DOQ

Kinderarts-neonatoloog dr. Been: ‘Zuigelingensterfte neemt af naarmate sigaretten duurder worden’

In landen waar publieke ruimten volgens de wet rookvrij zijn, zijn vroeggeboorten onder baby’s en daalt het aantal ziekenhuisopnamen van kinderen met astma of een ernstige luchtweginfectie. Mede dankzij dit soort onderzoeksbevindingen- én de daaruit voortvloeiende adviezen aan de overheid – is kinderarts-neonatoloog Jasper Been genomineerd voor een Rookvrije Generatie Award 2018. “Ellende waarmee ik werd geconfronteerd in de zorgpraktijk, vormde aanleiding voor wetenschappelijk onderzoek naar manieren om de gevolgen van roken te voorkomen.”

Kinderarts-neonatoloog Jasper Been uit het Erasmus MC heeft eind maart de Rookvrije Generatie Award 2018 niet gewonnen. Maar een nominatie op zich is natuurlijk al een mooi compliment aan het adres van Been voor zijn inzet om de negatieve gevolgen van roken en meeroken te voorkomen. En wellicht nog belangrijker: dit initiatief van de Hartstichting, KWF Kankerbestrijding en Longfonds laat zien dat ook artsen buiten de formele kaders van hun vakgebied politieke invloed kunnen uitoefenen om de maatschappelijke gevolgen van roken verder in te perken.

Zuigelingensterfte

“In de kliniek zie ik dagelijks baby’s die veel te vroeg zijn geboren en een te laag gewicht hebben”, vertelt Been. “Dit vergroot de kans op overlijden. Roken en meeroken dragen bij aan het risico op vroeggeboorte. Hetzelfde kan worden gezegd bij aangeboren afwijkingen, wiegendood, babysterfte tijdens de zwangerschap en cognitieve problemen op latere leeftijd. Ellende waarmee ik werd geconfronteerd in de zorgpraktijk, vormde een aantal jaren geleden de aanleiding om me wetenschappelijk te verdiepen in manieren om de gevolgen van roken te voorkomen.”

Minder ziekenhuisopnamen

Het leidde onder meer tot een onderzoeksconclusie over de positieve uitwerking van wettelijk voorgeschreven rookvrije ruimten. Been: “Met mijn onderzoeksgroep zag ik dat in Groot-Brittannië jaarlijks 350 kinderen minder stierven rondom de geboorte dan vóór de maatregel. Verder daalde het aantal ziekenhuisopnamen vanwege luchtweginfecties met elfduizend per jaar.”

Effect accijnsverhoging tabak

Been en de zijnen namen eveneens deel aan een studie in 23 EU-landen naar de gevolgen van accijnsverhoging op tabak. “Hier constateerden we een daling van de zuigelingensterfte naarmate de sigaretten duurder werden. Dit effect werd getemperd als er ondanks de accijnsverhoging goedkope sigarettenmerken op de markt bleven.”

Totstandkoming regeerakkoord

Met dit soort onderzoeken heeft Been zich in de kijker gespeeld bij media en beleidsmakers. Zo maakt hij deel uit van de Taskforce Rookvrije Start, die tijdens de totstandkoming van het laatste regeerakkoord de formateur en toekomstige coalitiepartners attendeerde op de gewenste ‘rookvrije generatie’. Uiteindelijk werd dit thema daarin opgenomen.

Been: “De Taskforce Rookvrije Start streeft ernaar dat kinderen rookvrij kunnen opgroeien. Niet alleen omdat dit gezondheidsrisico’s op jonge leeftijd voorkomt, maar ook omdat het de kans verhoogt dat zij dan later niet zelf gaan roken. In de Taskforce zijn alle beroepsverenigingen vertegenwoordigd die te maken hebben met ongeboren en jonge kinderen. Het ministerie van VWS heeft ook zitting.”

Advies aan andere artsen

Samen met onder meer het Trimbos-instituut – de initiatiefnemer – en VWS werkte hij ook aan de landelijke richtlijn ‘Behandeling van tabaksverslaving en stoppen-met-roken ondersteuning bij zwangere vrouwen’. Die is vooral bedoeld voor gynaecologen en verloskundigen. Been heeft ook een advies voor huisartsen, longartsen, cardiologen en eigenlijk alle andere medisch specialisten.

“Maak de risico’s van roken bespreekbaar bij mensen met een kinderwens of vrouwen die al zwanger zijn. Of in het algemeen: bij mensen in de vruchtbare leeftijd. Ook als ze bij wijze van spreken met een enkelverstuiking op het spreekuur komen. Waak daarbij voor een geheven vingertje. Probeer iemands intrinsieke motivatie te vinden om te stoppen met roken. Bijvoorbeeld: een gezonde zwangerschap. Of: geld besparen. Goede voorbeelden van motiverende gespreksvoering zijn te vinden via de e-learning Rookvrije Start op de website van het Trimbos-instituut.”

Patiënten motiveren tot stoppen

Wil de patiënt stoppen met roken? Dan is het belangrijk dat de zorgverlener weet naar wie hij kan verwijzen voor hulp en ondersteuning. Been: “Soms zijn er bijvoorbeeld mogelijkheden voor een POH in je praktijk die patiënten helpt te stoppen met roken. En via het Trimbos-instituut vind je een overzicht van deskundige begeleiders in het hele land.”

 

 

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Boek over veilige sedatie toepassen op de SEH moet angst wegnemen

Vier SEH-artsen schreven een boek over veilige sedatie op de SEH. Het is bedoeld als naslagwerk en cursusmateriaal, vertellen Mischa Veen en Daniëlle van Winden. “Uniek is dat de informatie ook gericht is op het voorkomen van traumatische ervaringen voor patiënten.”

‘Wij willen over twintig jaar ook nog huisarts zijn’

Ties Janssen vertelt over het manifest ‘De huisarts van morgen’, waarmee de Lovah de continuïteit van de huisartsenzorg wil veiligstellen. “Al jaren wordt er nagedacht over vergrijzing en personeelstekorten in de zorg, en nog steeds kabbelt het maar voort.”

Casus: 13-jarig meisje met een bloedende moedervlek

Een 13-jarig meisje komt op het spreekuur omdat ze sinds enkele dagen een bloedende moedervlek heeft. De moedervlek zit er al sinds enkele maanden en is snel gegroeid en ook wat boller geworden. Verder geen klachten zoals pijn of jeuk. Wat is uw diagnose?

‘Ik heb medewerkers meegenomen naar waar ze het best op hun plek zijn’

Op de afdeling waar Jacqueline Loonen leiding geeft staat ‘persoonsgericht’ centraal, zowel in de patiëntenzorg als in de organisatie. “De patiënt en zorgverlener zijn samen verantwoordelijk. Iedereen komt vanuit zijn of haar expertise met voorstellen tot verbetering.”

Casus: vrouw met verkoudheid en oorpijn

Patiënte zit verkouden tegenover u met oorpijn links. De verkoudheid bestaat sinds gisteren maar de oorpijn is vannacht begonnen. De otalgie is pijnlijker dan de pijn die zij heeft ervaren bij de bevalling van haar kinderen. Het gehoor is links mogelijk iets minder dan rechts. Zij heeft geen koorts. Wat is uw diagnose?

Mededingings­toezicht biedt veel ruimte voor samen­werking

In ons zorgstelsel is veel ruimte voor samenwerking en netwerkvorming, vertelt Marco Varkevisser. “Veel zorgaanbieders denken dat heel veel niet mag van de ACM, terwijl die de afgelopen jaren heeft laten zien dat er juist veel ruimte is voor samenwerking.”

‘Vergroot herken­baarheid anti­biotica’

Een betere herkenbaarheid van antibiotica kan leiden tot verstandiger gebruik en zo helpen in de strijd tegen de wereldwijd groeiende antibioticaresistentie. Annelie Monnier en Heiman Wertheim vertellen over het ABACUS-project. “Resistentie kent geen grenzen.”

Medische hypnose: meer controle over je lijf en emoties

Kinderarts en hypnotherapeut Arine Vlieger vertelt over het gebruik van medische hypnose: “Als je de verwachtingen van de patiënt positief kan beïnvloeden dan heeft dat tevens effect op de behandeling. Taal is dan ook de basis van hypnose.”

Casus: vrouw met melaena, een steeds dikker wordende buik en een uitpuilende navel

Een vrouw wordt gepresenteerd op de Spoedeisende Hulp in verband met sinds 1 dag bestaande melaena. Daarnaast klaagt patiënte over een steeds dikker wordende buik, pijn in de rechter bovenbuik en een uitpuilende navel sinds 6 weken. Tevens zijn haar benen iets dikker geworden. Wat is uw diagnose?

In zes stappen afval op de OK reduceren

Roos Bleckman, Lukas Radema en hun collega’s van het OK Green Team bedachten een stappenplan om het afval op de OK de komende jaren met de helft te reduceren. “Het afdekmateriaal op de OK kon met maar liefst 20% gereduceerd kon worden.”


0
Laat een reactie achterx