DOQ

Huisarts Geersing: ‘Bij kleine kwalen biedt big data waardevolle kennisbron voor huisartsen’

Bij een aderontsteking is het ondoenlijk voor de huisarts om goed te voorspellen bij welke patiënt wel of niet complicaties kunnen optreden. Toch is dit wel essentieel, want die complicaties kunnen ernstig zijn. Denk aan een trombosebeen of een longembolie. Bij dit laatste is een ziekenhuisopname nodig. Geert-Jan Geersing, huisarts en onderzoeker in het UMC Utrecht, heeft een Vidi-beurs van NWO ontvangen om met behulp van big data tot een bruikbaar voorspellend model te komen.

“We weten wel dat patiënten die een kankerbehandeling ondergaan een verhoogd risico hebben op complicaties van een aderontsteking”, vertelt huisarts Geert-Jan Geersing. “Een eerdere trombose is ook een risicofactor. Bij een spatader is het risico juist lager, want een eventuele aderontsteking wordt daardoor uitgelokt en blijft dan ook tot dat gebied beperkt. Kortom: we kunnen wel wát inschatten, maar in het één-op-één contact met de patiënt heeft de huisarts toch onvoldoende handvaten. En het is typisch zo’n gebied waarnaar geen onderzoek wordt gedaan omdat het risico relatief laag is. Maar de huisarts wil wel weten hoe hij moet handelen. Hij wil bijvoorbeeld weten of hij bij pijn bloedverdunners moet voorschrijven, die heel goed werken om de pijn te verminderen. Of dat hij voorbereid moet zijn op doorgroei van het stolsel, wat de ernstigste complicatie is.”

Huisarts Geert-Jan Geersing
(Bron: Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijnsgeneeskunde)

Big data: geneeskunde en wiskunde verbinden

Wat Geersing daarom wil ontwikkelen, is een hulpmiddel dat de huisarts in staat stelt om heel gericht te weten welke vragen hij aan de patiënt moet stellen en met welke risicofactoren hij rekening moet houden. “De manier om dat te doen is geneeskunde en wiskunde met elkaar verbinden”, vertelt hij. “Gebruik maken van de big data uit de routine huisartsenzorg. Die data is er, die zit in alle HIS’sen. Wat het lastig maakt om er gebruik van te maken is dat er heel veel vrije tekst bij zit. Dat is een brij waar je met een stofkam doorheen moet. Vandaar dat ik voor dit project samenwerking zoek met wiskundigen. Juist die combinaties van een klinische en wiskundige blik maakt dit project bijzonder.”

In het HIS

De ontwikkeling in de techniek maakt het heel goed mogelijk om dergelijk onderzoek nu te doen, stelt Geersing. Het eindproduct dat eruit kan komen, kan bijvoorbeeld een app zijn, denkt hij. “Op cardiovasculair gebied vind ik www.u-prevent.nl een mooi voorbeeld”, vertelt hij. “Behalve een app is dit ook een online tool en het laatste is, voor wat ik aan het ontwikkelen ben, misschien nog wel interessanter voor huisartsen. De toekomst is natuurlijk dat het gewoon in Chrome gaat meedraaien in hun HIS.”

Opstapje voor andere kwalen

Geersing ziet het onderzoek dat hij nu doet om een voorspellend model te ontwikkelen voor aderontsteking als een opstapje om soortgelijke oplossingen te bieden voor veel andere kleine kwalen. “Denk bijvoorbeeld aan oorbuisjes, schimmelnagels, verstopping van de darm of blaasontsteking”, zegt hij. “Typisch van die gezondheidsklachten waar mensen veel last van hebben, die veel aan de orde komen in de spreekkamer van de huisarts. Die in de kern simpel zijn maar soms toch ook tot ernstige klachten kunnen leiden, en waarover niet heel veel informatie beschikbaar is. Big data maakt het mogelijk om de huisarts hierover van praktische informatie te voorzien.”

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

‘Bevolkings­onderzoek sluit onvoldoende aan bij mensen met verstande­lijke beperking’

Mensen met een verstandelijke beperking nemen veel minder vaak deel aan bevolkingsonderzoeken naar kanker dan de algemene bevolking, vertelt Amina Banda. Ook krijgen zij minder vaak vervolgonderzoek. “Deze groep kan allerlei barrières voor deelname ervaren.”

Vertragen, verdragen en verbinden in moeilijke gesprekken

In de palliatieve zorg spelen niet alleen emoties bij de patiënt een rol, maar ook bij de zorgverlener. Machteld Muller legt uit hoe zelfinzicht helpt bij verbinding met je patiënt. “Herkennen van je eigen ‘rode knoppen’ helpt om uit vervelende dynamieken te blijven.”

Hoe je medische misinformatie als zorgverlener kunt aanpakken

Waarom geloven mensen dat zonnebrandcrème gevaarlijk is, of wantrouwen ze bewezen interventies zoals vaccins? Tom van Bommel vertelt over de mechanismen achter zulke overtuigingen. “Technieken waarmee misinformatie zich verspreidt, kunnen óók ten goede worden ingezet.”

Casus: patiënte met dyspnoe naar de EHH

Een oudere obese vrouw presenteert zich op de Eerste Hart Hulp vanwege dyspnoe. Die begon twee weken geleden en was aanvankelijk inspanningsgebonden, nu ook bij platliggen. Ze plast nog maar kleine beetjes sinds drie dagen. Wat is uw diagnose?

Casus: patiënt met progressieve inspanningsdyspneu

Een patiënt presenteert zich met progressieve inspanningsdyspneu. Voorheen was hij in staat om zonder klachten te tennissen, nu ervaart hij kortademigheid bij stevig doorwandelen. Er is geen sprake van hoesten, sputumproductie of koorts. Wat is uw diagnose?

Uitgebreid bloedonderzoek met één simpele vingerprik

Capillaire bloedafname via een vingerprik blijkt bij meer dan 30 standaardbepalingen een goed alternatief voor venapunctie, concludeerde Martijn Doeleman. “Patiënten kunnen zelf de vingerprik doen. Gewoon thuis, wanneer het hen uitkomt.”

Cultuur­sensitieve zorg in de praktijk: lessen van Mammarosa

Taal- en cultuurverschillen kunnen de communicatie met zorgverleners flink bemoeilijken. Stichting Mammarosa biedt hierin uitkomst. Samia Kasmi vertelt hoe belangrijk cultuursensitieve communicatie is, en hoe artsen hierin het verschil kunnen maken.

‘Er is een trend naar meer visuele informatie’

“Voor patiënten blijkt de juiste toedieningsroute van een geneesmiddel niet altijd vanzelfsprekend te zijn”, vertellen Yara Mangindaan en Nike Everaarts-de Gruyter. Zij hielpen medicijnpictogrammen te ontwikkelen die ondersteunen bij goed gebruik van geneesmiddelen.

Werkbereidheid bij een crisis niet vanzelf­sprekend

Ziekenhuizen kunnen tijdens een crisis niet blind vertrouwen op hun personeel, concluderen Dennis Barten en Lindsy Engels. Werkbereidheid hangt sterk af van verschillende factoren. “Het is belangrijk om te ontdekken wat nodig is om voor te bereiden op crisissituaties.”

Casus: man met dysfonie­klachten

Een 42-jarige man komt op uw spreekuur met dysfonieklachten, twee maanden geleden ontstaan in een periode van veel hoesten. Aan het einde van de dag worden de klachten erger en het is lastig om een lang gesprek te voeren. Wat is uw diagnose?