DOQ

Promovendus neurologie Frank Wolters: ‘Kans op dementie neemt onder meer af door betere preventie HVZ en meer aandacht voor leefstijl’

De kans dat iemand op oudere leeftijd dementie ontwikkelt is de afgelopen dertig jaar afgenomen, concludeert promovendus neurologie Frank Wolters van het Erasmus MC. Betere behandeling van risicofactoren voor hart- en vaatziekten spelen hier een rol in, maar ook een hoger opleidingsniveau, oog voor welvaartsziekten en aandacht voor leefstijl. “Leefstijl is belangrijk in het voorkomen of uitstellen van dementie. Het is dan ook waardevol dat dit nu zoveel aandacht krijgt.”

De kans dat iemand op oudere leeftijd dementie ontwikkelt is de afgelopen dertig jaar afgenomen. Tot deze conclusie komt Frank Wolters – nu arts-assistent neurologie in het Erasmus MC in Rotterdam – op basis van zijn recente promotieonderzoek.

Incidentie dementie

“We zien dit zowel in de Verenigde Staten als in Europa”, zegt hij. “Het bepalen van de oorzaken voor deze daling is nu nog vrij speculatief, dus hiervoor is verder onderzoek nodig. Een mogelijke oorzaak is de steeds betere kwaliteit van de behandeling van risicofactoren voor hart- en vaatziekten. Maar we zien ook dat meer mensen een hoger opleidingsniveau hebben, en hoger onderwijs is gerelateerd aan een lager risico op het ontwikkelen van dementie. Daarnaast kunnen ook factoren als betere voeding en betere infectiepreventie bijdragen aan de gesignaleerde daling. Het is dus heel breed. En om met meer zekerheid iets te kunnen zeggen over de oorzaken voor die daling, is krachtenbundeling nodig. Daartoe worden nu de data over de incidentie van dementie in de bevolking uit cohortstudies in de Verenigde Staten en in Europa bij elkaar gevoegd. Dit stelt onderzoekers in staat om te bepalen of de mogelijke oorzaken die ik hierboven noemde consistent zijn.”

Potentiële winst preventieprogramma’s

Om een misverstand uit te sluiten voegt Wolters aan het bovenstaande toe dat het aantal gevallen van dementie in absolute getallen wel degelijk zal blijven stijgen, onder invloed van de vergrijzing en de toegenomen levensverwachting. “We weten natuurlijk ook niet of de dalende trend zal voortzetten”, zegt hij. “Maar de cijfers die we nu tot onze beschikking hebben, kunnen wel een rol spelen in de ontwikkeling van preventieprogramma’s. En daarin zit zeker potentiële winst. De gemiddelde leeftijd waarop de diagnose dementie wordt gesteld is 81 jaar. Als we dat een paar jaar kunnen oprekken, heeft dat grote gevolgen voor de mensen die het betreft en ook voor de zorg en de samenleving.”

Focus op leefstijl

Het feit dat het nog niet gelukt is om een medicijn te ontwikkelen tegen dementie, maakt dat het belangrijk is om te focussen op leefstijl. “We weten uit observationele studies hoe belangrijk leefstijl is in het voorkomen of uitstellen van dementie”, zegt Wolters. “Bovendien is het een factor die het individu zelf kan beïnvloeden. En dat is ook belangrijk bij degenen bij wie sprake is van frequent voorkomende genetische factoren die het risico op het ontwikkelen van dementie beïnvloeden. Het is dan ook waardevol dat het onderwerp leefstijl nu zoveel aandacht krijgt”, zegt Wolters. “Kijk bijvoorbeeld maar naar de drie gecombineerde leefstijlinterventies die vanaf januari 2019 in het basispakket van de zorgverzekering worden opgenomen. Die zullen het voor mensen makkelijker maken om tot een gezondere leefstijl te komen.”

Oog voor welvaartsziekten

Maar ondertussen is – zoals Wolters al aangaf – wel verder onderzoek nodig. “Zo verwachten we binnenkort de resultaten van een grote gerandomiseerde studie naar de invloed van behandeling van de bloeddruk op de cognitie. Ondertussen moeten we goed in de gaten blijven houden hoe onze samenleving zich ontwikkelt. Denk aan welvaartsziekten: we weten dat het aantal gevallen van overgewicht en type II diabetes toeneemt en dat die ervoor kunnen zorgen dat de incidentiecijfers van dementie weer stijgen. Het is dus zaak de observationele studies voort te zetten en de trend te blijven volgen.”

 

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Een medifoor gebruiken in medische gesprekken: zeven tips

Een medifoor is een getekende metafoor die helpt bij het eenvoudig uitleggen van medische begrippen. Charlie Obihara is initiatiefnemer van het Medifoor platform en legt uit hoe ze te gebruiken. “Ook voor volwassenen is het goed om de informatie juist te verpakken.”

Casus: man met koorts, malaise en huiduitslag

Een 36-jarige man heeft klachten van koorts, malaise en huiduitslag. Hij is 3 weken geleden teruggekeerd van een vakantie naar Bangkok. Wat is uw diagnose?

Spraakherkenning zorgt voor minder administratielast

Spraakherkenning leidt tot snelle, efficiënte dossiervoering voor de arts. Harm Wesseling legt uit hoe dit in de praktijk wordt gebruikt en welke winst er behaald kan worden. “Artsen kunnen eerder hun rapportage afronden. Dat hoeven ze dan niet ’s avonds nog te doen.”

Verlies­sensitief werken in de zorg

Artsen: herken en erken verlies bij de patiënten, stelt Herman de Mönnink. Hiermee kunnen leed en complicaties worden voorkomen. “Op het moment dat je ruimte neemt voor je eigen emotionele werkstress, kun je ook ruimte nemen voor de kant van de patiënt.”

Casus: patiënt met pijnlijke oorschelp en gewrichtsklachten

Dit is de tweede keer dat u deze 32-jarige patiënt ziet met dezelfde klacht. Vandaag gaat de pijnlijke rechter oorschelp ook gepaard met gewrichtsklachten. Het gehoor is goed en patiënt heeft geen neusobstructie of een inspiratoire stridor. Er is geen trauma in de anamnese. Wat is uw diagnose?

Casus: man met buikklachten en veranderd defecatiepatroon

Een man wordt gestuurd naar de polikliniek in verband met geleidelijk toenemende buikklachten met een verandering van het defecatiepatroon. Wat is uw diagnose?

AI-gestuurd model verbetert doorstroom

Esther Janssen ontwikkelde een AI-gestuurd model dat voor de operatie al voorspellingen doet over het ontslagmoment van een patiënt en de benodigde nazorg, en zo de doorstroom te verbeteren. “Hiermee kun je eerder schakelen, door nazorgpartners te benaderen.”

SPAT voor allergietesten

Senne Gorris bedacht de SPAT: een automatische machine die alle allergiekrasjes in een keer zet. Dit maakt de testen betrouwbaarder en sneller. “De resultaten zijn na een kwartier bekend en overal waar de SPAT wordt gebruikt zijn de testen en dus de uitslagen gelijk.”

Machte­loosheid drijft artsen tot ‘medische gas­lighting’

De uitdrukking ‘medische gaslighting’ popt steeds vaker op in discussies onder ontevreden patiënten en in de medische wereld zelf. Marlies van Hemert legt uit wat dit betekent en hoe om te gaan met de patiënt als een diagnose uitblijft. “Bescheidenheid helpt.”

Casus: patiënt met probleem bij uitsteken tong

Uw 24-jarige ietwat schuchtere patiënt 'steekt' zijn tong direct naar u uit als u vraagt wat u voor hem kan doen. Daarna vervolgt hij dat hij maar één probleem heeft... Wat is uw diagnose?


0
Laat een reactie achterx