DOQ

Patiënten met boezem­fibril­leren screenen op COPD

Een op de acht patiënten met boezemfibrilleren (AF) heeft ook COPD. Dit is bij hen geassocieerd met een slechtere kwaliteit van leven, meer ziekenhuisopnames en een slechtere uitkomst van een ablatiebehandeling. Rachel van der Velden, promovendus bij het Maastricht UMC+, deed onderzoek naar een zorgstraat waarbij AF-patiënten die voor ablatiebehandeling naar het ziekenhuis komen ook worden gescreend op COPD.

COPD en boezemfibrilleren kunnen samen voorkomen en kunnen ook vergelijkbare symptomen geven. Zo kan kortademigheid zowel het gevolg zijn van AF als COPD. Alle AF-patiënten door de longarts laten screenen, is echter onmogelijk. Vandaar dat het Maastricht UMC+ AF-patiënten voorafgaand aan de ablatiebehandeling tegenwoordig ook screent op een mogelijke onderliggende longziekte, zoals COPD.

“COPD is geassocieerd met een slechtere uitkomst van ablatiebehandeling”

Onderzoeker Rachel van der Velden

Spirometriemeting

“We hebben onze AF-verpleegkundigen daarin getraind”, legt Rachel van der Velden uit. “Zij doen bij AF-patiënten die voor ablatiebehandeling komen, met een microspirometer een eerste screeningsmeting. Je kunt daarmee weliswaar niet de diagnose COPD stellen, maar wel patiënten identificeren met verhoogd risico op COPD, door bij hen een longwegobstructie vast te stellen. Deze patiënten krijgen naast een longfunctiemeting ook uitleg over COPD en de gevolgen daarvan. Vervolgens stellen wij bij patiënten met een positief screeningsresultaat een verwijzing voor naar de longarts voor verder diagnostisch onderzoek.”

Van augustus 2021 tot juli 2022 werden 232 patiënten in het zorgstraat-screeningsonderzoek geïncludeerd. 47 patiënten (20%) bleken na spirometrie inderdaad een luchtwegobstructie te hebben. Niet alle geïdentificeerde patiënten wensten vervolgens een doorverwijzing naar de longarts. “Sommigen hadden geen last van hun symptomen, anderen richtten zich liever op de ablatiebehandeling.”

Betere differentiaaldiagnostiek

Uiteindelijk werden 29 AF-patiënten naar de longarts verwezen voor diagnostisch onderzoek. Zeventien van hen hadden een chronische longziekte, waarvan negen COPD en acht astma. “Deze patiënten gebruiken inmiddels inhalatiemedicatie. We hopen dat dat leidt tot betere controle van hun COPD en astma. Daarnaast willen we weten of de uitkomsten van hun ablatiebehandeling hierdoor verbetert. COPD is geassocieerd met een slechtere uitkomst van ablatiebehandeling, maar of je de ablatie-uitkomsten ook verbetert door een betere COPD-behandeling, daar is verder onderzoek voor nodig.”

Van der Velden hoopt dat deze studie ook leidt tot betere differentiaaldiagnostiek. “We weten niet altijd of de kortademigheid komt door boezemfibrilleren of COPD. Sommige patiënten blijven na ablatie last houden van kortademigheid. Door hen te diagnosticeren op COPD én hen vervolgens te behandelen, hopen we beter te kunnen identificeren wat de oorzaak is van hun kortademigheid, COPD of AF.”

“We laten patiënten vóór de ablatie een COPD-risicovragenlijst invullen”

Risicovragenlijst

Deze nieuwe geïntegreerde manier van werken vormt inmiddels onderdeel van de zorgstraat-ablatiebehandeling in Maastricht UMC+. “We werken momenteel aan verdere verfijning ervan. Bijvoorbeeld door voorafgaand aan de ablatie beter te screenen welke AF-patiënten een verhoogd risico hebben op COPD. We laten patiënten daarvoor vóór de ablatie een COPD-risicovragenlijst invullen. De patiënten die daarop hoger scoren, screenen we met de spirometer. We willen zo de effectiviteit van de zorgstraat verder optimaliseren. Enerzijds om nog beter risicopatiënten te selecteren, anderzijds om zorgprofessionals zo min mogelijk te belasten. We vragen extra tijd van hen om de spirometriemetingen te doen en patiënten te begeleiden bij doorverwijzing naar de longarts. Hoe minder tijd dit zorgverleners kost, hoe beter. We hebben dan een zorgstraat ontworpen waarmee we bij AF-patiënten op een laagdrempelige manier COPD kunnen diagnosticeren én behandelen.”

Referentie: van der Velden RMJ, Hereijgers MJM, et al. Implementation of a screening and management pathway for chronic obstructive pulmonary disease in patients with atrial fibrillation. Europace. 2023 Jul 4;25(7):euad193.

Lees meer over:


Voor u geselecteerde artikelen

Minder administratie, beter contact

AI kan artsen ondersteunen door administratieve lasten te verlichten, ziet Juliën Rezek. Transcriptietools maken automatisch verslagen, waardoor artsen meer tijd hebben voor patiënten. “Hierdoor kunnen artsen dieper ingaan op klachten, wat resulteert in betere zorg.”

‘Laten we allemaal één stapje in elkaars domein zetten’

Zorgverleners hebben nog onvoldoende oog voor het verband tussen mentale klachten, hormonale klachten en hart- en vaatziekten bij vrouwen, aldus Sandra Kooij. Meer samenwerking tussen verschillende disciplines is nodig. “Kijk bij elkaar mee. Geef elkaar advies.”

Casus: oudere patiënte met reukproblemen

Op het spreekuur komt een 70-jarige vrouw in verband met problemen met ruiken. De problemen zijn enkele jaren eerder gestart. Initieel met minder goed ruiken (hyposmie), sinds een half jaar worden geuren steeds vaker als vies ervaren (kakosmie). Wat is uw diagnose?

Casus: man met klachten in de bovenbuik

Een man heeft in toenemende mate klachten van pijn in de bovenbuik. De pijn is zeurend en soms stekend en zit middenin de buik. Wat is uw diagnose?

Van tropenarts naar huisarts op Texel

Josine Blanksma werkte jarenlang als tropenarts voor Artsen zonder Grenzen en is een paar jaar geleden een nieuw avontuur aangegaan: ze werkt nu als huisarts op Texel. “Mijn nieuwe carrièrepad is heus niet minder uitdagend te noemen.”

‘Ik kan niet wachten op de eerste geprinte lasagne’

Ineke Obbema werkt met 3D-geprinte maaltijden voor mensen met slikproblemen bij het Máxima MC. De herkenbare vormen en verbeterde smaak bieden een opvallend alternatief voor traditionele gemalen voeding. “Je kunt meteen proeven dat er een chef-kok achter zit.”

Klimaatimpact onderzoeken voor een heel zorgpad

Lisanne Kouwenberg doet onderzoek naar de milieu-impact van zorgpaden. Dat kan aangrijpingspunten opleveren voor het verlagen van de klimaatimpact. “De meeste studies kijken naar één behandeling. Maar daar zit een heel traject omheen dat er ook aan bijdraagt.”

Help patiënten te stoppen met roken: ‘Minder zenden en meer interacteren’

Marieke Helmus combineert kunst en innovatie om het gesprek over stoppen met roken te starten. Met tools zoals een ‘Chat met je sigaret’-chatbot en humoristische ansichtkaarten helpt ze moeilijk bereikbare groepen om na te denken over hun rookgedrag.

Is er een dokter aan boord?

Wat doe je als er in een vliegtuig om een arts wordt gevraagd? Huisarts en luchtvaartgeneeskundige Peter Nijhof legt uit hoe medische noodgevallen in de lucht worden aangepakt, van de rol van artsen en cabinepersoneel tot het gebruik van medische kits en noodlandingen.

‘Stress verdient centrale plek in het consult’

Chronische stress, vaak gekoppeld aan sociale problemen, kan gezondheidsklachten veroorzaken. Feia Hemke pleit voor meer aandacht hiervoor in de spreekkamer en ontwikkelde tools om dit bespreekbaar te maken. “Hierdoor voorkom je onnodige medicalisering.”


Lees ook: Hybride ablatie combineert het beste van twee werelden

Naar dit artikel »