DOQ

‘Window of opportunity’ bij artritis psoriatica?

Bij reumatoïde artritis lijkt er een zogenoemde ‘window of opportunity’ te bestaan: als de behandeling start binnen 12 weken na het ontstaan van de eerste symptomen, behalen patiënten vaker remissie en hebben zij later minder radiologische progressie en functionele beperkingen. Bestaat deze window of opportunity ook voor artritis psoriatica? Selinde Snoeck Henkemans, arts-onderzoeker in het Erasmus MC, en collega’s zochten het uit.

Het diagnosticeren van artritis psoriatica (PsA) kan een uitdaging vormen en een vertraging bij het stellen van de diagnose is dan ook niet zeldzaam. Maar: een tijdige diagnose en behandeling van de aandoening heeft mogelijk een positieve invloed op de uitkomsten van patiënten op lange termijn. Dit is bijvoorbeeld ook het geval bij reumatoïde artritis, waar een zogenoemde ‘window of opportunity’ bestaat. Het starten van een behandeling in deze periode, dat wil zeggen binnen 12 weken na start van de symptomen van reumatoïde artritis, leidt tot hogere remissiepercentages, minder radiologische progressie en minder functiebeperkingen. Selinde Snoeck Henkemans en collega’s zochten, op basis van gegevens van nieuw-gediagnosticeerde PsA-patiënten uit het Dutch southwest Early Psoriatic Arthritis cohoRt (DEPAR), uit of ook PsA een window of opportunity kent.

“Circa 50% van de PsA-patiënten heeft langer dan een jaar klachten alvorens de diagnose wordt gesteld”

Arts-onderzoeker Selinde Snoeck Henkemans

Meer kans op DAPSA-remissie

Van de 708 geïncludeerde PsA-patiënten had 19% een korte vertraging in het stellen van de diagnose (<12 weken), 33% een middellange vertraging (≥12 weken en ≤1 jaar) en 47% een lange vertraging (> 1 jaar). De onderzoekers vergeleken het percentage patiënten dat klinische minimale ziekteactiviteit (MDA) en remissie volgens de Disease Activity index for PSoriatic Arthritis (DAPSA) behaalde, alsmede diverse patiëntgerapporteerde uitkomstmaten (functionele beperkingen, ziekte-impact, algemene gezondheid en pijn) tussen deze groepen gedurende drie jaar. Het bleek dat PsA-patiënten met een diagnostische vertraging van ≤1 jaar meer kans hadden om DAPSA-remissie en MDA te bereiken dan patiënten met een vertraging van >1 jaar.

Daarnaast waren de onderzochte patiëntgerapporteerde uitkomstmaten gedurende drie jaar over het algemeen slechter bij patiënten met een diagnostische vertraging van >1 jaar dan bij patiënten met een vertraging ≤1 jaar. De verschillen waren echter klein. De onderzoekers keken tevens welke karakteristieken op baseline geassocieerd waren met een langere diagnostische vertraging. Dit waren het vrouwelijk geslacht, het hebben van enthesitis, chronische rugpijn en lagere C-reactief proteïne (CRP)-waarden.

“Een vertraging van een jaar of langer is geassocieerd met slechtere klinische uitkomsten”

Langere window of opportunity

Met deze studie laten de onderzoekers zien dat patiënten bij wie de diagnose PsA laat gesteld wordt, minder vaak remissie bereiken dan patiënten bij wie de diagnose eerder gesteld wordt. Een vertraging van een jaar of langer is daarbij geassocieerd met slechtere klinische uitkomsten. Dit is volgens de onderzoekers een belangrijke bevinding, aangezien ongeveer de helft van de PsA-patiënten een diagnostische vertraging van meer dan een jaar heeft. Dit is tevens de eerste studie die laat zien dat er ook bij PsA een soort window of opportunity bestaat. De uitkomsten suggereren daarbij dat de window of opportunity bij PsA langer is dan bij reumatoïde artritis, namelijk een jaar in plaats van 12 weken. Snoeck Henkemans: “Desondanks is er nog veel winst te halen in het herkennen van PsA-gerelateerde klachten en het verkorten van de tijd tot diagnose, aangezien circa 50% van de PsA-patiënten langer dan een jaar PsA-gerelateerde klachten heeft alvorens de diagnose wordt gesteld.”

Referentie: Snoeck Henkemans SVJ, De Jong PHP, Luime JJ, et al. Window of opportunity in psoriatic arthritis: the earlier the better? RMD Open 2024;10(1):e004062.

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Minder allergieën: ‘beetje modder, minder zeep en wat gezonde chaos’

Het aantal mensen met een allergie neemt toe. Hoe komt dit en is dit tij te keren? Allergoloog Hanneke Oude Elberink geeft uitleg en praktische adviezen. “We zien een wereldwijde trend die we niet louter op een verhoogde perceptie kunnen afschuiven.”

Casus: vrouw met mogelijke pneumonie

Een 64-jarige vrouw presenteert zich op de spoedeisende hulp vanwege verdenking op een pneumonie. Ze heeft een voorgeschiedenis van COPD en twee maanden eerder had zij een symptomatische COVID-19-infectie. Wat is uw diagnose?

Bij complexe casuïstiek is meedenken huisarts waardevol voor specialist

Carel Veldhoven, de eerste Academische Generalist in een academisch ziekenhuis, wil dat de specialist bij complexe problematiek de huisarts laat meedenken. “Huisartsen hebben een andere pragmatiek, kennis en kunde, die ook in een academisch ziekenhuis meerwaarde heeft.”

‘De tijd is rijp om mensen integraal te behandelen’

Kelly Dollenkamp leidt het spreekuur integrale geneeskunde oncologie, waar patiënten leren hoe ze zelf hun gezondheid en kwaliteit van leven kunnen verbeteren naast hun reguliere behandeling. “Patiënten kunnen zelf veel doen om hun gezondheid te bevorderen.”

‘Allergie of nie?’: beoordeling van antibiotica in de allergiebanner

Hanneke Oude Elberink geeft adviezen om onterechte vermelding van antibiotica-allergieën in de allergiebanner tegen te gaan. “Als een patiënt aangeeft allergisch te zijn voor antibiotica, vraag dan de aard van de klachten goed uit.”

Over bias, gezondheids­verschillen en racisme in de gezond­heidszorg

Alana Helberg-Proctor legt uit hoe ‘de witte man’ nog steeds de standaard is in de gezondheidszorg, met gevolgen voor andere bevolkingsgroepen. “Iedereen die niet tot deze referentiegroep behoort, kan benadeeld worden. Want de zorg is niet primair op hen afgestemd.”

Casus: man met zwelling in de hals

Een 60-jarige man heeft al vele jaren een zwelling mediaan in de hals. Voorheen nooit last van gehad. Echter, het laatste jaar is de afwijking langzaam progressief in omvang gegroeid en is er toenemende last van een globusgevoel. Wat is uw diagnose?

‘Euthanasie heeft ethische, psycho­logische en sub­jectieve aspecten’

Intervisiebegeleider Jacintha Verhallen deelt de uitdagingen waar euthanasieartsen voor staan, van ethische dilemma's tot psychisch lijden bij jongeren. “De intervisiegroepen vormen een leercirkel, waarin de deelnemers reflecteren op hun ervaringen.”

Limburgse apotheek wil chronisch gebruik slaap­medi­catie voorkomen

Apotheker Waan Yasen startte in samenwerking met huisartsen en de gemeente Reuver een project om chronisch gebruik van slaapmedicatie te voorkomen. “We willen patiënten bewust maken van de risico’s. Een alternatief voor medicatie is bijvoorbeeld slaaptherapie.”

‘Zorg dat je digitaal geletterd blijft’

Maartje Schermer deelt enkele ethische vraagstukken die spelen bij technologische ontwikkelingen in de zorg, zoals AI. “Wees er niet bang voor, probeer het uit, en vooral: blijf je er vragen bij stellen. Want één ding is zeker: dit gaat niet meer weg.”


0
Laat een reactie achterx
Lees ook: Sekseverschillen in behandeleffectiviteit bij artritis psoriatica

Naar dit artikel »