Dosering TNF-blokkers veilig verlagen bij behandeling reuma

Redactioneel

redactie

5 februari 2020

Reumapatiënten die worden behandeld met TNF-blokkers, krijgen vaak meer medicijn dan nodig is. Zij kunnen de dosering veilig verlagen. Het meten van de hoeveelheid medicijn in het bloed helpt bij het op maat behandelen van reumapatiënten.

Dit is een van de belangrijkste resultaten uit het proefschrift van drs. Merel l’Ami, arts-onderzoeker bij Reade.

TNF-blokkers op maat

TNF-blokkers zijn medicijnen die ontstekingen remmen door het lichaamseigen ontstekingsstofje TNF (tumornecrosefactor) te blokkeren. l’Ami deed onderzoek naar adalimumab en etanercept. Twee TNF-blokkers die regelmatig worden voorgeschreven voor reumatoïde artritis, artritis psoriatica en ankyloserende spondylitis. Ze zijn beiden effectief, maar hebben ook bijwerkingen en zijn duur. Behandeling op maat is daarom een belangrijk doel.

Medicijndosering

De standaard dosering van adalimumab en etanercept is voor iedereen gelijk. De medicijnspiegel verschilt per patiënt. Het eerste onderzoeksresultaat laat zien dat de dosering van adalimumab met één derde kan worden verlaagd bij patiënten met reumatoïde artritis, die veel medicijn in het bloed hebben. Ook patiënten die met etanercept worden behandeld kunnen de dosering verlagen. 63% van de patiënten met een rustige ziekte kan de helft minder injecteren. Hiervan kan ook een deel voor langere tijd stoppen met het medicijn.

Graadmeter in keuze TNF-blokkers

Het tweede onderzoeksresultaat is dat de medicijnspiegel laat zien waarom TNF-blokker adalimumab niet goed werkt bij reumatoïde artritis. Dit helpt bij het kiezen van een tweede behandeling. Vooral patiënten die (te) weinig medicijn in het bloed hebben, kunnen baat hebben bij een tweede TNF-blokker, zoals etanercept.

TNF bij rustig ziekteverloop

Ten slotte is onderzoek gedaan naar het stofje TNF zelf. De hoeveelheid TNF in het bloed is geen voorspeller voor wie kan stoppen met het medicijn. Een deel van de patiënten stopt (tijdelijk) met adalimumab of etanercept omdat zij minder TNF in het bloed hebben. De resultaten laten echter zien dat er geen afname is in de hoeveelheid TNF bij een rustige ziekte. Daarentegen lijkt TNF in een vroeg stadium van de behandeling wel te voorspellen of iemand veel antistoffen gaat vormen. TNF-blokker adalimumab werkt dan minder goed.

Vijf TNF blokkers zijn goedgekeurd om reuma te behandelen waarvan adalimumab en etanercept er twee zijn. De standaarddosering van adalimumab en etanercept is op dit moment voor iedereen gelijk.