Meer begrip en aandacht voor mantelzorg in de laatste levensfase
Onderzoeker Maaike Haan (Radboudumc) en tekenaars Melanie Kranenburg en Niek van Ooijen hebben de graphic novel ‘Naasten’ gemaakt. Dit beeldverhaal gaat over de grote impact die het heeft om te zorgen voor een naaste in de laatste levensfase. Afwisselend volg je het beeldverhaal van Geert die zorgt voor zijn vrouw met uitgezaaide kanker en Eva die zorgt voor haar vader met COPD. Doordat de plaatjes de verhalen vertellen, met gebruik van weinig woorden, komt dit des te indringender over.
De graphic novel, die onderdeel is van het door ZonMw gesubsidieerde project ‘De mantel der liefde’, beoogt om mantelzorg meer zichtbaar en beter bespreekbaar te maken. Ook voor artsen (in opleiding) en overige zorgprofessionals kunnen de beeldverhalen veel herkenning oproepen, en wellicht aanleiding vormen om (meer) oog te hebben voor mantelzorgers die een patiënt in de palliatieve fase ondersteunen.
Confronterend
In het boek wordt afwisselend Geert gevolgd die zorgt voor zijn vrouw met uitgezaaide kanker en Eva die zorgt voor haar vader met COPD. De verhalen van Geert en Eva geven een idee van hoe het kan zijn om te zorgen voor iemand in de laatste levensfase. Hoe ingewikkeld en confronterend het soms kan zijn, hoeveel druk het kan geven om voor de laatste keer het goede te doen voor de ander – maar ook hoe liefdevol, mooi en dankbaar dit zorgen kan zijn.
Interviewonderzoek
Met het onderzoeksproject wordt geprobeerd de mantelzorg in de laatste levensfase letterlijk zichtbaar maken. Wat betekent het voor mensen om zorg te geven aan iemand dichtbij? En hoe helpt kunst om daarover in gesprek te gaan? Gebaseerd op interviewonderzoek is daarom de graphic novel ‘Naasten’ ontwikkeld. Met dit boek, maar ook via trainingen en exposities, hopen de onderzoekers meer zichtbaar en bespreekbaar te maken wat het voor mantelzorgers kan betekenen om te zorgen voor een ernstig zieke naaste.
Fictieve verhalen
Het boek is gebaseerd op uitgebreid onderzoek (interviews). Via de interviews is een beeld verkregen van mantelzorg rondom het levenseinde. Tussen 2017 en 2019 sprak onderzoeker in opleiding Maaike Haan met mensen die allemaal te maken hadden met zorg vóór of ván hun naaste. Ook sprak Maaike met mensen die wisten dat ze binnenkort zouden komen te overlijden. Mensen met kanker, COPD, hartfalen of andere aandoeningen. Op basis van het interviewonderzoek werkten tekenaars Melanie Kranenburg en Niek van Ooijen, samen met Maaike Haan, twee fictieve verhalen uit tot de graphic novel.
Klik hier voor een uitgebreidere preview van de graphic novel.
Het boek ‘Naasten’ is verkrijgbaar bij Bol.com, in de reguliere boekhandel en via de website van de Vlaamse uitgeverij Oogachtend.
COPD, kanker, mantelzorg, palliatieve fase, palliatieve zorgverlening, RadboudUMC, ZonMW