Log in om uw persoonlijke bookmarks op te kunnen slaan.
Vrouwen met sepsis op SEH beter af dan mannen
Bij veel ziektebeelden wordt steeds duidelijker dat er een verschil in oorzaak, uitkomst en daarmee ook behandeling is tussen mannen en vrouwen. Bij ziekten van het hart, bijvoorbeeld, is een man-vrouw verschil evident. Onderzoek laat nu zien dat deze verschillen ook bestaan tussen mannen en vrouwen met sepsis. De mannen lijken daarbij slechter af dan de vrouwen.
Vrouwen doorstaan infecties vaak beter dan mannen, maar zodra er sprake is van sepsis is niet duidelijk of er verschillen tussen beide geslachten zijn. De meeste studies richten zich op de ziekste patiënten die op de IC belanden. Onderzoekers in het Maastricht UMC+, het Zuyderland Medisch Centrum in Heerlen en het Rijnstate Ziekenhuis in Arnhem wilden weten hoe het de sepsispopulatie op de SEH vergaat. Ze analyseerden de verschillen tussen mannen en vrouwen bij ruim 2000 patiënten die zich met sepsis op de SEH van hun ziekenhuizen presenteerden. Een patiënt werd in de studie geïncludeerd bij verdenking op een infectie (ongeacht focus) waarbij deze voldeed aan een van de sepsis-criteria (SIRS, SOFA of qSOFA). Van de patiënten was 47,6% vrouw. De gemiddelde leeftijd was voor mannen en vrouwen 69 jaar.

“We zien dat vrouwen minder ernstig ziek zijn bij presentatie op de eerste hulp”
Internist-intensivist Vera Wanrooij
Significant
De primaire uitkomstmaat voor de studie was sterfte. De vrouwen leken het beter te doen. Ze overleden minder vaak in het ziekenhuis (8 versus 11%) of binnen 30 dagen na opname (10 versus 14%). Echter, na correctie voor voorspellers van sterfte (leeftijd, comorbiditeiten, ernst van de sepsis bij presentatie en focus van de infectie) bleek het geslacht geen onafhankelijke voorspeller van de sterfte binnen 30 dagen. Hoe kan het dat de statistisch significante waarneming dat vrouwen vaker overleven dan mannen toch niet aan verschil in sekse toe te schrijven is? Internist-intensivist Vera Wanrooij, eerste auteur van het artikel, legt uit: “We zien dat vrouwen minder ernstig ziek zijn bij presentatie op de eerste hulp, met minder onderliggende comorbiditeiten (61 versus 66%) en een gunstiger infectiefocus. Hoewel we in ons onderzoek vinden dat geslacht geen onafhankelijke voorspeller voor mortaliteit bij sepsis is, kan toekomstig onderzoek met een grotere studiepopulatie dit wellicht wel aantonen.”
Behalve naar het verschil in sterfte, keken de onderzoekers ook naar andere verschillen tussen mannen en vrouwen. Vrouwen hadden significant minder vaak koorts of een thrombocytopenie (18 versus 27%). Vrouwen kregen bovendien minder vaak orgaanfalen. Bij beide geslachten lag de bron van de infectie het vaakst in de luchtwegen. Bij vrouwen kwam urosepsis vaker voor (25 versus 20%).
“Mogelijk speelt de lagere prevalentie van comorbiditeiten een rol in de betere overleving van vrouwelijke patiënten”
Verklaring
Waarom is er überhaupt een verschil tussen mannen en vrouwen als het om sepsis gaat? Zijn vrouwen beter in staat om een in sepsis uitmondende infectie te bestrijden of voldoen ze eerder, minder ziek, aan de criteria voor sepsis? Wanrooij: “Mogelijk spelen de lagere prevalentie van comorbiditeiten en een gunstigere focus van de infectie (vaker urineweginfecties ten opzichte van mannen) een rol in de betere overleving van vrouwelijke patiënten. Meer onderzoek is nodig om de rol van bijvoorbeeld hormonen en de werking van het immuunsysteem bij mannen en vrouwen met sepsis beter te begrijpen.”
Wat betekenen de bevindingen van deze studie voor de klinische praktijk (behandeling) op de SEH? Wanrooij: “De resultaten in onze studiepopulatie zijn een belangrijke eerste stap om aan te tonen dat er verschillen zijn in klinische presentatie en sterfte tussen mannen en vrouwen met sepsis die zich op de SEH presenteren. Het begrijpen van verschillen tussen mannen en vrouwen is belangrijk om op termijn een gepersonaliseerde behandeling voor mannen en vrouwen met sepsis te ontwikkelen, met een betere overleving.”
Referentie: Wanrooij VHM, Cobussen M, Stoffers J, et al. Sex differences in clinical presentation and mortality in emergency department patients with sepsis. Ann Med. 2023;55(2):2244873.