DOQ

Risico niet-melanoom­huid­kanker JAK-remmers serieus signaal

Niet-melanoom huidkanker lijkt bij patiënten met reumatoïde artritis en artritis psoriatica vaker voor te komen als ze JAK-remmers gebruiken in vergelijking met TNF-alfaremmers. “Dit is een serieus signaal dat nader onderzoek vraagt, maar dat nog te prematuur is om hier klinische consequenties aan te verbinden”, stelt Mike Nurmohamed, hoogleraar reumatologie aan het Amsterdam UMC en hoofd van de afdeling reumaonderzoek van Reade.

Al langer zijn er signalen vanuit wetenschappelijk onderzoek dat het mechanisme van JAK (januskinase)-remming het risico op kanker kan verhogen. Deze zorgen werden recent aangewakkerd door de resultaten van het ORAL Surveillance veiligheidsonderzoek.1 Daarin werd de JAK-remmer tofacitinib vergeleken met TNF-alfaremmers bij mensen ouder dan 50 jaar met reumatoïde artritis (RA) en een verhoogd cardiovasculair risico. Uit deze studie kwam een verhoogd risico op hartinfarcten en kankers naar voren bij JAK-remmers. Verder zijn er verhoogde risico’s op niet-melanoom huidkanker ofwel ‘non-melanoma skin cancer’ (NMSC) waargenomen bij patiënten met RA en artritis psoriatica (PsA), mogelijk gerelateerd aan specifieke typen medicatie.  

“JAK-remmers zijn als groep vaker geassocieerd met kanker, maar het is nog te vroeg om te zeggen dat er sprake is van een klasse-effect”

Hoogleraar reumatologie Mike Nurmohamed

Onderzoek 

Daarom wilden Huss et al. onderzoeken of JAK-remmers vergeleken met TNF-alfaremmers een verhoogd risico geven op kanker in het algemeen en NMSC in het bijzonder. Ze gebruikten daarvoor gegevens van 10.447 patiënten met RA en 4.443 patiënten met PsA uit het ‘Swedish Rheumatology Quality Register’ en andere daaraan gekoppelde registraties. Deze patiënten startten tussen 2016 en 2020 met een JAK-remmer (tofacitinib, baricitinib), een biological (niet zijnde een TNF-alfa-remmer) of een TNF-alfa-remmer. In de RA-groep kregen 59 patiënten incidente NMSC op JAK-remmers en 189 patiënten op TNF-alfaremmers (HR: 1,39, 95% BI: 1,01-1,91). Na minimaal twee jaar behandeling was het risico op NMSC nog verder verhoogd (HR: 2,12, 95% BI: 1,15-3,89). In de PsA-groep was het verhoogde NMSC-risico niet statistisch significant. De onderzoekers vonden geen verhoogd risico van JAK-remmers ten opzichte van TNF-alfaremmers op kanker in het algemeen. Deze resultaten zijn gepubliceerd in Annals of the Rheumatic Diseases

Geruststellend 

Mike Nurmohamed, die ook lid is van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG), reageert op deze studie. “Ik vind het geruststellend dat er tussen de JAK-remmers baricitinib/tofacitinib en TNF-alfaremmers geen verschil te zien is in het optreden van maligniteiten. Kijk je apart naar NMSC, dan is het risico hierop iets groter bij de JAK-remmers ten opzichte van TNF-alfaremmers, maar voor beide middelen apart was dit verschil niet statistisch significant. JAK-remmers zijn als groep vaker geassocieerd met kanker, maar het is nog te vroeg om te zeggen dat er sprake is van een klasse-effect. Een manco aan de studie is dat niet ingegaan wordt op het verschil in gebruik van methotrexaat tussen de groepen. Dit antireumaticum op zich geeft ook een verhoogd risico op NMSC.”  

Ouder 

Een ander punt is dat JAK-remmers pas gegeven worden nadat patiënten een of meerdere biologicals – niet-TNF-alfa-remmers en TNF-alfaremmers – hebben geprobeerd die onvoldoende werkten. “Gemiddeld zijn patiënten die een JAK-remmer krijgen dus ouder dan patiënten die een TNF-alfa-remmer gebruiken. Het gevolg is dat hun kankerrisico al is toegenomen vanwege hun gevorderde leeftijd. Vergelijk je dan eigenlijk wel de goede groepen met elkaar? Om goed uit te zoeken of het risico op NMSC daadwerkelijk hoger is bij JAK-remmers in vergelijking met TNF-alfaremmers, zou je een gerandomiseerde studie moeten doen. Daarin moeten gematchte groepen een nieuw geneesmiddel krijgen: een JAK-remmer of een TNF-alfaremmer.”  

“Data uit deze studie zijn nog te prematuur om er klinische consequentie aan te verbinden”

Serieus 

Door de genoemde zwaktes is deze studie niet goed te interpreteren. Desondanks moet het signaal van een mogelijk verhoogd risico op NMSC bij JAK-remmers vergeleken met TNF-alfaremmers serieus worden genomen, stelt Nurmohamed. “Het is in methodologisch opzicht een keurig uitgevoerde studie die wel een verband suggereert tussen kanker en JAK-remmers. Een mooi voorbeeld van ‘real world evidence’. De data uit deze studie zijn nog te prematuur om er klinische consequenties aan te verbinden. Meer data uit verder onderzoek zijn nodig. Sowieso adviseren we patiënten die een TNF-alfa-remmer of een JAK-remmer gebruiken, altijd alert te zijn op afwijkingen van hun huid. Overigens was het risico op NMSC met JAK-remmers bij het CBG al bekend; het is als bijwerking opgenomen in de registratietekst van tofaticinib. Ook geldt er een waarschuwing voor de rest van de JAK-remmers voor maligniteiten, inclusief NMSC.”   

Referenties:

  1. Ytterberg SR, Bhatt DL, Mikuls TR, et al.; ORAL Surveillance Investigators. Cardiovascular and Cancer Risk with Tofacitinib in Rheumatoid Arthritis. N Engl J Med. 2022 Jan 27;386(4):316-326.
  2. Huss V, Bower H, Hellgren K et al. Cancer risks with JAKi and biological disease-modifying antirheumatic drugs in patients with rheumatoid arthritis or psoriatic arthritis: a national real-world cohort study. Ann Rheum Dis. 2023 Jul;82(7):911-919.
Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Boek over veilige sedatie toepassen op de SEH moet angst wegnemen

Vier SEH-artsen schreven een boek over veilige sedatie op de SEH. Het is bedoeld als naslagwerk en cursusmateriaal, vertellen Mischa Veen en Daniëlle van Winden. “Uniek is dat de informatie ook gericht is op het voorkomen van traumatische ervaringen voor patiënten.”

‘Wij willen over twintig jaar ook nog huisarts zijn’

Ties Janssen vertelt over het manifest ‘De huisarts van morgen’, waarmee de Lovah de continuïteit van de huisartsenzorg wil veiligstellen. “Al jaren wordt er nagedacht over vergrijzing en personeelstekorten in de zorg, en nog steeds kabbelt het maar voort.”

Casus: 13-jarig meisje met een bloedende moedervlek

Een 13-jarig meisje komt op het spreekuur omdat ze sinds enkele dagen een bloedende moedervlek heeft. De moedervlek zit er al sinds enkele maanden en is snel gegroeid en ook wat boller geworden. Verder geen klachten zoals pijn of jeuk. Wat is uw diagnose?

‘Ik heb medewerkers meegenomen naar waar ze het best op hun plek zijn’

Op de afdeling waar Jacqueline Loonen leiding geeft staat ‘persoonsgericht’ centraal, zowel in de patiëntenzorg als in de organisatie. “De patiënt en zorgverlener zijn samen verantwoordelijk. Iedereen komt vanuit zijn of haar expertise met voorstellen tot verbetering.”

Casus: vrouw met verkoudheid en oorpijn

Patiënte zit verkouden tegenover u met oorpijn links. De verkoudheid bestaat sinds gisteren maar de oorpijn is vannacht begonnen. De otalgie is pijnlijker dan de pijn die zij heeft ervaren bij de bevalling van haar kinderen. Het gehoor is links mogelijk iets minder dan rechts. Zij heeft geen koorts. Wat is uw diagnose?

Mededingings­toezicht biedt veel ruimte voor samen­werking

In ons zorgstelsel is veel ruimte voor samenwerking en netwerkvorming, vertelt Marco Varkevisser. “Veel zorgaanbieders denken dat heel veel niet mag van de ACM, terwijl die de afgelopen jaren heeft laten zien dat er juist veel ruimte is voor samenwerking.”

‘Vergroot herken­baarheid anti­biotica’

Een betere herkenbaarheid van antibiotica kan leiden tot verstandiger gebruik en zo helpen in de strijd tegen de wereldwijd groeiende antibioticaresistentie. Annelie Monnier en Heiman Wertheim vertellen over het ABACUS-project. “Resistentie kent geen grenzen.”

Medische hypnose: meer controle over je lijf en emoties

Kinderarts en hypnotherapeut Arine Vlieger vertelt over het gebruik van medische hypnose: “Als je de verwachtingen van de patiënt positief kan beïnvloeden dan heeft dat tevens effect op de behandeling. Taal is dan ook de basis van hypnose.”

Casus: vrouw met melaena, een steeds dikker wordende buik en een uitpuilende navel

Een vrouw wordt gepresenteerd op de Spoedeisende Hulp in verband met sinds 1 dag bestaande melaena. Daarnaast klaagt patiënte over een steeds dikker wordende buik, pijn in de rechter bovenbuik en een uitpuilende navel sinds 6 weken. Tevens zijn haar benen iets dikker geworden. Wat is uw diagnose?

In zes stappen afval op de OK reduceren

Roos Bleckman, Lukas Radema en hun collega’s van het OK Green Team bedachten een stappenplan om het afval op de OK de komende jaren met de helft te reduceren. “Het afdekmateriaal op de OK kon met maar liefst 20% gereduceerd kon worden.”


0
Laat een reactie achterx
Lees ook: Wegen de voordelen van JAK-remmers op tegen de nadelen?

Naar dit artikel »