geanalyseerd. Conclusie: “Ouderen met een gediagnosticeerde depressie gebruiken meer medicatie dan mentaal gezonde ouderen en ouderen met een andere psychische stoornis, en dat is een vervelend beeld. Polyfarmacie verhoogt immers de kans op interferentie en bijwerkingen, maar vermindert volgens het onderzoek ook de therapietrouw”, aldus Verhaak.

Psycholoog Peter Verhaak, bijzonder hoogleraar GGZ in de huisartsenvoorziening

Herhalingsrecept als bespreekmoment

Hoewel Verhaak beseft dat tijdgebrek een probleem is binnen de huisartsenzorg, adviseert hij om de zaak niet als afgedaan te beschouwen na het voorschrijven van een recept en het verstrekken van herhalingsrecepten. “Er sluipen vaak routines en automatismen in het voorschrijven van medicatie. Plan voor de groep ouderen met een depressie minstens één keer per jaar een farmacotherapeutisch overleg met de apotheker en kijk welke medicijnen er wellicht af kunnen”, zegt Verhaak. “Maak van elk herhalingsrecept van antidepressiva een bespreekmoment met de oudere, om te zien hoe het met de depressieve klachten gaat. Misschien is het tijd om de medicatie te gaan afbouwen?”

Bang om te stoppen

Uit een onderzoek dat Verhaak begin dit jaar afrondde, blijkt dat veel mensen die antidepressiva gebruiken dat veel langer doen dan de richtlijnen voorschrijven. “Van de patiënten die antidepressiva krijgen voorgeschreven door de huisarts, slikt 42 procent die na vijf jaar nog steeds. Terwijl de richtlijn stelt dat je na 165 dagen moet gaan afbouwen. Een depressie is heel naar om mee te maken, dus ik snap dat mensen bang zijn om te stoppen met de medicatie. Uit onze interviews blijkt dat afbouwen lastig is als je eenmaal begonnen bent. Maar je weet ook niet wat de schadelijke effecten van langdurig gebruik zijn.”

Terughoudend bij ouderen

Het überhaupt voorschrijven van antidepressiva bij patiënten, ouderen in het bijzonder, zou volgens Verhaak niet de eerste stap moeten zijn als iemand zich bij de huisarts meldt met depressieve klachten. “Kijk altijd hoe terughoudend je hiermee kunt zijn, zeker bij ouderen bij wie sprake is van comorbiditeit en polyfarmacie. Regelmatig contact met de patiënt, of het inzetten van de POH-ggz is een goed begin, antidepressiva kunnen altijd nog. Uit het promotieonderzoek blijkt dat depressieve ouderen hun antidepressiva wel ophalen, maar op termijn minder medicatietrouw zijn. Schrijf je die voor, dan vraagt dat dus echt om regelmatige begeleiding.”

  


Ouderen en depressie
Ongeveer één op de tien ouderen die de huisarts bezoeken, heeft een depressie. De huisartsenpraktijk is in de meeste gevallen de plek waar de behandeling daarvoor plaatsvindt. De meest toegepaste behandeling: het voorschrijven van antidepressiva. De NHG-Standaard Depressie raadt dit niet als eerste keuze aan.

Bron: Huisarts & Wetenschap

 *Floor Holvast promoveert woensdag 17 april aan de Rijksuniversiteit Groningen

 

 

 

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Boek over veilige sedatie toepassen op de SEH moet angst wegnemen

Vier SEH-artsen schreven een boek over veilige sedatie op de SEH. Het is bedoeld als naslagwerk en cursusmateriaal, vertellen Mischa Veen en Daniëlle van Winden. “Uniek is dat de informatie ook gericht is op het voorkomen van traumatische ervaringen voor patiënten.”

‘Wij willen over twintig jaar ook nog huisarts zijn’

Ties Janssen vertelt over het manifest ‘De huisarts van morgen’, waarmee de Lovah de continuïteit van de huisartsenzorg wil veiligstellen. “Al jaren wordt er nagedacht over vergrijzing en personeelstekorten in de zorg, en nog steeds kabbelt het maar voort.”

Casus: 13-jarig meisje met een bloedende moedervlek

Een 13-jarig meisje komt op het spreekuur omdat ze sinds enkele dagen een bloedende moedervlek heeft. De moedervlek zit er al sinds enkele maanden en is snel gegroeid en ook wat boller geworden. Verder geen klachten zoals pijn of jeuk. Wat is uw diagnose?

‘Ik heb medewerkers meegenomen naar waar ze het best op hun plek zijn’

Op de afdeling waar Jacqueline Loonen leiding geeft staat ‘persoonsgericht’ centraal, zowel in de patiëntenzorg als in de organisatie. “De patiënt en zorgverlener zijn samen verantwoordelijk. Iedereen komt vanuit zijn of haar expertise met voorstellen tot verbetering.”

Casus: vrouw met verkoudheid en oorpijn

Patiënte zit verkouden tegenover u met oorpijn links. De verkoudheid bestaat sinds gisteren maar de oorpijn is vannacht begonnen. De otalgie is pijnlijker dan de pijn die zij heeft ervaren bij de bevalling van haar kinderen. Het gehoor is links mogelijk iets minder dan rechts. Zij heeft geen koorts. Wat is uw diagnose?

Mededingings­toezicht biedt veel ruimte voor samen­werking

In ons zorgstelsel is veel ruimte voor samenwerking en netwerkvorming, vertelt Marco Varkevisser. “Veel zorgaanbieders denken dat heel veel niet mag van de ACM, terwijl die de afgelopen jaren heeft laten zien dat er juist veel ruimte is voor samenwerking.”

‘Vergroot herken­baarheid anti­biotica’

Een betere herkenbaarheid van antibiotica kan leiden tot verstandiger gebruik en zo helpen in de strijd tegen de wereldwijd groeiende antibioticaresistentie. Annelie Monnier en Heiman Wertheim vertellen over het ABACUS-project. “Resistentie kent geen grenzen.”

Medische hypnose: meer controle over je lijf en emoties

Kinderarts en hypnotherapeut Arine Vlieger vertelt over het gebruik van medische hypnose: “Als je de verwachtingen van de patiënt positief kan beïnvloeden dan heeft dat tevens effect op de behandeling. Taal is dan ook de basis van hypnose.”

Casus: vrouw met melaena, een steeds dikker wordende buik en een uitpuilende navel

Een vrouw wordt gepresenteerd op de Spoedeisende Hulp in verband met sinds 1 dag bestaande melaena. Daarnaast klaagt patiënte over een steeds dikker wordende buik, pijn in de rechter bovenbuik en een uitpuilende navel sinds 6 weken. Tevens zijn haar benen iets dikker geworden. Wat is uw diagnose?

In zes stappen afval op de OK reduceren

Roos Bleckman, Lukas Radema en hun collega’s van het OK Green Team bedachten een stappenplan om het afval op de OK de komende jaren met de helft te reduceren. “Het afdekmateriaal op de OK kon met maar liefst 20% gereduceerd kon worden.”


0
Laat een reactie achterx