Huisarts Blanker: ‘Kritiek of niet: geen vaccin mag in de prullenbak belanden’

Huisartsen willen géén vaccins tegen COVID-19 weggooien. Toch gebeurt het nog te vaak dat aan het eind van een prikdag vaccins overblijven. Dat willen de initiatiefnemers van prullenbakvaccin.nl nu voorkomen. Huisarts Marco Blanker, één van de initiatiefnemers, licht het idee toe.

De website www.prullenbakvaccin.nl is in een weekend opgezet. Maar daar is wel een zorgvuldige overweging aan voorafgegaan, zegt huisarts en universitair hoofddocent huisartsenzorg (UMCG) Marco Blanker. Samen met huisarts in opleiding Bernard Leenstra en chirurg prof. dr Marlies Schijven is hij een initiatiefnemers van de site. “We willen geen vaccins weggooien”, zegt Blanker. “Toch zien we dat aan het einde van iedere dag vaccins overblijven. Hoeveel spillage er is weten we niet zo goed, het wordt niet structureel bijgehouden. Volgens het ministerie van VWS en het RIVM valt het nogal mee, maar daar kun je vraagtekens bij plaatsen en zelfs één procent spillage zou al erg zijn. Iedereen is het erover eens dat zo snel mogelijk zoveel mogelijk mensen vaccineren de beste manier is om uit de coronacrisis te komen. Dus er mag simpelweg niets in de prullenbak belanden.”

Restanten

Dat gebeurt echter wel. De initiatiefnemers van prullenbakvaccin.nl willen dat voorkomen. “Er is een veel praktischer manier om dit te doen dan aan het einde van de dag mensen uit je praktijkbestand bellen en zeggen dat je nog wat vaccin hebt liggen dat dezelfde dag op moet”, aldus Blanker. “Dat kost immers heel veel tijd en het betekent dat mensen direct een beslissing moeten nemen. Op de website kunnen mensen gewoon kijken in welke praktijken waarschijnlijk vaccins overblijven aan het einde van de dag en zien hoe laat ze naar de praktijk moeten komen om daarmee te kunnen worden geprikt.”

“Als artsen weten wij hoe gering het risico is in verhouding tot het belang om gevaccineerd te worden”

Positieve reacties

De reacties die Leenstra, Schijven en Blanker via social media krijgen van patiënten en huisartsen, zijn zonder uitzondering positief. “Als je vaccins al open hebt, is er ruimte om er ook mensen mee te prikken buiten de doelgroep van 60 tot 65 jaar, die standaard bij de huisarts in aanmerking komen voor vaccinatie met het vaccin van AstraZeneca”, vertelt Blanker. “Natuurlijk nemen we het advies serieus over het risico op trombose waarmee dit vaccin geassocieerd wordt, en waarvoor de Gezondheidsraad waarschuwt. Maar als artsen weten wij hoe gering dit risico is in verhouding tot het belang om gevaccineerd te worden. Zeker als je tot een risicogroep behoort, bijvoorbeeld mensen die wel overgewicht hebben, maar geen BMI van boven de veertig. Heel veel mensen zeggen goed op de hoogte te zijn van het advies van de Gezondheidsraad, maar toch weloverwogen die prik te willen hebben.”

“Vanuit het RIVM kregen we de boodschap: ‘Wij zijn eigenaar van het vaccin’. Hoezo? Krijgen wij het in bruikleen dan?”

Gevangenis van afhankelijkheid

Toch is niet iedereen blij met het initiatief. Het ministerie van VWS liet weten het ‘een sympathiek, maar geen verstandig idee’ te vinden. Heeft Blanker een idee waarom VWS zo reageert? “We zitten al vanaf dag één van het beschikbaar komen van de vaccins in een gevangenis van afhankelijkheid”, zegt hij. “De farmaceutische bedrijven hebben gezegd dat landen zelf de distributie moeten regelen, met als gevolg dat de overheid zich indekt om geen verantwoordelijkheid te hoeven dragen als er iets mis gaat. VWS en het RIVM zitten op een heel formele lijn. Misschien hebben ze onze bedoeling verkeerd begrepen en gedacht dat we actief gezonde zestigminners willen oproepen, maar dat is helemaal niet de bedoeling. We hebben het al druk genoeg en worden al platgebeld door de kwetsbare groepen voor wie zo snel mogelijk vaccineren zo belangrijk is. Vanuit het RIVM kregen we zelfs de boodschap ‘Wij zijn eigenaar van het vaccin’. Hoezo? Krijgen wij het in bruikleen dan? En moeten we aangebroken flesjes of gevulde spuiten die niet benut zijn terugsturen?”

“Ik hoop dat meer huisartspraktijken aanhaken bij ons initiatief. En ik ben benieuwd wat de ziekenhuizen gaan doen”

Wie is aansprakelijk?

Zijn Blanker en zijn collega’s zelf niet bang om de verantwoordelijkheid te nemen en dus aansprakelijk te worden gesteld als er iets misgaat? “Daar hebben we het zeker wel over gehad”, zegt hij. “Maar ik denk niet dat een toestemmingsverklaring die een patiënt ondertekent juridisch heel veel waard zou zijn. En ik denk trouwens ook niet dat een patiënt die weloverwogen zelf om vaccinatie vraagt, je vervolgens aanklaagt als hij er ziek van wordt. Ik hoop dan ook dat meer huisartspraktijken aanhaken bij ons initiatief. En ik ben ook heel benieuwd wat de ziekenhuizen gaan doen.”

---

Prullenbakvaccin.nl verbindt vaccinerende instellingen en -praktijken die coronavaccins overhouden met mensen boven de 18 jaar die (nog) niet gevaccineerd zijn tegen COVID-19, maar dat wel zo snel mogelijk willen. Voor meer informatie, zie www.prullenbakvaccin.nl

Lees meer over: