
Intrathecale morfine versnelt herstel na keizersnede
Door de (spinale) anesthesie tijdens een keizersnede uit te breiden met een kleine dosis morfine herstelt de moeder sneller van de operatie, vertelt Oscar van den Bosch. “Het belangrijkste doel is dat de vrouw zo snel mogelijk voor zichzelf en haar baby kan zorgen.”

Consult kinderarts na electieve sectio is meer felicitatiedienst
Respiratoire complicaties treden vrijwel altijd direct na een aterme electieve sectio caesarea op. Het heeft dan ook geen nut om als kinderarts uren later nog een consult uit te voeren, aldus Demi Kruimer. “Doe een consult alleen bij medische noodzaak.”

Vrouwen met SLE kunnen veilig zwanger worden, mits…
Systemische lupus erythematosus (SLE) vergroot het risico op zwangerschapscomplicaties. Merlijn Wind en Juan Fierro onderzochten hoe vrouwen met SLE veilig zwanger kunnen worden. “De risico’s zijn voor per geval anders. Dat maakt individuele begeleiding zo belangrijk.”

Nieuw beslismodel voor embryoselectie bij erfelijke hartziekten
Job Verdonschot en Malou Heijligers ontwikkelden een beslismodel dat de beoordeling van embryoselectie (PGT) bij erfelijke hartziekten versnelt. Ook pleiten ze voor meer bekendheid van PGT. “Van de tien cardiologen is er misschien eentje die er ooit van heeft gehoord.”

‘Voor het hart is zwangerschap net topsport’
Voorafgaand aan een zwangerschap zouden het hart en de vaten in optimale conditie moeten zijn, betoogt cardioloog Chahinda Ghossein. Hypertensieve zwangerschapsstoornis kan permanente schade aanrichten. Betere screening is in het belang van moeder én kind.

Nanodeeltjes naar de placenta: de toekomst?
Gynaecoloog Titia Lely werkt aan therapie met nanodeeltjes tegen hoge bloeddruk in de zwangerschap. “Dankzij deze innovatieve manier kunnen we voorkomen dat het middel bij het kind komt en dat het kind schade oploopt.”

‘Achter een gezondheidsklacht kan een negatieve ervaring uit het verleden schuilgaan’
Seksueel misbruik kan via chronische stress leiden tot gezondheidsklachten, vertelt Janneke van ’t Hooft. Ze pleit voor meer bewustzijn bij zorgverleners om deze klachten beter te herkennen en behandelen. “Een ‘tweesporenbeleid’ kan helpend zijn.”

‘Hopelijk is deze richtlijn aanleiding voor meer onderzoek’
De nieuwe richtlijn van de NVA biedt artsen handvatten voor operaties bij zwangeren buiten de zwangerschap om. Floris Klerk noemt het een belangrijk begin: “Het stimuleert onderzoek en helpt zorgverleners betere beslissingen te nemen voor moeder en kind.”

Terugplaatsing dag 3 of 5 geen invloed op succespercentage IVF-zwangerschap
“Elke patiënt moet weten welke factoren meespelen bij de keuze voor terugplaatsing op dag drie of vijf”, zegt Simone Cornelisse van Radboudumc. Shared decision making is volgens haar essentieel voor een gedegen beslissing over het IVF-traject.

Pleidooi voor andere kijk op normaalwaarden bij ijzergebrek
Internist Hilde Roijen pleit voor nieuwe normaalwaarden bij ijzergebreksanemie, vooral bij vrouwen. Ze wil meer focus op ferritine in plaats van Hb. “In de praktijk blijken de meeste vrouwen met moeheidsklachten namelijk niet aan de bepaalde ondergrens te zitten.”

Patiënten staan open voor duurzame gynaecologische behandeling
Patiënten bij de poli gynaecologie staan open voor klimaatvriendelijke behandelingen, blijkt uit een wachtkameronderzoek van Eva Cohen. “Best vaak hoorde ik ‘Oh, daar had ik nog nooit over nagedacht’. Ons vragenlijstonderzoek werd zo ook een soort bewustzijnscampagne.”

‘Wil je het komende jaar zwanger worden?’
De vraag ‘Wil je het komend jaar zwanger worden?’ zou veel vaker gesteld moeten worden door álle hulpverleners, stelt Annemarie Mulders. “Gezond zwanger worden begint bij bewustwording en kennis over het belang van de periode vóór de zwangerschap.”

‘Seksualiteit is een vergeten onderwerp in de spreekkamer’
Henk Elzevier ontwikkelde Stichting Sick and Sex, die artsen helpt om patiënten betrouwbare informatie te bieden op het gebied van seksualiteit. “Als je informeert naar het seksleven van een patiënt, heb je tijd nodig om erop in te gaan. En die ontbreekt vaak.”

Zorgverlening bij (juveniele) vulvaire lichen sclerosus kan beter
De huidziekte juveniele vulvaire lichen sclerosus is zeer belastend voor patiënt en naasten. De zorgverlening kan (veel) beter, concludeert gynaecoloog Beth Morrel. Veel patiënten gaven aan zich onvoldoende geïnformeerd te voelen over de ziekte.

De overgang: hormoontherapie helpt, maar is geen wondermiddel
Gynaecoloog Dorenda van Dijken promoot hormoontherapie bij overgangsklachten, maar noemt het geen wondermiddel voor de gezondheid op langere termijn. “We kunnen als artsen zeggen dat je de overgang moet omarmen, maar ik vind dat elke vrouw dat zelf bepaalt.”

Anesthesiologen lanceren app over bevallingspijn
Caroline van der Marel vertelt over de nieuwe ‘Pijngids bevalling’-app en pleit voor meer aandacht vanuit de geboortezorg voor de anesthesiologen. “Ziekenhuizen plannen een geboortecentrum, maar daarbij wordt niet aan de anesthesie gedacht.”

Huid-op-huidcontact van invloed op microbioom van voldragen baby’s
Huid-op-huidcontact tussen moeders en hun voldragen baby’s heeft effect op het darmmicrobioom van de baby’s, vertelt Carolina de Weerth. “Bij voldragen baby’s is veel minder onderzoek gedaan naar het effect van huid-op-huidcontact dan bij premature baby’s.”

Nieuwe richtlijn ‘Astma en zwangerschap’: tegenstrijdige adviezen opgelost
“Wanneer je astma vanaf het begin van de zwangerschap niet goed onder controle houdt, dan zijn er juist verhoogde risico’s. Bijvoorbeeld een verhoogde kans op een vroeggeboorte, pre-eclampsie, of een keizersnede”, aldus Saar van Nederveen-Bendien.

Centrum voor Seksualiteit: een stevige basis voor zorg rondom seksuele problemen
“Seksualiteit bespreekbaar maken en de patiënt een oplossing bieden wanneer dat mogelijk is, is van groot belang”, vinden Anneke van Loevesijn en Rob Schipper. “Dat kan, nu we de mogelijkheid hebben patiënten door te verwijzen binnen het Centrum voor Seksualiteit.”

Endometriose vraagt om zeer gewogen counselen
Velja Mijatovic vraagt meer aandacht voor endometriose, en legt uit waar de behandeling vaak vanaf hangt. Ga niet te snel opereren, benadrukt hij, maar ontrafel waar de patiënt echt mee geholpen is. “Een operatie is niet zaligmakend.”

Onderzoek naar vroege miskramen kan NIPT en IVF verbeteren
70% van alle vroege miskramen zijn het gevolg van genetische afwijkingen in het embryo, ontdekte Masoud Zamani Esteki. Deze kennis kan zowel de NIPT als de keuze van embryo’s voor IVF verbeteren. “Je kunt zien of de genetische afwijking ook in de foetus aanwezig is.”

‘Voorkom verklevingen in de baarmoeder zoveel mogelijk’
Gynaecoloog Angelo Hooker onderzocht baarmoederverklevingen en het gebruik van hyaluronzuur na een curettage. Dit bleek onder andere te helpen verklevingen te voorkomen. “Collega-gynaecologen zou ik willen meegeven om nog terughoudender te zijn met een curettage.”

Glutenvrij dieet niet aan te raden bij endometriose
Er is onvoldoende bewijs dat het eten van gluten van invloed is op endometriose, vonden Fred Brouns en Velja Mijatovic. “Vrouwen met endometriose zoeken vaak naar mogelijke aanvullende oplossingen tegen de aanhoudende klachten, waaronder dieetmaatregelen.”