Log in om uw persoonlijke bookmarks op te kunnen slaan.
‘Window of opportunity’ bij artritis psoriatica?
Bij reumatoïde artritis lijkt er een zogenoemde ‘window of opportunity’ te bestaan: als de behandeling start binnen 12 weken na het ontstaan van de eerste symptomen, behalen patiënten vaker remissie en hebben zij later minder radiologische progressie en functionele beperkingen. Bestaat deze window of opportunity ook voor artritis psoriatica? Selinde Snoeck Henkemans, arts-onderzoeker in het Erasmus MC, en collega’s zochten het uit.
Het diagnosticeren van artritis psoriatica (PsA) kan een uitdaging vormen en een vertraging bij het stellen van de diagnose is dan ook niet zeldzaam. Maar: een tijdige diagnose en behandeling van de aandoening heeft mogelijk een positieve invloed op de uitkomsten van patiënten op lange termijn. Dit is bijvoorbeeld ook het geval bij reumatoïde artritis, waar een zogenoemde ‘window of opportunity’ bestaat. Het starten van een behandeling in deze periode, dat wil zeggen binnen 12 weken na start van de symptomen van reumatoïde artritis, leidt tot hogere remissiepercentages, minder radiologische progressie en minder functiebeperkingen. Selinde Snoeck Henkemans en collega’s zochten, op basis van gegevens van nieuw-gediagnosticeerde PsA-patiënten uit het Dutch southwest Early Psoriatic Arthritis cohoRt (DEPAR), uit of ook PsA een window of opportunity kent.
“Circa 50% van de PsA-patiënten heeft langer dan een jaar klachten alvorens de diagnose wordt gesteld”
Arts-onderzoeker Selinde Snoeck Henkemans
Meer kans op DAPSA-remissie
Van de 708 geïncludeerde PsA-patiënten had 19% een korte vertraging in het stellen van de diagnose (<12 weken), 33% een middellange vertraging (≥12 weken en ≤1 jaar) en 47% een lange vertraging (> 1 jaar). De onderzoekers vergeleken het percentage patiënten dat klinische minimale ziekteactiviteit (MDA) en remissie volgens de Disease Activity index for PSoriatic Arthritis (DAPSA) behaalde, alsmede diverse patiëntgerapporteerde uitkomstmaten (functionele beperkingen, ziekte-impact, algemene gezondheid en pijn) tussen deze groepen gedurende drie jaar. Het bleek dat PsA-patiënten met een diagnostische vertraging van ≤1 jaar meer kans hadden om DAPSA-remissie en MDA te bereiken dan patiënten met een vertraging van >1 jaar.
Daarnaast waren de onderzochte patiëntgerapporteerde uitkomstmaten gedurende drie jaar over het algemeen slechter bij patiënten met een diagnostische vertraging van >1 jaar dan bij patiënten met een vertraging ≤1 jaar. De verschillen waren echter klein. De onderzoekers keken tevens welke karakteristieken op baseline geassocieerd waren met een langere diagnostische vertraging. Dit waren het vrouwelijk geslacht, het hebben van enthesitis, chronische rugpijn en lagere C-reactief proteïne (CRP)-waarden.
“Een vertraging van een jaar of langer is geassocieerd met slechtere klinische uitkomsten”
Langere window of opportunity
Met deze studie laten de onderzoekers zien dat patiënten bij wie de diagnose PsA laat gesteld wordt, minder vaak remissie bereiken dan patiënten bij wie de diagnose eerder gesteld wordt. Een vertraging van een jaar of langer is daarbij geassocieerd met slechtere klinische uitkomsten. Dit is volgens de onderzoekers een belangrijke bevinding, aangezien ongeveer de helft van de PsA-patiënten een diagnostische vertraging van meer dan een jaar heeft. Dit is tevens de eerste studie die laat zien dat er ook bij PsA een soort window of opportunity bestaat. De uitkomsten suggereren daarbij dat de window of opportunity bij PsA langer is dan bij reumatoïde artritis, namelijk een jaar in plaats van 12 weken. Snoeck Henkemans: “Desondanks is er nog veel winst te halen in het herkennen van PsA-gerelateerde klachten en het verkorten van de tijd tot diagnose, aangezien circa 50% van de PsA-patiënten langer dan een jaar PsA-gerelateerde klachten heeft alvorens de diagnose wordt gesteld.”
Referentie: Snoeck Henkemans SVJ, De Jong PHP, Luime JJ, et al. Window of opportunity in psoriatic arthritis: the earlier the better? RMD Open 2024;10(1):e004062.